BREAKING
October 18, 2025

ဆောင်းပါး

ထိုင်း‘မူကထ’ဆိုင်များတွင် ပြာဖြစ်သွားသည့် မြန်မာ့ဒီရေတောများ

Dawei Watch

June 28, 2025

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ‘မူကထ’ ဆိုင်များမှာ လူကြိုက်များသည့် စားသောက်ဆိုင်များဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံအနှံ့တွင် တွေ့နိုင်သလို စားသုံးသူများဖြင့် စည်ကားနေလေ့ရှိသည်။ ယင်းစားသုံးသူများမှာ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဒီရေတောများ ပျက်စီးစေရေးအတွက် တစ်နည်းတစ်ဖုံ ပါဝင်ကူညီနေသူများ ဖြစ်နေသည်ကိုတော့ သတိပြုမိဟန်မတူကြပေ။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ‘မူကထ’ ဆိုင်များ ရောင်းအားကောင်းနေသည်နှင့်အမျှ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဒီရေတောများ ပိုမိုပျောက်ကွယ်လာသည်။ မူကထ ဆိုသည်မှာ အဝစား အကင်ဆိုင်များဖြစ်ပြီး ဒယ်အိုးခုံးပေါ်တွင် အသားနှင့် ပင်လယ်စာများတင်၍ ကင်ပြီးစားကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဒယ်အိုးအခုံး ပတ်ပတ်လည်တွင် အရည်ထည့်ရသည့် မြောင်းပါသဖြင့် အကင်များမှ ကျလာသည့် အရည်များမှာ ယင်းမြောင်းထဲရှိ အရည်များအတွင်း စီးဝင်ပြီး အရသာရှိသည့် ဟော့ပေါ့ကိုလည်း တွဲဖက်စားသုံးနိုင်သဖြင့် လူကြိုက်များခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းမူကထဆိုင် ထောင်ပေါင်းများစွာအတွက် မရှိမဖြစ်ပစ္စည်းက မီးခိုးအထွက်နည်းပြီး မီးတောက်အားကောင်းသည့် အရည်အသွေးကောင်း မီးသွေးပင်ဖြစ်သည်။ ယင်းမီးသွေးမှာ မီးအားကောင်းကာ […]

ဝမ်းရေးအတွက် တူကိုင်နေရသော လက်ကလေးများ

Dawei Watch

June 25, 2025

ငါးတန်းကျောင်းသား မောင်လင်းလက်တစ်ယောက် နံနက်စောစောတွင် ပလတ်စတစ်အိတ်ဖြင့် ထည့်ထားသည့် ထမင်းထုပ်ကိုကိုင်ပြီး ကူးတို့လှေငယ်စီးကာ တစ်ဖက်ကမ်းသို့ ကူးသွားလေ့ရှိသည်။ တနင်္သာရီမြို့နယ်၊ ဘန်းပြည့်ရွာတွင်နေထိုင်သည့် မောင်လင်းလက်က ရွာတစ်ဖက်ကမ်းရှိ သိန္ဓောရွာသို့ နေ့ချင်းပြန်သွားပြီး ညနေစောင်းချိန်တွင် လှေပြန်စီးကာ အိမ်ပြန်လေ့ရှိသည်က နိစ္စဓူဝတစ်ခုဖြစ်သည်။ သူသွားသည့်နေရာကား စာသင်ခုံများ၊ စာအံသံများဖြင့် စည်ကားနေသည့် စာသင်ကျောင်းတော့ မဟုတ်ပေ။ သစ်သားဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့် မျှောစင်များ၊ ကျောက်တုံးကျောက်ခဲများနှင့် စက်ယန္တရားများရှိရာ သတ္တုလုပ်ကွက်ပင်။ ဘန်းပြည့်ရွာ တစ်ဖက်ကမ်း သိန္ဓောရွာရှိ သတ္တုတူးဖော်နေသည့်နေရာအနီးတဝိုက်နှင့် မျှောစင်များက ကျောင်းနေအရွယ် မောင်လင်းလက်အတွက် နေ့စဉ်ကျင်လည်ရာ နေရာများဖြစ်လာသည်။ ခဲလုပ်ကွက်များအနီးရှိ ကျောက်တုံးများကို တူဖြင့်ထု(ကျောက်ကပ်ထု)ပြီး ခဲသတ္တုပါဝင်သည့် ကျောက်တုံး၊ ကျောက်ခဲ အသေးလေးများဖြစ်အောင်လုပ်ကာ မိသားစုစားဝတ်နေရေးအတွက် တစ်ဖက် တစ်လမ်းမှ ဝင်ငွေရှာနေရခြင်း ဖြစ်သည်။ ထုခွဲထားသည့် ကျောက်တုံးအသေးများကို နေအိမ်တွင်ပြန်ကြိတ်ကာ […]

လက်တစ်ကမ်းက ကပ်ဘေး

Dawei Watch

June 23, 2025

အာဏာသိမ်းပြီး လေးနှစ်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ နိုင်ငံအတွင်း ဒေသတော်တော်များများမှာ စစ်ဘေးဒဏ်ကို အလူးအလဲ ခံနေရသည့်အလျောက် ကျရောက်လာနိုင်သေးသည့် သဘာဝဘေးဒုက္ခတွေကို သတိမမူနိုင်ကြတော့ပေ။ တနင်္သာရီတိုင်းမှာဆိုရင်လည်း စစ်ဘေးဒဏ်ကို ရင်ဆိုင်နေရသလို နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ နေရပ်စွန့်ခွာရမှုနှင့် စီးပွားရေး ကျပ်တည်းမှုများကို ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ သို့သော် မနီးမဝေးမှာ ဒေသခံများအပေါ် ကျရောက်လာနိုင်တဲ့ ကပ်ဘေး တစ်ခုကလည်း စောင့်ကြိုလျက်ရှိနေပါသေးတယ်။ နေ့စဉ်ဘဝ ကျန်းမာစွာရှင်သန်ဖြစ်ထွန်းဖို့ လိုအပ်တဲ့ ရေချိုအရင်းအမြစ်ဟာဆိုရင် တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်း တစ်စထက်တစ်စ ရှားလာတယ်လို့ ပြောလို့ရနိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်လာရတာလဲဆိုတာနဲ့ ဘာတွေဆက်ဖြစ်ပြီး ဘယ်လိုအခြေအနေ တွေ ရောက်သွားနိုင်တယ်ဆိုတာကို လေ့လာသုံးသပ်ကြည့်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။ ပြုန်းတီးလာသောသစ်တော ရှားပါးလာသောရေချို ပထမဆုံးအနေနဲ့ ရေချိုသံသရာလည်ပတ်ရေးအတွက် အရေးပါတဲ့ သစ်တောဧရိယာများမှာ တနှစ်ထက်တစ်နှစ် ပျောက်ကွယ်လျော့ပါးလာနေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံတဝန်းရှိ သစ်တောများအနက် တနင်္သာရီသစ်တောမှာ သဘာဝ အရင်း အမြစ် […]

ဥဒယသီဟ မီးစများ

Dawei Watch

June 18, 2025

အစ္စရေးခေါင်းဆောင်တွေက ဒါကို ဘယ်တုန်းကမှ ထုတ်ဖော်မဝန်ခံခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ အဏုမြူဗုံး ပိုင်ဆိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံဟာ အစ္စရေးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အရှေ့အလယ်ပိုင်းရဲ့ စစ်အင်အားအကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ မဟာရန်သူတော်နိုင်ငံနှစ်ခုကတော့ အစ္စရေးနဲ့ အီရန်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်က အစ္စရေးကို နိုင်ငံတစ်ခုအနေနဲ့ အသိအမှတ်မပြုပါဘူး။ လူဦးရေ ၉ သန်းသာရှိတဲ့ အစ္စရေးဟာ လူဦးရေ သန်း ၉၀ နီးပါးရှိတဲ့ အီရန်ရဲ့ မစ်ဆိုင်းဒုံးပစ်နိုင်တဲ့ အကွာအဝေးအတွင်းမှာ ရှိပါတယ်။ အစ္စရေးရဲ့ အကြီးမားဆုံး ပြည်ပရန်သူဟာ အီရန်ပဲ ဖြစ်တယ်လို့ အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ်ဘင်ဂျမင်နေတန်ညာဟုတစ်ယောက် တောက်လျှောက်ပြောလာခဲ့တာဟာ ဆယ်စုနှစ်သုံးခုတိုင်ခဲ့ပါပြီ။ ဒါပေမဲ့ အစ္စရေးအဖို့ အခုအီရန်ထက် ပိုအန္တရာယ်ကြီးတဲ့ ပြည်ပရန်သူ ရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ အဏုမြူဗုံး ဖင်ခုထိုင်လာမယ့် အီရန်ပါပဲ။ ဥဒယသီဟ စစ်ဆင်ရေး သူတို့တိုင်းပြည် […]

ငါးစာနောက် လိုက်ကြသူများ

Dawei Watch

June 12, 2025

အတိုး မက်လုံးကို မျှော်ကိုးပြီး ရှိသမျှပုံအောထားသူတို့ အရင်းပါဆုံးမည့်ကိန်းဆိုက်နေသည်။ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း အတိုးရမည်ဆိုကာ ထားဝယ်၊ မြိတ်၊ ကော့သောင်း ဒေသခံများ သိန်းပေါင်းမြောက်များစွာ ထည့်ဝင်ထားသည့် ရင်းနှီးငွေများ ပြန်ထုတ်မရဖြစ်နေကြောင်း ငွေထည့်ဝင်ထားသူအချို့က ပြောသည်။ Forex Trading ဟု ခေါ်သည့် နိုင်ငံတကာငွေကြေးရောင်းဝယ်ရေးဈေးကွက်တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူဟုဆိုသည့် ဒေါက်တာညီညီဆွေထံတွင် ငွေကြေးထည့်ဝင်ထားကြသည့် ငွေများ ထုတ်မရဘဲဖြစ်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။ တစ်လတစ်ကြိမ် ပုံမှန်ထုတ်ပေးသည့် အမြတ်ငွေအပါအဝင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထည့်ဝင်ထားသည့် ငွေရင်းများပါ ဧပြီလကတည်းက ထုတ်မရဘဲဖြစ်နေကြောင်း ကိုယ်တိုင်ထည့်ဝင်ထားသူများက ဆိုသည်။ “ရမယ်ဆိုရင် အခုချိန်မှာ ဘယ်သူမဆို ပြန်ထုတ်ချင်နေတဲ့သူချည်းပဲ” ဟု ကျပ်သိန်းသုံးထောင်ကျော် ရင်းနှီးထည့်ဝင်ထားသူ ထားဝယ်မြို့ခံ ကိုညီ (အမည်လွှဲ) က ပြောသည်။ ဒေါက်တာညီညီဆွေ အဖမ်းခံရပြီး အင်းစိန် CID တွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းကာ […]

မြန်မာစစ်ကောင်စီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်နိုင်မလား

Dawei Watch

June 10, 2025

မကြာသေးမီက အင်အားပြင်းမြေငလျင် လှုပ်ခတ်ပြီးနောက် မြန်မာစစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင် တွေဟာ ပြည်တွင်း၊ပြည်ပရဲ့ဖိအားတွေ ပိုမို ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ပြည်တွင်း၊ပြည်ပရဲ့ ဖိအားတွေရှိနေ လင့်ကစား မြန်မာစစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူတို့ရဲ့ အဆင့် ငါးဆင့်ပါ အစီအစဉ်ကို ရှေ့ဆက်လုပ် ဆောင်ကာ အာဆီယံ ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်ကို ဖော်ဆောင်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါအစီအစဉ်ရဲ့ အ ရေးကြီးဆုံးအပိုင်းမှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနဲ့ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ အစောပိုင်းကြား အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ် ကျင်းပဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ ရုရှား၊ ဘီလာရုစ်နဲ့ အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေကို ကတိပြုခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်အတွက် ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ အရေးကြီးဆုံး ထွက်ပေါက်မဟာဗျူဟာလို့ ယူဆရပါတယ်။ မဲမသမာတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမျိုး ကျင်းပလျှင်ပင် တရားဝင်မှု ရရှိမယ်လို့ မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေက […]

တစ်ကျော့ပြန် လောင်းလုံးတိုက်ပွဲကြားက ပြည်သူတွေ

Dawei Watch

June 6, 2025

လောင်းလုံးမြို့မှာ မေလ ၃၀ ရက်ကစပြီး တိုက်ပွဲတွေ တစ်ကျော့ပြန်ဖြစ်ပွားလာနေပြန်ပါပြီ။ တဝေါဝေါရွာချနေတဲ့ မိုးသံတွေကြားထဲ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်သံတွေဟာ မကြားတစ်ချက် ကြားတစ်ချက်မို့ အာရုံစိုက် နားစွင့်နေကြရပါတယ်။ လောင်းလုံးကျွန်းဆွယ်ဟာ မေလအကုန် ဇွန်လဆိုရင် မိုးကောင်းကောင်းရွာနေပါပြီ။ မိုးနဲ့အတူ မိုးခြိမ်းသံတွေလည်း ဆူညံနေလေ့ရှိပါတယ်။ တိုက်ပွဲထဲ ပစ်နေကြတဲ့ လက်နက်ကြီးသံတွေအနဲ့အတူ မိုးခြိမ်းသံတွေ ရောထွေးယှက်တင်ပါပဲ။ တစ်ခါတလေ လက်နက်ကြီးပစ်သံကို မိုးခြိမ်းသံလို့ ထင်နေတာရှိသလို မိုးခြိမ်းသံကိုလည်း လက်နက်ကြီးသံထင်ပြီး ထထပြေးရတဲ့အခါလည်း ရှိတတ်ပါသေးတယ်။ ဒါ့အပြင်မိုးရာသီဆိုတော့ စစ်ဘေးရှောင်ရတာ ကသီလှပါတယ်။ အရင်ကထက် အဝတ်အစား အပိုတွေထည့်သွားရတာရယ်၊ ဖုန်းနဲ့ ပါဝါဘဏ်တွေ ရေမစိုဖို့ ဂရုစိုက်ရတာရယ်နဲ့ ကရိကထများလှပါတယ်။ တိုက်ပွဲအခြေအနေ မေလ ၃၀ ရက်နဲ့ ၃၁ ရက်နေ့တွေမှာပဲ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲတွေ အဓိကဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။ မေလ ၃၀ ရက်မှာ […]

ကျားကုတ်ကျားခဲ နိုင်ငံရေးသမား

Dawei Watch

June 5, 2025

သမ္မတယွန်းဆွတ်ယိုးလ်ရဲ့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ထွက်ပေါ်လာပြီး တောင်ကိုရီးယားလွှတ်တော်ရဲ့ ဝင်ပေါက်ကို စစ်တပ်က ပိတ်ဆို့ထားလိုက်ချိန်…။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်ညရဲ့ ဆိုးလ်မြို့ဟာ အေးစက်နေတယ်။ အသက် ၆၀ အရွယ် လွှတ်တော်အမတ်တစ်ယောက်ဟာ လွှတ်တော်အဆောက်အအုံဆီကို ကမန်းကတန်း ပြေးလာခဲ့တယ်။ သူ့ရည်ရွယ်ချက်က လွှတ်တော်ထဲကို မရမကဝင်ပြီး သမ္မတရဲ့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကို လွှတ်တော်အမတ်တွေ မဲခွဲဆုံးဖြတ်ပယ်ချဖို့ပဲ။ တချိန်တည်းမှာပဲ သူ့ဖုန်းကနေ လူမှုကွန်ရက်ပေါ် live လွှင့်ပြီး တောင်ကိုရီးယားပြည်သူတွေဆီ တိုက်ရိုက်ပန်ကြားနေခဲ့တယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ ဒီမိုကရေစီကို ကာကွယ်ဖို့ လွှတ်တော်မှာ သူနဲ့ အတူ လာပူးပေါင်းဖို့ ဖုန်းထဲကနေ လူထုကို တိုက်တွန်းနေခဲ့တယ်။ လမ်းမီးရောင်မှိန်ဖျော့ဖျော့အောက်မှာ သူ့ဖုန်းက တုန်ခါနေတယ်။ လွှတ်တော်ခြံစည်းရိုးပေါ် သူကျော်တက်နေတာကို သူ့ဖုန်းကနေတစ်ဆင့် မြင်နေရတယ်။ အဲဒီညမှာပဲ လွှတ်တော်ထဲ မရမက […]