BREAKING
October 17, 2025

သတင်းဆောင်းပါး

ရှင်သန်ရေး ရုန်းကန်နေရသည့် ဒေသဒူးရင်းများ

Dawei Watch

September 2, 2025

ထားဝယ်ခရိုင် သရက်ချောင်းမြို့နယ်အဝင်ရှိ မြို့အဝင်ဆိုင်းဘုတ်ကို ဒူးရင်းသီးပုံဖြင့် ဂုဏ်ယူစွာ ရုပ်လုံးဖော်ထားသည်။ တနင်္သာရီတိုင်းသည် ဒူးရင်းပင် စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းသော ဒေသတစ်ခု၊ အထူးသဖြင့် ရေဖြူ၊ သရက်ချောင်း၊ တနင်္သာရီနှင့် ထားဝယ်ဒေသတို့သည် အရသာထူးကဲသော ဒူးရင်းသီးများ ထွက်ရှိရာဒေသများဟု နာမည်ကျော်ကြားသည်။ သို့သော်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင် ဒေသထွက် ဒူးရင်းသီးများမှာ ပြည်ပမှ ဝင်ရောက်လာသော ကိုင်းကူးမျိုးစပ် ဒူးရင်းသီးများအကြား မျက်နှာငယ်နေရပြီ ဖြစ်သည်။ ဒူးရင်းပင်သည် ထားဝယ်ဒေသ သို့မဟုတ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒေသမျိုးရင်းအပင် မဟုတ်သော်လည်း ထားဝယ်ဒေသ၌ ဆယ်စုနှစ်များစွာ ပေါက်ရောက်ရှင်သန်နေသော အပင်အမျိုးအစားတစ်ခု ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ဒေသမျိုးအဖြစ်ပြောဆိုကြသည်။ သို့သော် ယနေ့တွင်တော့ ဒူးရင်းပင်စိုက်ပျိုးသူများမှာ ဆယ်စုနှစ်များစွာ အရိုင်းဆန်စွာ ရှင်သန်ပေါက်ရောက်နေသော ဒေသတွင်းမျိုးရင်း ဒူးရင်းပင်များထက် မလေးရှားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့မှ ကိုင်းကူးမျိုးဆက်များကိုသာ အသာပေး စိုက်ပျိုးလာကြသည်။ နှစ်ကာလကြာရှည် […]

ယမ်းနံ့သင်းနေသော ထိုင်းဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းထိပ် နတ်အိမ်တောင်စခန်း

Dawei Watch

July 18, 2025

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် ထားဝယ်ခရိုင်အတွင်းရှိ စစ်ကောင်စီ၏ နောက်ဆုံး နယ်စပ် လက်ကျန်စစ်စခန်းဖြစ်သည့် နတ်အိမ်တောင် အနီးဝန်းကျင်တွင် စစ်ရေးတင်းမာမှု အမြင့်ဆုံးအခြေအနေကို ရောက်နေသည်။ ထားဝယ်ခရိုင်ရှိ နယ်စပ်စခန်းအားလုံးကို KNU နှင့် PDF ပူးပေါင်းတပ်များက တောက်လျှောက်တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်လာရာ လက်ရှိတွင် နတ်အိမ်တောင်စခန်းသာကျန်တော့သည်။ စစ်ကောင်စီအတွက် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ပမာဏအများအပြား ရှာဖွေပေးနေသည့် ဇောတိက၊ ရတနာနှင့် ရဲတံခွန် ကမ်းလွန်လုပ်ကွက်များမှ သဘာဝဓာတ်ငွေများကို ကံပေါက်ဒေသသို့ ပို့ဆောင်ပြီး ယင်းမှတစ်ဆင့် ထားဝယ်မြစ်လက်တက် တစ်ခုဖြစ်သော ဇင်းဘာချောင်းတစ်လျှောက် ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ် နတ်အိမ်တောင်မှတစ်ဆင့် ထိုင်းသို့ ပို့ဆောင်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းသဘာဝဓာတ်ငွေ့များကို ပိုက်လိုင်းဖြင့် သွယ်တန်းပို့ဆောင်ခြင်းဖြစ်ပြီး ဓာတ်ငွေ့တိုင်းတာရေး စခန်းရှိသည့် နတ်အိမ်တောင်တွင် စစ်ကောင်စီတပ် စခန်းနှစ်ခုရှိသည်။ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်မျဉ်းပေါ် တည်ဆောက်ထားသည့် စစ်ကောင်စီစခန်းတစ်ခုနှင့် အဆိုပါစခန်းမှ မျဉ်းဖြောင့်တိုင်းပါက ၂၈၂၈ […]

ထိုင်း‘မူကထ’ဆိုင်များတွင် ပြာဖြစ်သွားသည့် မြန်မာ့ဒီရေတောများ

Dawei Watch

June 28, 2025

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ‘မူကထ’ ဆိုင်များမှာ လူကြိုက်များသည့် စားသောက်ဆိုင်များဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံအနှံ့တွင် တွေ့နိုင်သလို စားသုံးသူများဖြင့် စည်ကားနေလေ့ရှိသည်။ ယင်းစားသုံးသူများမှာ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဒီရေတောများ ပျက်စီးစေရေးအတွက် တစ်နည်းတစ်ဖုံ ပါဝင်ကူညီနေသူများ ဖြစ်နေသည်ကိုတော့ သတိပြုမိဟန်မတူကြပေ။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ‘မူကထ’ ဆိုင်များ ရောင်းအားကောင်းနေသည်နှင့်အမျှ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဒီရေတောများ ပိုမိုပျောက်ကွယ်လာသည်။ မူကထ ဆိုသည်မှာ အဝစား အကင်ဆိုင်များဖြစ်ပြီး ဒယ်အိုးခုံးပေါ်တွင် အသားနှင့် ပင်လယ်စာများတင်၍ ကင်ပြီးစားကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဒယ်အိုးအခုံး ပတ်ပတ်လည်တွင် အရည်ထည့်ရသည့် မြောင်းပါသဖြင့် အကင်များမှ ကျလာသည့် အရည်များမှာ ယင်းမြောင်းထဲရှိ အရည်များအတွင်း စီးဝင်ပြီး အရသာရှိသည့် ဟော့ပေါ့ကိုလည်း တွဲဖက်စားသုံးနိုင်သဖြင့် လူကြိုက်များခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းမူကထဆိုင် ထောင်ပေါင်းများစွာအတွက် မရှိမဖြစ်ပစ္စည်းက မီးခိုးအထွက်နည်းပြီး မီးတောက်အားကောင်းသည့် အရည်အသွေးကောင်း မီးသွေးပင်ဖြစ်သည်။ ယင်းမီးသွေးမှာ မီးအားကောင်းကာ […]

တစ်ကျော့ပြန် လောင်းလုံးတိုက်ပွဲကြားက ပြည်သူတွေ

Dawei Watch

June 6, 2025

လောင်းလုံးမြို့မှာ မေလ ၃၀ ရက်ကစပြီး တိုက်ပွဲတွေ တစ်ကျော့ပြန်ဖြစ်ပွားလာနေပြန်ပါပြီ။ တဝေါဝေါရွာချနေတဲ့ မိုးသံတွေကြားထဲ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်သံတွေဟာ မကြားတစ်ချက် ကြားတစ်ချက်မို့ အာရုံစိုက် နားစွင့်နေကြရပါတယ်။ လောင်းလုံးကျွန်းဆွယ်ဟာ မေလအကုန် ဇွန်လဆိုရင် မိုးကောင်းကောင်းရွာနေပါပြီ။ မိုးနဲ့အတူ မိုးခြိမ်းသံတွေလည်း ဆူညံနေလေ့ရှိပါတယ်။ တိုက်ပွဲထဲ ပစ်နေကြတဲ့ လက်နက်ကြီးသံတွေအနဲ့အတူ မိုးခြိမ်းသံတွေ ရောထွေးယှက်တင်ပါပဲ။ တစ်ခါတလေ လက်နက်ကြီးပစ်သံကို မိုးခြိမ်းသံလို့ ထင်နေတာရှိသလို မိုးခြိမ်းသံကိုလည်း လက်နက်ကြီးသံထင်ပြီး ထထပြေးရတဲ့အခါလည်း ရှိတတ်ပါသေးတယ်။ ဒါ့အပြင်မိုးရာသီဆိုတော့ စစ်ဘေးရှောင်ရတာ ကသီလှပါတယ်။ အရင်ကထက် အဝတ်အစား အပိုတွေထည့်သွားရတာရယ်၊ ဖုန်းနဲ့ ပါဝါဘဏ်တွေ ရေမစိုဖို့ ဂရုစိုက်ရတာရယ်နဲ့ ကရိကထများလှပါတယ်။ တိုက်ပွဲအခြေအနေ မေလ ၃၀ ရက်နဲ့ ၃၁ ရက်နေ့တွေမှာပဲ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲတွေ အဓိကဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။ မေလ ၃၀ ရက်မှာ […]

ကူရာမဲ့ လာအိုရောက် မြန်မာလုပ်သားများ

Dawei Watch

May 22, 2025

လာအို-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံသဘောတူညီချက်စာချုပ်(MoU)ဖြင့် စေလွှတ်ခြင်းခံရသော မြန်မာအလုပ်သမားများ လာအိုတွင် လုပ်အားခေါင်းပုံဖြတ်ခံနေရသော်လည်း ကူညီဖြေရှင်းပေးမည့်သူ မရှိဘဲ ကူရာမဲ့အခြေအနေကို ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။ မြန်မာလုပ်သားများမှာ ပုံမှန်အလုပ်ချိန် ၈ နာရီထက် ကျော်လွန်ပြီး တစ်နေ့အလုပ်ချိန် ၁၀ နာရီအထိ ဆင်းနေရသလို လုပ်အားနှင့် အခြားအခွင့်အရေးများ ခေါင်းပုံဖြတ်ခံနေရသည်။ လာအိုရှိ စက်ရုံတွင်လုပ်ကိုင်နေသော မြန်မာအလုပ်သမားများမှာ စာချုပ်ပါ အချက်အလက်များအတိုင်း ခံစားခွင့်များမရပဲ အလုပ်ချိန် ဆယ်နာရီကျော်နှင့် အချိန်ပိုကြေးများပါ ပုံမှန် ရရှိခဲ့ခြင်းမရရှိသည့်အပြင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ခွင့်လည်း မရကြပေ။ ထို့အပြင် အလုပ်ချိန် ၈ နာရီသာလုပ်ရကြောင်း၊ နာမကျန်းခွင့်နှင့် လူမှုဖူလုံရေးခံစားခွင့်များကို ဆောင်ရွက်ပေးထားကြောင်း ရေးသားထားသော စာရွက်တွင်လည်း စက်ရုံတာဝန်ရှိသူက အလုပ်သမားများကို အတင်းအကျပ် လက်မှတ်ထိုးခိုင်းသည်။ ယင်းဖြစ်စဉ်များကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုသော အလုပ်သမားများကိုလည်း စက်ရုံဘက် အလုပ်ထုတ်နေသဖြင့် အလုပ်သမားအများစု မပြောဆိုရဲကြပေ။ […]

‘ကလေးကို လိုချင်တဲ့သူ ရှိလားရှင့်’

Dawei Watch

May 21, 2025

ဟောင်းနွမ်းစပြုနေပြီဖြစ်သည့် နှစ်ထပ်တိုက်အိမ်တစ်လုံး၏အောက်ထပ် အဖီလေးအောက်ရှိ ကြိမ်ကုတင်ပေါ်တွင် ရက်သားအရွယ်ကလေးလေး ပက်လက်အိပ်နေသည်။ ပြီးနောက် စူးစူးဝါးဝါးငိုချလိုက်သဖြင့် အိမ်နောက်ဖေးမှ မွေးစားမိခင်ဖြစ်သူ ဒေါ်ထွေး သုတ်သီးသုတ်ပျာ ပြေးထွက်လာပြီး ပွေ့ချီလိုက်သည်။ ဒေါ်ထွေး ရင်ခွင်ထဲရောက်သွားသည့် နီတာရဲလေးမှာ အငိုတိတ်သွားတော့သည်။ အသက် ၃၉ ရက်သာ ရှိသေးသည့် နီတာရဲလေး၏ အမည်မှာ မောင်နိုင်။ ရင်ခွင်မဲ့ကလေးတစ်ဦး တစ်နည်းအားဖြင် မိဘ၏စွန့်ပစ်ခြင်းခံခဲ့ရသည့် သနားစရာကလေးငယ်တစ်ဦး။ မောင်ထက်နိုင်ဦးလေးမှာ အောက်ပိုင်းဗလာဖြင့် နို့စို့ရင်း ငြိမ်ချက်သားကောင်းနေသည်။ နို့စို့နေသည်ဟုဆိုသော်လည်း အဟာရပြည့်ဝသော မာတာမိခင်၏ နို့ချိုတော့မဟုတ်။ အသင့်ဖျော်နို့မှုန့်ကို သောက်စို့နေခြင်းသာဖြစ်သည်။ “သူ့အမေမှာ နို့အရမ်းထွက်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ကလေးကိုလုံးဝ မပေးစို့ဘူး။ ဒီကလေးကို သူမလိုချင်ဘူးတဲ့။ နီးတဲ့နေရာမှာ လွှင့်ပစ်မယ်ပြောလို့ ကျွန်မမွေးစားလာခဲ့တာ” ဟု ‌ဒေါ်ထွေးကပြောသည်။ ဒေါ်ထွေးနှင့် သည်ကလေးမှာ ထားဝယ်ဆေးရုံကြီးပေါ်တွင် ရေစက်ဆုံလာကြခြင်းဖြစ်သည်။ […]

ထားဝယ်ဒေသ၏ စက်သုံးဆီသောက

Dawei Watch

May 8, 2025

မိုးစပါးစိုက်ပျိုးရန် ချိန်ရောက်လာပြီ။ တောင်သူများလက်ထဲတွင် မျိုးစပါးအဆင်သင့်၊ ဓာတ်မြေဩစာလည်း အချို့လယ်သမားတွေ ဝယ်ထားကြပြီးနေပြီ။ ထားဝယ်ခရိုင်တွင် မိုးဦးအကြိုမိုးကလည်း ခပ်ဖြိုက်ဖြိုက်ရွာသွန်းနေချေပြီ။ မကြာခင် မိုးစပါးအတွက် ထွန်းယက်ကြရပေတော့မည်။ သို့သော် တစ်ခုလိုနေသေးသည်။ စက်သုံးဆီ။ ထော်လာဂျီများမှာ စက်သုံးဆီမရှိက မည်သို့ထွန်းယက်ကြမည်နည်း။ မည်သို့စိုက်ကြ၊ ပျိုးကြမည်နည်း။ စက်သုံးဆီဝယ်မရကြသဖြင့် မြက်ခုတ်စက်ဖြင့် ရော်ဘာခြံရှင်း၊ တောခုတ်အလုပ်များလည်း ရပ်ထားကြရသည်။ ဒေသခံများ၏ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် စက်သုံးဆီနှင့်လည်ပတ်ရသည့် အခြားစက်မှုလုပ်ငန်းများလည်း လည်ပတ်နိုင်ခြင်းမရှိကြတော့ပေ။ လယ်လုပ်မည့်တောင်သူများ၊ ရော်ဘာခြံရှင်များ စက်သုံးဆီကို အငမ်းမရလိုချင်နေကြသည်။ နိစ္စဓူဝ သွားလာလှုပ်ရှားရမည့် သူများလည်း ဆိုင်ကယ်ဆီဖြည့်ရန် စက်သုံးဆီလိုချင်နေကြသည်။ ဂါလန်‌ပုံးဆွဲကာ တစ်ဆိုင်ဝင်တစ်ဆိုင်ထွက် စက်သုံးဆီလိုက်လံဝယ်ယူသူတို့ မောကာပန်းကာဖြင့် အိမ်ပြန်သွားရရှာသည်။ စက်သုံးဆီကား မရရှာကြပေ။ “ရချင်လည်းရ၊ မရချင်လည်းနေဆိုပြီး ဆိုင်ရှိသမျှ လိုက်သွားတယ်။ အဲလိုသွားလည်းအလကားပဲ။ ရတာလည်းမဟုတ်ဘူး။ လိုနေသူက များနေတာကိုး” […]

လောင်းကစားဝိုင်းများ၏ နောက်ကွယ်

Dawei Watch

February 22, 2025

ဒေါ်ထွေးစိန်(အမည်လွှဲ)တစ်ယောက် အင်္ကျီပင်မကပ်နိုင်။ ထဘီရင်ရှားဖြင့် ကလေးတစ်ယောက် လက်ဆွဲပြီး အိမ်တကာပတ် ပိုက်ဆံလိုက်ချေးနေရသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အလုပ်သွားလုပ်နေသည့် ခင်ပွန်းဖြစ်သူက ပုံမှန်ငွေပို့နေသော်လည်း သူ့မှာစားဖို့ပင် နပ်မမှန်အောင်ဖြစ်နေရသည်။ ထိုင်းမှပို့လိုက်သည့် ငွေစလေးများမှာ လောင်းကစားဝိုင်းတွင် အရည်ပျော်သွားရှာပေပြီ။ ယခင်ကတည်းက လောင်းကစားဝါသနာထုံသော ဒေါ်ထွေးစိန် ငွေမျော ငွေ‌နှင့်လိုက်ရာမှ ယခုမူ လူတကာထံ မျက်နှာအောက်ကျို့ပြီး ‌ပိုက်ဆံလိုက်ချေးနေရရှာသည်။ “အပျင်းပြေဆိုပြီး ဝင်ကစားရင်းကနေ အပျော်ကနေ အပျက်ဖြစ်သွားတာ” ဟု ဒေါ်ထွေးစိန်ကဆိုသည်။ သူနောင်တရသည့်အချိန်တွင် ငွေကျပ် ၁၃ သိန်းကျော်ရှုံးနေပေပြီ။ ဒေါ်ထွေးစိန်တွင် မိသားစုသုံးဦးသာရှိသည်။ ကြုံရာကျပန်းလုပ်ပြီး တစ်နေ့လုပ် တစ်နေ့စားရသည့် ဒေါ်ထွေးစိန်တို့အတွက် ငွေကျပ်ဆယ်သိန်းကျော်ဆိုသည်မှာ မနည်းလှ။ ချွေတာစားလျှင် သုံးလခန့် အသုံးပြုနိုင်သည့် ပမာဏဖြစ်သည်။ လောင်းလုံးမြို့နယ်တွင် လောင်းကစားဝိုင်းများ မိုးဦးကျမှိုပေါက်သလို အစီအရီ အပြိုင်အဆိုင် ပေါ်လာချိန်တွင် လောင်းလုံးဒေသခံ […]