လွန်ခဲ့သည့် ၅ နှစ်၊ (၂၀၁၆-၁၇) ပညာသင်နှစ်၏ ဇူလိုင်မိုးဖွဲများ အသာအယာ ကြွေကျနေသော နေ့တစ်နေ့။ ထိုနေ့နံနက်ပိုင်း၏ ပထမဆုံးသော စာသင်ချိန်တွင် ဒုတိယတန်းကလေးများ ကို ကျွန်တော် သင်္ချာဘာသာရပ် သင်ပြနေသည်။ နမူနာ ပုစ္ဆာသုံးပုဒ်ကို သင်ပုန်းတွင် ရှင်းပြတွက်ပြပြီးသောအခါ ပုံနှိပ်စာအုပ်ပါ လေ့ကျင့်ခန်းထဲမှ ပုံစံတူသည့် ပုစ္ဆာငါးပုဒ်ကို တွက်ခိုင်းလိုက်သည်။ ကလေးများက ပုစ္ဆာများကို တွက်ပြီးလျှင်ပြီးချင်း ကျွန်တော့်ဆီလာ၍ တန်းစီကာ အမှတ်လာပြကြ၏။ မှန်သည့် ကလေးများ ရှိကြသလို မှားသည့်ကလေးများလည်း ရှိပါသည်။ အချို့က ငါးပုဒ်စလုံး မှားသည်။ မှားသည့်ပုစ္ဆာကို ကြက်ခြေခတ်ပစ်ကာ ပြန်တွက်စေသည်။ ကလေးများကို ဘယ်နေရာက ဘယ်အချက်ကြောင့် မှားရသည်ကို မပြောပြ မရှင်းပြဘဲနှင့် ကြက်ခြေခတ်များကိုသာ ပေးလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဘာကြောင့်မှားသလဲ ဆိုသည်ကို […]

ဒီကို ဘယ်လိုရောက်လာခဲ့သလဲ ၁၉၈၈ နှစ်လယ်ဟာ မြန်မာပြည်မှာ ရှစ်လေးလုံး အုံကြွမှုမဖြစ်ပေါ်ခင် ရန်ကုန်မြို့တက္ကသိုလ်နယ်မြေတွေမှာ တင်းမာနေချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးအတွက် အရေးကြီးတဲ့မှတ်တိုင်တစ်ခု ဇွန်လ ၂၃ ရက်မှာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကတော့ အမေရိကန်လွှတ်တော် ကော်မတီမှာ နာဆာအာကာသသိပ္ပံအဖွဲ့ရဲ့သိပ္ပံပညာရှင် ဂျိမ်းစ်ဟန်ဆန်(James Han-sen) က ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ထွက်ဆိုတင်ပြခဲ့တာပါ။ “ဖန်လုံအိမ်အာနိသင်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို တွေ့ ရှိခဲ့ကြပြီ။ သူဟာကမ္ဘာ့ရာသီဥတုကို ပြောင်းလဲ ပြစ်နေပြီ” လို့ ဟန်ဆန်က ထွက်ဆိုခဲ့ပါတယ်။ “ဥတု ရာသီပြောင်းလဲမှုကို တိုက်ပွဲဝင်ရန် ရုပ်ကြွင်း လောင်စာသုံးစွဲမှုကို သိသိသာသာလျှော့ချဖို့ တိုက်တွန်း” ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ နယူးယောက်တိုင်းမ် သတင်းစာကြီးမှာ မျက်နှာဖုံးသတင်းအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့တဲ့ ဒီကိစ္စဟာ ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု သမိုင်းမှာ မှတ်တိုင်တစ်ခုအဖြစ် ကျန်ခဲ့ပါပြီ။ နှစ် ၃၀ […]

No Vote ဆိုပြီး အသံတွေ ညံလာ သဗျ။ ဒီမိုကရေစီပဲဗျာ ကြိုက်တာအော်လို့ ရပါတယ်။ သူတို့အော်နေတာကို မအော်နဲ့လို့ သွားမတားပါနဲ့။ အမှန်တရားကို မြတ်နိုးတဲ့ … နိုင်ငံ ကြီးသားပီသတဲ့ လူငယ်တွေ No Vote ဆိုတာတွေကို သွားမတိုက်ပါနဲ့။ သူတို့ကို တိုက်ခိုက်နေမယ့်အစား Go Vote ဆိုတာ နဲ့ ပိုပြီး လှုပ်ရှားပြလို့မရဘူးလား။ ခုဆိုရင်ဗျာ မဲစာရင်းတွေကြည့်နေ ကြတယ်။ မှားတယ်ဆိုပြီး အော်နေကြတယ်။ ဒီအချိန်မှာ Go Vote လုပ်ချင်တဲ့ လူငယ်တွေအတွက် အခွင့်ကောင်းပဲ။ မှားနေတဲ့ မဲစာရင်းတွေကို အမှန်တိုင်းဖြစ်အောင် ငါတို့ ဘယ်လို ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနိုင်မလဲ။ အမှန်တရားအတွက် Go Vote တွေ ဘယ်လိုတိုက်ပွဲဝင်ပေးနိုင်မလဲ။ No Vote […]

လာမယ့် နိုဝင်ဘာလမှာ ကျင်းပမယ့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ လူထုအကျိုး စီးပွားကို ဆောင်ရွက်ပေးမယ့် လူထု ကိုယ်စားလှယ်တွေကို အလိုရှိပါတယ်။ ဘယ်နိုင်ငံရေးပါတီကိုပဲ ကိုယ်စားပြုပြီး ဝင်ရောက် အရွေးခံသည်ဖြစ်စေ မိမိ မဲဆန္ဒနယ်က လူထုရဲ့ လိုအင်ကို ဖြည့် ဆည်းပေးပြီး နိုင်ငံအဆင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲ ရေးကိစ္စတွေမှာ တစ်ထောင့်တစ်နေရာက ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ်များကို အလိုရှိပါတယ်။ နိုင်ငံရေးပါတီအသီးသီးဟာ မတူ တဲ့ နိုင်ငံရေးနောက်ခံတွေ၊ နိုင်ငံရေး ခံယူချက်တွေ၊ ရှေ့ဆက်ဆောင်ရွက်လို တဲ့ နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်တွေ ရှိပါလိမ့်မယ်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အဲဒီဆောင်ရွက် ချက်တွေ အားလုံးဟာ လူထုရဲ့ပကတိ လိုအပ်ချက်ကို တစ်နည်းနည်းနဲ့ ဖြည့်ဆည်း ပေးတာဖြစ်ဖို့ လိုပါမယ်။ လက်ရှိ ကျွန်တော်တို့ တွေ့ကြုံ ဆက်ဆံနေရတဲ့ လူထုကိုယ်စားလှယ် အတော်များများဟာ လူထုလိုအပ်ချက် ကို […]

လမ်းလျှောက်ပြီးအပြန် ထမင်းကြော် စားနေကျဆိုင်ကို ဝင်ပါသည်။ ယနေ့ အိပ်ရာထနောက်ကျသောကြောင့် အပြန် လည်း နောက်ကျသည်။ ထမင်းကြော် ဆိုင်တွင် လူများသည်။ ကျွန်တော်က ထိုင်ခုံတစ်ခုံတွင် ထိုင်လိုက်သည်။ ထမင်းကြော်ကို မှာနေစရာမလိုပါ။ ကျွန်တော့်အတွက် ကြက်ပေါင်းသို့မဟုတ် ငါးကြော် တစ်ခုခုနှင့် လာချမည်သာဖြစ် သည်။ ကိုယ့်အလုပ်က သတင်းစာဖတ်ရင်း ရေနွေးကြမ်းသောက်ကာ စောင့်ရုံသာ ဖြစ်သည်။ “ဦးလေး ဒီမှာထိုင်မယ်နော်” “ထိုင်ပါဗျာ … ထိုင်ပါ” အမျိုးသမီးနှစ်ယောက်နှင့် ကျောင်း သားတစ်ယောက် ကျွန်တော့်ခုံတွင် ဝင်ထိုင်ကြသည်။ ကျွန်တော့် ထမင်းကြော်စားပွဲက ရောက်လာပြီ။ ယနေ့ ကြက်ပေါင်းကုန်ပြီ ထင်သည်။ ငါးကြော် နှင့် ဖြစ်သည်။ “သားသား မှာလေ … ဘာဟင်းနဲ့ စားမလဲ” “သိဘူးလေ … မေမေပဲမှာ” […]

ဂျပန်နိုင်ငံ၏ နာမည်ကျော် စိုက်ပျိုး ရေး ကုမ္ပဏီကြီးတစ်ခုမှ ဥက္ကဋ္ဌမှာ အမျိုးသမီးကြီးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ သူက တစ်နေ့တွင် အစည်းအဝေးတစ်ခုခေါ်သည်။ “ကျွန်မ အသက်ကြီးပြီ … ကျွန်မတို့ ကုမ္ပဏီအတွက် အားကိုးလောက်တဲ့ စီအီးအို တစ်ယောက်လောက် လိုချင် တယ်… အဲဒါ ကုမ္ပဏီထဲက ဘယ်သူ့ကို ခန့်ရင်ကောင်းမလဲ” ဟု မေးလိုက်သည်။ အားလုံး ပြောရခက်နေကြသည်။ တစ်ဦးက “အတွေ့အကြုံ အရည်အချင်း ရှိတာက လူကြီးတွေလောက်ပဲ ဥက္ကဋ္ဌကြီး” “အဲဒါက လူငယ်တွေကို လျှော့ တွက်တာပဲ … သူတို့ကို အရည်အချင်း မရှိဘူးလို့ ပြောချင်တာလား … အရည် အချင်း ရှိလား … မရှိဘူးလားဆိုတာ ရှင်တို့ တာဝန်ပေးကြည့်ပေးပြီလား … ကျွန်မကတော့ အရည်အချင်း […]

အခန်း(၈)ရှေ့ခရီး မျှော်လင့်ချက်အနာဂတ်ကို မျှော်ကြည့်တဲ့အခါ မရေရာမှုပဲ ကြီးစိုးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုပဲလာလာ ကျွန်မတို့ ပါဝင်ပြောင်းလဲပုံဖော်နိုင်တဲ့ အခွင့်အလမ်းနဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေလည်း အမြဲတမ်းရှိတယ်။ ဒါကိုပဲ မျှော်လင့် ချက်လို့ ကျွန်မနားလည်တယ်။ ရေဗက္ကာစလိုနစ် ပျော်ရွှင်မှုစိတ်ညစ်စရာအခြေအနေတွေထဲမှာ ပျော်ရွှင်အောင် ဘယ်လိုနေလဲလို့ မေးကြတယ်။ ပျော်ရွှင်မှုဟာ ရှာဖွေဖန်တီးနေရတဲ့အရာလို့ ကျွန်မ မထင်ဘူး။ တောထဲမှာ တော်လှန်ရေးသမားတွေနဲ့ မိုင်ပေါင်းများစွာ ကျွန်မလမ်းလျှောက်ခဲ့ဖူးတယ်။ ရေမြုပ်လာနေတဲ့ ရွာတွေထဲက ရေကာတာ ဆန့်ကျင်တဲ့ရွာသားတွေနဲ့ အတူနေခဲ့ဖူးတယ်။ အဲဒီလို အခြေအနေတွေမှာတောင် ဟာသဟာ ပျောက်ဆုံးမနေဘူး။ တကယ်တော့ ရယ်စရာ၊ ပြုံးစရာက နေရာတိုင်းမှာရှိနေတာပဲ။ Arundhati Roy စနစ်ဟောင်းသဘာဝဘေး၊ ကပ်ဘေး စတာတွေမှာ နေသားကျနေတဲ့ ပုံစံအဟောင်းက ပျက်ယွင်းသွားတယ်။ ဖွဲ့စည်းပုံစနစ်ပျက်ယွင်းတယ်။ အစိုးရရဲ့ စီမံနိုင်မှုပျက် ယွင်းတယ်။ ပြည်သူကို […]