တယ်လီဂရမ် (Telegram) အကောင့်နဲ့ Facebook မက်ဆင်ဂျာ (Messenger) တွေကနေ လင့်ခ် (Link) ပေးပို့ပြီး မိုဘိုင်း ဘဏ်အကောင့်တွေ ခိုးယူခံရတာတွေ ကြုံနေရပါတယ်။ ကိုယ်နဲ့ ရင်းနှီးသူရဲ့ လူမှုကွန်ရက်အကောင့် ခိုးယူခံရပြီး အဲဒီအကောင့်ကနေ ရင်းနှီးသူအယောင်ဆောင်ပြီး ပို့လာတဲ့ လင့်ခ်တွေကို နှိပ်ပြီးဝင်မိရာကနေ ကိုယ်ရဲ့လူမှုကွန်ရက်အကောင့်နဲ့ ဘဏ်အကောင့်တွေ ခိုးယူတာမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို အခြေအနေတွေကို သတိထားဆင်ခြင်ကာကွယ်နိုင်ဖို့ Myanmar Factchecking Network အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ Dawei Watch က ကိုယ်တိုင်ကြုံရသူ၊ ဒီဂျစ်တယ်လုံခြုံရေး အသိပညာပေးတဲ့ အဖွဲ့အစည်းနဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ဘဏ်ဝန်ထမ်းတွေကို မေးမြန်းပြီး ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။ လင့်ခ်တွေ ဘယ်ကလာသလဲ လူမှုကွန်ရက်အကောင့်နဲ့ ဘဏ်အကောင့်တွေကို ခိုးယူဖို့အတွက် ဖန်တီးထားတဲ့ လင့်ခ်တွေကို တယ်လီဂရမ် ဒါမှမဟုတ် မက်ဆင်ဂျာတွေကနေ ပို့လေ့ရှိကြပါတယ်။ […]

တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် မကြာမီ ​ခြောက်လအတွင်း အငြိမ်းစားယူရတော့မည့် အရေး၊ အငြိမ်းစားယူပြီးနောက် အကျိုးစီးပွားနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ အကာအကွယ်များ မသေချာခြင်း၊ တပ်မတော်၏ နိုင်ငံရေး အာဏာကို ဆက်လက်ဖက်တွယ်ထားလိုမှု၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ကိုယ်၌၏ အာဏာမက်မောမှု တို့က မဲစာရင်းမှားယွင်းမှု အကြောင်းပြ အာဏာသိမ်းခြင်းကို ဖြစ်စေခဲ့ကြောင်း သုံးသပ်ချက် အများအပြားရှိသည်[1]။ အာဏာသိမ်း စစ်တပ်အနေနှင့် မည်သို့ မည်မျှ တွက်ချက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ကို မခန့်မှန်းနိုင်ပါ။ သို့သော် ရင်ဆိုင် ပေးဆပ်ရမည့် အဖိုးအခမှာ ကြီးမားလှသည်။ စစ်တပ်ကမူ အာဏာသိမ်းခြင်းမဟုတ်၊ အာဏာထိန်းသည်သာ ဖြစ်သည်။ မကြာမီ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမည်၊ အနိုင်ရသော နိုင်ငံရေးပါတီကို အာဏာလွှဲပေးမည်ဟု တွင်တွင်ကြီး ဆိုနေဆဲဖြစ်သည်။ တစ်နည်းဖြင့် ဆိုသော် အာဏာရှင်တို့ လက်စွဲတော်ဖြစ်သော […]

မြောက်ကိုရီးယား ရွေးကောက်ပွဲ မြောက်ကိုရီးယားကဲ့သို့သော အလွန်တင်းကျပ်လွန်းသည့် အာဏာရှင်နိုင်ငံတွင်လည်း ရွေးကောက်ပွဲ ရှိသည်။  ပုံမှန်အားဖြင့် မည်သို့ ကျင်းပကြသနည်း[1]။ ဘုရင်စနစ်ကဲ့သို့ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် မင်းလုပ်အုပ်ချုပ်သော မြောက်ကိုရီးယားတွင် လေးငါးနှစ်လျှင် တစ်ကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲရှိတတ်သည်။ NELDA[2] ၏ အဆိုအရ မြောက်ကိုးရီးယားတွင် ရွေးကောက်ပွဲ စုစုပေါင်း ၁၃ ကြိမ်ရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ နောက်ဆုံး ပြုလုပ်ခဲ့သော ရွေးကောက်ပွဲမှာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်သည်။ ယင်းရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲထွက်ပေးသူ ရာနှုန်းပြည့် ရှိခဲ့သည်[3]။  အစဉ်အလာအတိုင်းပင် လွှတ်တော်အတွက် ကိုယ်စားလှယ် မဲပေးရွေးချယ်ရခြင်း ဖြစ်သည်။ ပြိုင်ဘက်မရှိပါ။ ခရိုင်အလိုက် ကိုရီးယားအလုပ်သမား ပါတီ (KWP) မှ ကိုယ်စားလှယ်ကို မဲပေးရခြင်း ဖြစ်သည်။ Yes or No တစ်ခုခု ရွေးခွင့်ရှိသည်။ မဲကလည်း […]

၁၉၄၆ မှ ၂၀၀၈ ခုနှစ်များအတွင်း အာဏာရှင်တို့၏ ရွေးကောက်ပွဲများကို လေ့လာရာတွင် စွန့်စားရမှု အနည်းနှင့် အများရှိသည်။ အမှန်ပင်။ ယင်းရွေးကောက်ပွဲများအနက် ထက်ဝက်မှာ အာဏာရှင်တို့ ပလ္လင်ပေါ်မှ ဆင်းပေးလိုက်ရသည်။ ရွေးကောက်ပွဲနှစ်များသည် အာဏာရှင်တို့ နန်းကျသွားတတ်သည့် ကာလ ဖြစ်နိုင်ခြေ ငါးဆပိုများသည်။ ၁၉၄၆ မှ ၂၀၀၈ ခုနှစ်အထိ အာဏာရှင်တို့၏ ရွေးကောက်ပွဲနှစ်များကို စေ့ငုပြီး အချက်အလက်ပေါင်း ၂၅၉ ခုကို ဆွဲထုတ်ကြည့်မှုအရ ရွေးကောက်ပွဲနှစ်များတွင် အာဏာရှင်တို့ နန်းကျဘေးသင့်ရန် အလားအလာများစွာ ရှိသည်ကိုတွေ့ရသည်။ အာဏာရှင်တို့ သက်တမ်းကာလ စုစုပေါင်း၏ ငါးပုံတစ်ပုံသာ ရွေးကောက်ပွဲ နှစ် ဖြစ်သော်လည်း အာဏာရှင် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ရွေးကောက်ပွဲနှစ်များတွင် အသက်အန္တရာယ်ဖြင့် ရင်ဆိုင်လိုက်ရသည်။ ထိုကြောင့်ပင် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ ညများသည် […]

(ယခုဆောင်းပါးမှာ မြန်မာ စစ်အာဏာရှင်တို့ သမိုင်းတစ်လျှောက် ပြည်သူလူထုကို ဦးနှောက်ဆေး လှည့်ဖျားရန် မည်သည့်နည်းများ အသုံးပြုခဲ့သည်ကို သုတေသနပြု ထုတ်ဝေထားသော ဝင်္ကန္တ မုသား သို့မဟုတ် မြန်မာစစ်အာဏာရှင်၏ ဝါဒဖြန့်ဖဲချပ်များ စာတမ်းမှ ထုတ်နုတ်တင်ဆက်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ တီမိုပြုစုတင်ပြသည့် ယင်းသုတသန စာတမ်းကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် The Red Flag အဖွဲ့က ထုတ်ဝေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်) “အာဏာလက်လွှတ်ဖို့ ဆိုပြီးတော့ ဘယ်သူကမှတော့ အာဏာသိမ်းမှာ မဟုတ်ဘူး” ဂျော့အိုဝဲလ်၁၉၈၄ ရွေးကောက်ပွဲနားနီးရင် တကယ်တော့ ပျော်စရာကြီး။ လာနေကျ သီချင်းတွေကို မှတ်မိကြပါလိမ့်မည်။ မဲပေးသူတွေ မျက်နှာပွင့်သည့် ကာလ။ “မဲရုံ မဲရုံကိုလာ၊ တစ်ပြည်လုံးမဲ ဆန္ဒနဲ့ တစ်ပြည်လုံးမဲဆန္ဒနဲ့ ပျော်ပျော်ရွင်ရွင် ကြည်ကြည်လင်လင် . . . . . […]

မြန်မာ စစ်အာဏာရှင်၏ ဝါဒဖြန့်ဖဲချပ်များ အပျိုးစကား ဤစာစုငယ်သည် မြန်မာလူထုကို သွန်သင်ခြင်း အလို့ငှာ ရည်ရွယ်ရင်းမဟုတ်ပါ။ ရှင်ကြီးဝမ်း၊ ရှင်ငယ်ဝမ်း အသီးသီး ဝင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သော မြန်မာလူထုတွင် အာဏာရှင်တို့၏ လုပ်နည်းလုပ်ဟန်တို့နှင့် ပတ်သက်၍ အရပ်သိ အမှတ်သညာ ကောင်းကောင်းရှိပါသည်။ ယင်းအရပ်သိ အမှတ်သညာများကို အခြားတိုင်းပြည်များတွင် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် သင်ခန်းစာများနှင့် ပေါင်းစပ် တိုက်ဆိုင်ပေးရန် ရည်ရွယ်ရင်းဖြစ်ပါသည်။ တစ်နည်းဆိုရသော် ကမ္ဘာ့သမိုင်းစဉ် တစ်လျှောက် ကြုံခဲ့၊ ဆုံခဲ့၊ ရုန်းခဲ့ တွန်းခဲ့ရသော အတွေ့အကြုံများနှင့် တေ့ဆိုင်ပေးနိုင်ရန် အဓိက မျှော်မှန်းပါသည်။ အာဏာရှင်တို့မှာ သမိုင်းအစဉ်အဆက် လူထုကို လှည့်ဖျား ဦးနှောက်ဆေးရန် နည်းအမျိုးမျိုးသုံးခဲ့သည်။ ရေဒီယို၊ ရုပ်မြင်သံကြား၊ တံဆိပ်ခေါင်း၊ အမှတ်သင်္ကေတ၊ ကျောင်းသင်ရိုး စသည့် ပလက်ဖောင်း အမျိုးမျိုးသုံး၍ အုပ်ချုပ်ခံလူတန်းစားတို့ ၎င်းတို့ […]

ပုလောမြို့နယ်၊ ဇရပ်ဆိပ်ကျေးရွာကို ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက်ညမှာ စစ်ကောင်စီတပ်က ဒရုန်းနဲ့ဗုံးချ၊ လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ်တာတွေကြောင့် ရွာခံ အိမ်ရှင်တစ်ဦးနဲ့ ခရီးသွားပြည်သူ ကိုးဦးသေဆုံးပြီး ငါးဦးဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ် ။်။ အဲဒီဖြစ်စဥ်မှာ သေဆုံးသူတွေဟာ အရပ်သားတွေ မဟုတ်ဘဲ KNU (ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး) ၊ KTLA (ကော်သူးလေတပ်) နဲ့ PDF တွေဖြစ်တယ်လို့ စစ်ကောင်စီဝါဒဖြန့် တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်တွေက ရေးသားဖြန့်ချိနေကြပါတယ်။ Myanmar Factchecking Network အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ Dawei Watch က အချက်အလက် စိစစ်ကြည့်ရာမှာတော့ စစ်ကောင်စီဝါဒဖြန့် တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်တွေရဲ့ အထက်ပါဖြန့်ချိမှုဟာ အရပ်သားသေဆုံးတာကို ဖုံးကွယ်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေတာ အဖြစ် စိစစ်တွေ့ရပါတယ်။ Suscriber ပြုလုပ်ထားသူ သုံးသိန်းခွဲကျော်ရှိတဲ့ နေပြည်တော် အမည်နဲ့ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်က ဇူလိုင်လ ၂၅ […]