BREAKING
December 3, 2025

Fact Check

သပိတ်မျှောပွဲကို PDF တွေက လာတိုက်ခိုက်တယ်ဆိုပြီး အချိန်ကိုက်ဝါဒဖြန့်

Dawei Watch

October 6, 2025

ထားဝယ်မြို့မှာ အောက်တိုဘာလ ၅ရက်နဲ့ ၆ရက်တွေမှာ ထားဝယ်ရိုးရာ သပိတ်မျှောပွဲ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ သပိတ်မျှောပွဲကို နှောင့်ယှက်ဖို့ PDF တွေက ထားဝယ်မြစ်ထဲ ရေလယ်ကျွန်းနဲ့ မြို့ပေါ်က ငါးစျေးတွေကနေ လာရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ စစ်ကော်မရှင် ဝါဒဖြန့်တယ်လီဂရန်ချန်နယ်တစ်ခုက ဖြန့်ချိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအကြောင်းအရာကို Myanmar Factchecking Network အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ Dawei Watch က အချက်အလက် စစ်ဆေးကြည့်ရာ မြေပြင်အခြေအနေတွေနဲ့ ကွဲလွဲနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ Suscriber တစ်သိန်းကိုးသောင်းနီးပါးရှိတဲ့ Kyaw Swar အမည် တယ်လီဂရမ် ချန်နယ်က အောက်တိုဘာလ ၅ရက်မှာ ဖြန့်ချိခဲ့တာပါ။ အဲဒီဖြန့်ချိမှုကို မြင်တွေ့သူ နှစ်သောင်းခြောက်ထောင်ကျော်၊ Reaction ပြုလုပ်သူ ခုနစ်ရာနီးပါး၊ မှတ်ချက် ပြုသူ ကိုးဆယ်နီးပါးနဲ့ ဆက်လက်ပျံ့နှံ့နေတာကို ဒီလင့်ခ်မှာ ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ […]

ရေးမှာ လူသားဒိုင်းအဖြစ် ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ အရပ်သားတွေကို PDF ထောက်ပို့လို့ ပုံဖော်ဝါဒဖြန့်

Dawei Watch

September 29, 2025

မွန်ပြည်နယ်၊ ရေးမြို့နယ်က ကျေးရွာတချို့မှာ ဥယျာဉ်ထဲမှာ နေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြတဲ့ အရပ်သားပြည်သူ ၃၀ ကျော်ကို စစ်အာဏာရှင်တပ်က ဖမ်းဆီးပြီး စစ်ကြောင်းနဲ့အတူ ခေါ်ဆောင်သွားလာခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ စစ်ကော်မရှင် ဝါဒဖြန့် တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်တွေကတော့ ရေးဘီလူးအဖွဲ့ရဲ့ ထောက်ပို့နဲ့ PDF အားပေးသူ ၃၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးရမိတယ်လို့ ရေးသားဖြန့်ချိကြပါတယ်။ PDF ရွာတွေကို စစ်ကြောင်းထိုးနေတဲ့ ကွန်မဒို စစ်ကြောင်းက ဖမ်းမိခဲ့တာလို့လည်း ရေးသားထားကြပါတယ်။ Suscriber ပြုလုပ်သူ နှစ်သောင်းရှစ်ထောင်ကျော်ရှိတဲ့ Truth Media နာမည်နဲ့ တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်က ဒီကနေ့ စက်တင်ဘာလ ၂၇ရက်မှာ စတင်ဖြန့်ချိတာတွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီဖြန့်ချိမှုကို မြင်တွေ့ပြီးသူ ခြောက်ထောင်ကျော်၊ Reaction ပြုလုပ်သူ ကိုးဆယ်ကျော်၊ မှတ်ချက်ပြုသူ ငါးယောက်နဲ့ ဆက်လက်ပျံ့နှံ့နေတာကို ဒီလင့်ခ်မှာ ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ အဲဒီဖော်ပြချက်ကိုပဲ […]

ထားဝယ်ခရိုင်မှာ လေယာဉ်နဲ့ဗုံးကြဲလို့ အရပ်သားထိခိုက်သေဆုံးတာကို PDF လက်ချက်လို့ ပုံဖော်သတင်းအမှားဖြန့်

Dawei Watch

September 22, 2025

တနင်္သာရီတိုင်း၊ လောင်းလုံးမြို့နယ်၊ ညင်းမော်နဲ့ ဝေဒီကျေးရွာတို့မှာ စက်တင်ဘာလ ၁၇ရက်က PDF တွေက လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်တာကြောင့် ကလေးငယ်နှစ်ဦးအပါအဝင် အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူငါးဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတယ်လို့ စစ်ကော်မရှင် ဝါဒဖြန့်တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်တွေက ရေးသားဖြန့်ချိနေပါတယ်။ အဲဒီအကြောင်းအရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး Myanmar Fact-checking Network ရဲ့ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ ဖက်ဒရယ် FM နဲ့ Dawei Watch တို့က ပူးပေါင်းပြီး အချက်အလက် စိစစ်ရာမှာတော့ သတင်းအမှားဖြစ်တာကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိရပါတယ်။ စစ်ကော်မရှင် ဝါဒဖြန့်ချန်နယ်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ မှိုင်းဝေ တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်က စက်တင်ဘာလ ၁၉ရက်မှာ အဲဒီအကြောင်းအရာကို ဖြန့်ချိခဲ့ပါတယ်။ စက်တင်ဘာလ ၂၀ ရက်အထိ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုပြီးသူဦးရေ နှစ်သောင်း လေးထောင်ကျော်၊ Reaction ပြုလုပ် သူဦးရေ လေးရာခန့်ရှိပါတယ်။ အလားတူ စစ်ကော်မရှင် ဝါဒဖြန့်ချန်နယ် […]

စစ်အာဏာရှင်ရဲ့ အမျိုးဘာသာ သာသနာဖဲချပ် (အပိုင်း ၂ )

Dawei Watch

September 20, 2025

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုး ဘာသာ သာသနာ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးနှင့် အမျိုးသားရေး ဝါဒသည် လွတ်လပ်ရေး မရမီ ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီဆန့်ကျင်ရေးနှင့် တွဲပါခဲ့သည်။ ထိုအချိန်က အုပ်ချုပ်သူ လူတန်းစားများ မျက်နှာဖြူများ၏ ဖိနှိပ်မှုများ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ခေါ်ယူထားသော အလယ်လတ်တန်းစား ဗျူရိုကရက်များ၊ ချစ်တီးကဲ့သိုသော ကုန်သည် လယ်လုပ်လူတန်းစားများက မြန်မာအနွယ်တိုင်းရင်းသားများ အပေါ် ဖိနှိပ်မှုများကို တွန်းလှန်ခြင်းဖြင့် ပေါ်ထွက်လာသည်။ ကိုလိုနီစနစ်၏ လူမျိုးခွဲခြားရေး စနစ်အပေါ် ဆန့်ကျင်တော်လှန်ရင်း မြန်မာ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာကို အခြေခံသော အမျိုးသားရေး ဝါဒထွက်ပေါ်လာသည်။ ဗုဒ္ဓကလျာဏ ယု၀အသင်း (YMBA) ၏ အဓိက ဆောင်ပုဒ်မှာ အမျိုး ဘာသာ သာသနာ ပညာ ဖြစ်သည်။ ‘အမျိုးကို ချစ်ပါ၊ ဘာသာ သာသနာကို လေးစားပါ၊ ပညာကို […]

စစ်အာဏာရှင်ရဲ့ အမျိုးဘာသာ သာသနာဖဲချပ်

Dawei Watch

September 19, 2025

(ယခုဆောင်းပါးမှာ မြန်မာ စစ်အာဏာရှင်တို့ သမိုင်းတစ်လျှောက် ပြည်သူလူထုကို ဦးနှောက်ဆေး လှည့်ဖျားရန် မည်သည့်နည်းများ အသုံးပြုခဲ့သည်ကို သုတေသနပြု ထုတ်ဝေထားသော ဝင်္ကန္တ မုသား သို့မဟုတ် မြန်မာ စစ်အာဏာရှင်၏ ဝါဒဖြန့်ဖဲချပ်များ စာတမ်းမှ ထုတ်နုတ်တင်ဆက်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ တီမိုပြုစုတင်ပြသည့် ယင်းသုတသန စာတမ်းကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် The Red Flag အဖွဲ့က ထုတ်ဝေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။) ကမ္ဘာ့သမိုင်းစဉ် တစ်လျှောက်ကို မျှော်ကြည့်ပါက အမျိုးသားရေးဝါဒကို အာဏာတည်ဆောက်ရေးအတွက် အမျိုးမျိုး အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ နာဇီနှင့် ဖက်ဆစ်ဝါဒသည် အထင်ရှားဆုံး ဥပမာများဖြစ်သည်။ ပထမ ကမ္ဘာစစ်နှင့် ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်အကြား နာဇီနှင့် ဖက်ဆစ်ဝါဒ ထွန်းကားပြီး အမျိုးသားရေး အစွန်းရောက်ဝါဒကို အသုံးပြုကာ အာဏာရှင်တို့ မည်သို့ ခြယ်လှယ်ခဲ့သည်ကို ဦးစွာ […]

တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်ကို စောင့်ရှောက်သည် (အပိုင်း ၃)

Dawei Watch

September 13, 2025

အနစ်နာခံသော၊ တိုင်းပြည် အတွက် စွန့်လွှတ်သော၊ မည်သည့် အခါမျှ ရလိုမှု မရှိဘဲ တိုင်းပြည်အတွက် အသက်ပေးဆပ်လိုသော တပ်မတော်၊ တပ်မတော်သား တို့ အဖြစ် ပုံသွင်းဝါဒဖြန့်ထားသည်။ နည်းပါးလှသော ရိက္ခာ၊ လစာတို့သာ အောက်ခြေ တပ်မတော်သားတို့က ရရှိကြသော်လည်း တပ်မတော်က ကျွေးထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ တပ်မတော်ကို ကျေးဇူး သိသင့်ကြောင်း တတွင်တွင်ကြီး ဝါဒဖြန့်သည်။ သို့သော် တပ်ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တို့မှာ အမျိုးမျိုးသော စီးပွားရေး အကျိုးအမြတ်၊ တိုင်းပြည် သယံဇာတများကို ကိုယ်ကျိုးရှာပြီး ကြွယ်ပိုးကြွယ်ဝ ရှိနေကြသည်။ တပ်မတော်သား၊ တပ်မတော်အရာရှိငယ်တို့ကို တွင်တွင်ကြီး ဝါဒဖြန့်ချိခြင်း အပြင် ပြင်ပ လောကနှင့် ထိတွေ့မှု နည်းနိုင်သမျှ နည်းအောင်လည်း ပြုလုပ်ထားသည်။ တပ်အလုပ်များဖြင့် နေ့စဉ် မအားလပ်အောင် စီစဉ်ထားသည်။ ထိုနည်းဖြင့် အခြားပြင်ပတွင် […]

တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်ကို စောင့်ရှောက်သည် (အပိုင်း ၂)

Dawei Watch

September 11, 2025

၁၉၆၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် စစ်တပ်က ထောက်ခံသည့် နိုင်ငံရေးပါတီ ရွေးကောက်ပွဲ မနိုင်သည့်နောက် ၁၉၆၂ အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်သည်။ ၁၉၉၀ တွင်လည်း တပ်က ကျောထောက်နောက်ခံပါတီ ရွေးကောက်ပွဲ မနိုင်သည့်နောက် အာဏာလွှဲပြောင်းရန် ငြင်းဆန်သည်။ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲ တစ်ခုတွင်တော့ ချွင်းချက်ရှိသည်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် အနိုင်ရသော်လည်း အာဏာလွှဲပေးခဲ့သည်။ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲဖြင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သော အစိုးရတက်လာသည်။ တပ်မတော်က လွှတ်တော် အသီးသီးတွင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း အသေယူထားပြီးဖြစ်ရာ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကြံ့ခိုင်ရေးပါတီက ၂၆ ရာခိုင်နှုန်း လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် နေရာရရုံဖြင့် အစိုးရဖွဲ့နိုင်သည်။ ထိုသို့သော မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် ၂၀၁၀ အလွန် အခင်းအကျင်းကို […]

တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်ကို စောင့်ရှောက်သည် (အပိုင်း ၁)

Dawei Watch

September 10, 2025

(ယခုဆောင်းပါးမှာ မြန်မာ စစ်အာဏာရှင်တို့ သမိုင်းတစ်လျှောက် ပြည်သူလူထုကို ဦးနှောက်ဆေး လှည့်ဖျားရန် မည်သည့်နည်းများ အသုံးပြုခဲ့သည်ကို သုတေသနပြု ထုတ်ဝေထားသော ဝင်္ကန္တ မုသား သို့မဟုတ် မြန်မာ စစ်အာဏာရှင်၏ ဝါဒဖြန့်ဖဲချပ်များ စာတမ်းမှ ထုတ်နုတ်တင်ဆက်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ တီမိုပြုစုတင်ပြသည့် ယင်းသုတသန စာတမ်းကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် The Red Flag အဖွဲ့က ထုတ်ဝေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်) မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးနှင့် အတူပေါက်ဖွားလာသည့် တပ်မတော်။ အမျိုးသာဘာ သာသနာကို စောင့်ရှောက်သည့် တပ်မတော်။ တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်ကို ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်သည် စသည်ဖြင့် ညွှန်းဆိုလေ့ရှိသည်။ မှန်ပါသည်။ အာဏာရှင်တို့အတွက် အဓိက လက်သုံး အထူးအင်စတီကျူးရှင်းမှာ တပ်မတော်ဖြစ်သည်။ ‘Perfect Agent’ ဟု သုံးလေ့ရှိသည်[1]။ အာဏာရှင်တို့အတွက် အထူးပြည့်စုံတော်မူသော လက်ကိုင်သင်းပင်းအဖွဲ့ဖြစ်သည်။ […]