BREAKING
June 15, 2025

နိုင်ငံတကာဆောင်းပါး

ခေတ်သစ်ကမ္ဘာ့ရန် ‘ရှားချူးဖန်’

Dawei Watch

February 14, 2025

အဂ္ဂါတစ်ယောက် ရီတာ့ကို စတွေ့ခဲ့တာက Linkedin ပေါ်မှာပါ။ အဂ္ဂါဟာ ကနေဒါဆော့ဝဲကုမ္ပဏီတစ်ခု အလုပ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ရီတာကတော့ စင်္ကာပူက အတိုင်ပင်ခံကုမ္ပဏီကြီးတစ်ခုမှာ အလုပ်လုပ်ခဲ့သူပါ။ သူတို့နှစ်ယောက်က သူငယ်ချင်းအဆင့်ပါပဲ။ ဒါပေမဲ့အွန်လိုင်းပေါ်မှာတော့ တချိန်လုံးစာပို့နေခဲ့ကြတယ်။ တနေ့မှာတော့ ရီတာက အဂ္ဂါကို ခရစ်တိုငွေကြေးကုန်သွယ်မှုလုပ်နည်း သင်ပေးမယ်လို့ ကမ်လှမ်းခဲ့တယ်။ ရီတာရဲ့ သင်ကြားပြသကူညီမှုနဲ့ အဂ္ဂါဟာ ခရစ်တိုငွေကြေးကုန်သွယ်မှုကနေ ပိုက်ဆံအများကြီးရလာခဲ့တယ်။ ပိုက်ဆံအများကြီးရလာခဲ့ပြီလို့ သူ ထင်ခဲ့တယ်။ အဂ္ဂါဟာ ပိုက်ဆံတွေ ပုံအောရင်းနှီးမြှုပ်နှံလာခဲ့တယ်။ သူ့ပိုက်ဆံတွေကို ပြန်ထုတ်ဖို့ ကြိုးစားလိုက်တဲ့အချိန်မှပဲ အဂ္ဂါဟာ သူ အသုံးပြုနေတဲ့ ခရစ်တိုငွေကြေးကုန်သွယ်မှု ဝက်ဆိုဒ်က အတုကြီးဆိုတာ သိလိုက်ရတယ်။ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၈,၀၀၀ ကို သူ ဆုံးရှုံးလိုက်ရတယ်။ ရီတာဆိုတာကလည်း မြန်မာပြည်က လှောင်ပိတ်ခံထားရတဲ့ နေရာတစ်ခုမှာ လူကုန်ကုန်းခံရပြီး အကျဉ်းသူတစ်ယောက်လို ထိန်းချုပ်စေစားခံနေရတဲ့ […]

မီးခိုးရောင် သေမိန့်

Dawei Watch

February 7, 2025

ဒီနေ့ဟာ ချင်းမိုင်တက္ကသိုလ်အတွက် ကြေကွဲစရာနေ့တစ်နေ့။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရဲ့ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့ဟာ မိန်းမလှဆန်ဆန် လှပနေတတ်တဲ့ ‘ချင်းမိုင်’ဆိုတဲ့ ထိုင်းမြို့လေးကို နေရောင်ခြည်တွေနဲ့ ပစ်ပေါက်နေခဲ့ပါတယ်။ လန်နာဘုရင် နေပြည်တော်ဟောင်းအတွက် သာမန်နေ့တစ်နေ့လို့ ထင်စရာပါပဲ။ တကယ်တမ်းမှာတော့ တက္ကသိုလ်ကထိကတစ်ယောက်ရဲ့ ရုပ်အလောင်း၊ အရှေ့တောင်အာရှရဲ့ မီးခိုးရောင်ရန်သူအကြောင်းစတဲ့ ကြေကွဲချောက်ချားစရာတွေနဲ့ တပ်လှန့်လိုက်တဲ့နေ့လို့ဆိုရမှာပါ။ ချင်းမိုင်တက္ကသိုလ်က ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကထိကဖြစ်သူ ‘ဒေါက်တာကရစ်ထိုင်းသန်နာဆွန်ဘတ်ခေါ်လ်’ ဟာ အဆုတ်ကင်ဆာနဲ့ အဲဒီနေ့မှာ ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးလိုက်စားပြီး ရောင်းအားအကောင်းဆုံးစာရင်းဝင် ဘဝခွန်အားမြှင့်တင်နည်းစာအုပ်ကိုရေးသားထုတ်ဝေထားတဲ့ ဒေါက်တာကရစ်ထိုင်းဟာ သေဆုံးချိန်မှာ အသက် ၂၉ နှစ်ပဲ ရှိပါသေးတယ်။ သူရဲ့ သေဆုံးမှုဟာ ရာမဘုရင် ၆ လက်ထက်ကတည်းက ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ရှိနေပြီဖြစ်တဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပြဿနာတစ်ခုနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သံသယရှိကြပါတယ်။ အဲဒါကတော့ လေထုညစ်ညမ်းမှုပါပဲ။ […]

အန်ကယ်ဆမ်တောင်ဝှေး ကမ္ဘာကို ရိုက်ချိန်

Dawei Watch

February 1, 2025

ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက် ၊ စနေနေ့ နံနက်။ ဆီးရီးယားနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းက အယ်လ်ဟောလ်ဒုက္ခသည်စခန်းဆီကို ရိုးရှင်းပြတ်သားတဲ့ သတင်းစကားတစ်ခုရောက်လာတယ်။ “အလုပ်တွေ ရပ်လိုက်” လူ ၄၀,၀၀၀ ကျော် မှီခိုနေရတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ အကူအညီအထောက်အပံ့ပေးတာတွေ အားလုံးရပ်လိုက်ဖို့ အမိန့်။ စခန်းမှာ ရှိနေသူ အမျာစုက ဆီးရီးယားနိုင်ငံထဲက ISIS အဖွဲ့ထိန်းချုပ်ဖူးတဲ့ နေရာတွေကနေ ထွက်ပြေးလာတဲ့ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးသူငယ်များ။ သူတို့အတွက် သောက်သုံးရေ ၊ တကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး ၊ မိလ္လာစနစ်နဲ့ လုံခြုံရေးအစီအမံတွေ အားလုံးဟာ ဖြစ်ချင်ရာဖြစ် ပစ်ချခံလိုက်ရပြီ။ အလားတူ ထိခိုက်မှုကို ဆီးရီးယားရဲ့ အယ်လ်ရွတ်ဂျ်ဒုက္ခသည်စခန်းမှာလည်း ခံစားလိုက်ရပြီ။ ISIS တပ်ဖွဲ့ဝင်ဟောင်းတွေကို ထိန်းသိမ်းထားတာကလည်း ဒီဒုက္ခသည်စခန်းနှစ်ခုစလုံးရဲ့ အနီးအနားမှာ။ “အကြမ်းဖက်အန္တရာယ်နဲ့ မတည်ငြိမ်မှုခြောက်လုံးက ရုတ်တရက် ကြီးကြီးမားမား ပေါ်လာပြီ။ […]

‘အမေရိကန် ပဓာန’ လူနှင်လှိုင်း

Dawei Watch

January 30, 2025

လူတွေ အာရုံထွေပြားလွယ်လွန်းတဲ့ ခေတ်ကြီးထဲ လူတွေရဲ့အာရုံကို ဖမ်းစားတဲ့ အတတ်မှာ တစ်ဖက်ကမ်းခတ်သူတစ်ယောက်ကတော့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ပါပဲ။ “နယ်ချဲ့ကျူးကျော်မှု(Invasion)” ဒါဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ တောင်ပိုင်းနယ်စပ်မှာ လူဝင်မှုအရေးကို ဖော်ပြရာမှာ ထရမ့် သုံးသွားတဲ့ စကားလုံးပါ။ “၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့ဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားတွေအတွက် လွတ်လပ်ရေးနေ့ပဲ” အဲဒီနေ့ဟာ ထရမ့်က သူ့ရဲ့ ဒုတိယအကြိမ် သမ္မတသက်တမ်းအတွက် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုတဲ့နေ့ပါပဲ။ သူ့ရဲ့ ကျန်းသစ္စာကျိန်ဆိုတဲ့ မိန့်ခွန်းထဲမှာ ဒီလို ပြောခဲ့တာပါ။ ဒုတိယအကြိမ်သမ္မတဖြစ်တဲ့နေ့ကစပြီး ထရမ့်ဟာ အမေရိကန်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သမ္မတအထူးအာဏာတွေကို ဆက်တိုက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု တစ်လွှားမှာ ရှိနေတဲ့ အထောက်အထားမဲ့ တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတွေအပေါ် ပစ်မှတ်ထားတဲ့ ဖြိုခွင်းမှုအစပါပဲ။ သမ္မတအမိန့်အာဏာပေါင်း ၂၀ ကျော်ကို ထုတ်ပြန်ပြီး အမေရိကန်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးစနစ်ရဲ့ […]

ဘုရင်ကို မွေးတဲ့ ဘီလျံနာ

Dawei Watch

January 15, 2025

၂၀၂၄ အမေရိကန်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲအပြီး နောက်တစ်ရက် နိုဝင်ဘာ ၆ ရက်နေ့မှာ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အောင်ပွဲရမိန့်ခွန်း ပြောခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီမိန့်ခွန်းမှာ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ့ကို ထောက်ခံသူတွေရှေ့မှာ အားတက်သရော ကြွေးကြော်ခဲ့တယ်။ “ကြယ်ပွင့်တစ်ပွင့် မွေးဖွားလာပြီ…အဲဒါ အီလွန်ပဲ” အီလွန်မတ်ဟာ ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးနဲ့ ဩဇာအရှိဆုံးလူတွေထဲကတစ်ယောက် ဖြစ်နေခဲ့တာ သုံးနှစ်ကျော်ခဲ့ပါပြီ။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် “တစ်နှစ်တာ အထူးခြားဆုံးပုဂ္ဂိုလ်” အဖြစ် ကမ္ဘာကျော် Time မဂ္ဂဇင်းကြီးက သူ့ကို ဖော်ပြခဲ့တယ်။ အဲဒီနှစ်ကစပြီး အီလွန်မတ်ဟာ လက်ရှိအချိန်အထိ ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်နေဆဲပါပဲ။ သူဟာ တောင်အာဖရိကမှာမွေး ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ပညာသင်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးနည်းပညာဘီလျံနာသူဌေး။ တွစ်တာကုမ္ပဏီကို ဝယ် ၊ ဝန်ထမ်းအရေအတွက် တစ်ဝက်ကျော်ကို အလုပ်ထုတ်ပြီး ‘X’ လို့ နာမည်ပြောင်းခဲ့တဲ့သူ။ SpaceX နဲ့ Tesla […]