တနင်္သာရီတိုင်း ထားဝယ်ခရိုင် ရေဖြူမြို့နယ် နဘုလယ်ဒေသမှာ ဩဂုတ်လ ၁ဝရက်က ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF) တပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၁ ဦး ကျဆုံးတယ်လို့ တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်တချို့မှာ ဖြန့်ဝေနေကြပါတယ်။ Dawei Watch က အဲဒီဖြစ်စဉ်ကို အချက်အလက် စိစစ်ကြည့်တဲ့အခါ သတင်းအမှားဖြန့်ဝေမှုသာ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို စိစစ်တွေ့ရှိပါတယ်။ စတင်ဖြန့်တဲ့ Truth Media တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်မှာ “ေ-ြးသစ်ကင်စာရင်း” ခေါင်းစဉ်အောက်မှာ “ရေဖြူ နဘူးလယ် (၁၁) ကင်” ဆိုတဲ့ စာသားအပြင် တခြားတိုင်းနဲ့ ပြည်နယ်တွေရဲ့ မြို့နယ်တွေက PDF ကျဆုံးစာရင်း အရေအတွက်ကို ရေးသားဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ အဲဒီအကြောင်းအရာကို ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်ကနေ ဩဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့အထိ ၃ရက်အတွင်း ကြည့်သူ 9,900 ကျော်အထိရှိပြီး Reaction ပြုလုပ်ထားသူ ၁၀၀ ရှိပါတယ်။ စစ်ကောင်စီက နဘုလယ်ဒေသကိုစစ်ကြောင်းထိုး စစ်ကောင်စီတပ်က ထားဝယ်အထူးစီးပွားဇုန်တည်ရှိတဲ့ နဘုလယ်ဒေသကို ဇူလိုင်လ ဒုတိယအပတ်ကစပြီး ဇူလိုင်လကုန်အထိ စစ်ကြောင်းထိုးခဲ့တယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်နေရတဲ့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဩဂုတ်လပထမအပတ်မှာ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု မရှိပေမယ့် ဩဂုတ်လ ၈ ရက်မှာတော့ စစ်ကောင်စီတပ်က နဘုလယ်ဒေသကို စစ်ကြောင်းသုံးကြောင်းနဲ့ တကျော့ပြန် စစ်ကြောင်းထိုးလာခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒေသခံတွေ ဖမ်းဆီးခံရ ဩဂုတ်လ ၁၀ ရက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းဟာ နဘုဘယ်ဒေသ ခမောင်းချောင်းရွာနဲ့ ကပ်လျက်တည်ရှိတဲ့ ကုန်းသာယာအင်းရွာအနီးမှာ မိုင်းနင်းမိတယ်လို့ ဒေသခံတချို့က ပြောပါတယ်။ အဲဒီလို မိုင်းနင်းမိတဲ့ နောက်မှာတော့ ဒေသခံ ၁၀ဦးထက်မနည်းကို လူသားဒိုင်းအဖြစ် အသုံးပြုဖို့ စစ်ကြောင်းနဲ့အတူ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေဟာ ပြန်လည် မလွတ်မြောက်သေးဘူးလို့ ဒေသခံတွေက ပြောဆိုကြပါတယ်။ နှစ်ဖက်ထိတွေ့ ပစ်ခတ်မှုမရှိ ကုန်းသာယာအင်းရွာအနီးမှာ စစ်ကောင်စီတပ် မိုင်းနင်းမိချိန်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်က ပစ်ခတ်တာတွေလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ဆိုပါတယ်။ ဖြစ်ဖြစ်ချင်းမှာ နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်တယ်လို့ သတင်းထွက်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းပြန်လည် စိစစ်တဲ့အခါ နှစ်ဖက် ပစ်ခတ်တာမဟုတ်ဘူးလို့ဒေသခံတွေကို ပြောဆိုချက်အရ သိရပါတယ်။ ဒေသတွင်းလှုပ်ရှားနေတဲ့ ဗထူးစစ်ကြောင်းက တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးကလည်း ဩဂုတ်လ ၈ ရက်ကနေ ၁၃ ရက်အထိ နဘုလယ်ဒေသတွင် စစ်ကောင်စီတပ် စစ်ကြောင်းနဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တို့ တစ်ကြိမ်မှ ထိတွေ့ပစ်ခတ်တာ မရှိသေးလို့ အတည်ပြုပါတယ်။ ဗထူးစစ်ကြောင်းဟာ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေ ပူးပေါင်းထားတဲ့ ပူးပေါင်းစစ်ကြောင်းတစ်ကြောင်းဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်ဖက်ထိတွေ့ပစ်ခတ်မှုလည်း မရှိတာကြောင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေလည်း ကျဆုံးတာမရှိဘူးလို့ ဗထူးစစ်ကြောင်းတာဝန်ရှိသူက အတည်ပြုပါတယ်။ စစ်ဘေးရှောင်နေရတဲ့ နဘုလယ်ဒေသခံတွေကလည်း ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ဝင်တွေ ကျဆုံးတဲ့သတင်း အခုရက်ပိုင်းထဲ မကြားရဘူးလို့ ပြောဆိုကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် တယ်လီဂရမ်ချယ်နယ်မှာဖြန့်ဝေနေတဲ့ နဘုလယ်ဒေသမှာ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၁ဦး ကျဆုံးတယ်ဆိုတာဟာ လုံးဝမှားယွင်းနေတာကို စိစစ်တွေ့ရှိရပါတယ်။ Dawei Watch ရဲ့ သုံးသပ်ချက် နဘုလယ်ဒေသကို စစ်ကောင်စီတပ်က စစ်ကြောင်းထိုးရှာဖွေနေသည်မှာ မှန်ကန်ပေမယ့် ဩဂုတ်လ ၁၃ ရက်အထိ နှစ်ဖက်ထိတွေ့ပစ်ခတ်မှုဖြစ်တာမျိုး မရှိသေးပါဘူး။  ဒါ့အပြင် ဒေသခံ ၁၀ ဦးကို စစ်ကောင်စီတပ်က ဖမ်းဆီးသွားပြီး ပြန်မလွတ်သေးတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီလို အခြေအနေမှာ တယ်လီဂရမ်ချယ်နယ်တွင် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၁ဦးကျဆုံးတယ်လို့ အချိန်ကိုက် သတင်းမှား ဖြန့်ဝေနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ စာဖတ်သူတွေအနေနဲ့ အကြောင်းအရာတစ်ခု ပျံ့နှံ့မှုများလာတိုင်း ချက်ချင်း မယုံကြည်ဘဲ ယုံကြည်ရတဲ့ သတင်းဌာနတွေ၊ ဒေသခံတွေနဲ့ Fact- Check ဌာနတွေက စစ်ဆေးပေးမှုကို စောင့်ကြည့်စုံစမ်း ဖတ်ရှုပြီးမှ ယုံကြည်ဖို့ အကြံပြုလိုပါတယ်။

အသက် ၆ လအောက် ကလေးတွေကို ထမင်းတွေကျွေး၊ ရေတိုက်ကြတာဟာ လွဲမှားနေတဲ့ ရှေးရိုးစွဲအယူအဆတစ်ခုပါပဲ။

 ကလေးက သေးလို့ ထမင်းအတင်းကျွေးခိုင်းသူက ကျွေးခိုင်း။ ရေဆာနေလိမ့်မယ် ရေလည်းတိုက်လို့ တိုက်တွန်းသူက တိုက်တွန်း။ ကလေးအသက် ၆ လမပြည့်သေးဘဲ ဒါတွေ မလုပ်ရဘူးလို့ ဆရာဝန်တွေက သေသေချာချာမှာထားပြီးသား။ ဒါပေမဲ့လည်း မရ။

 ကလေးက အခုမှမွေးကာစ နုနုဖတ်ဖတ်လေး။ လူကြီးတွေလုပ်တာ အကုန်လိုက်လုပ်ခိုင်းနေတဲ့ လူကြီး မိဘတွေနဲ့ သားဦးဖေဖေ၊ မေမေတို့ အိမ်တွင်းတိုက်ပွဲလေး မကြာမကြာ ဆင်နွှဲရလေ့ရှိတယ်။

 ကလေးတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျန်းမာရေးအယူအဆအလွဲအမှားတွေ များစွာထဲက အသက် ၆ လအောက် ကလေးတွေကို ထမင်းကျွေးတာ၊ ရေတိုက်တာက လွဲမှားနေတယ်ဆိုတာကို ကျွမ်းကျင် ဆရာဝန်အချို့နဲ့ ကလေး သူငယ်ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ဆောင်နေကြတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အချက်အလက်တွေကို ကိုးကားပြီး […]

အသိအမှတ်ပြုရရှိထားပြီး ကိုယ်ခံစွမ်းအားကို တိုးမြှင့်ပေးပြီး အစာအိမ်အနာဖြစ်တာကို ကုသပေးတယ်ဆိုတဲ့ Hera Turmeric Milk ဆိုပြီး ရောင်းချနေတဲ့ Facebook Page တစ်ခု ထွက်ပေါ်နေပါတယ်။ ဒီ Page မှာ ကြော်ငြာထားချက်တွေကို Dawei Watch က စစ်ဆေးကြည့်တဲ့အခါ အချက်အလက်အမှားဖြစ်နေတာကို တွေ့ရှိပါတယ်။ “Hera Turmeric Milk – အစာအိမ်ဝေဒနာရှင်များအတွက် ဖြေရှင်းချက်” ဆိုတဲ့ နာမည်နဲ့ Facebook Page ဖြစ်ပြီး “အစာအိမ်နာကျင်မှု၊ ဝမ်းဗိုက်နာကျင်မှုတို့အတွက် ၁၀ နှစ်၊ ၁၅ နှစ်ကြာတာတောင် အမြစ်ပြတ်ကုသနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီလိုအခြေမျိုးကြုံနေရသော Custoumer များ ဒီပို့စ်ကို မေ့မထားသင့်ပါဘူး” လို့ အစချီပြီး ရေးသားဖြန့်ချိနေပါတယ်။ မူရင်းပို့စ်ကို ဒီနေရာတွင် ကြည့်ပါ။   ပျံ့နှံ့မှုလည်း အတော်များပြားနေပြီး Like လုပ်သူပေါင်း ၈၅,၀၀၀ ရှိပြီး Comment ၄၅၀၀ နဲ့ ၁၁,၀၀၀ Share ရှိပါတယ်။ ဒီ ပို့ရဲ့ Comment အောက်မှာဆိုရင်လည်း ဖုန်းနံပါတ်တွေ ပေးထားတာတွေ၊ ဝယ်ယူချင်တယ်လို့ ပြောထားတာတွေ အတော်များတာ တွေ့ရပါတယ်။ Hera Turmeric […]

တနင်္သာရီတိုင်း ထားဝယ်ခရိုင် ရေဖြူမြို့နယ် ဇာဒီကျေးရွာအုပ်စုက ဒေသခံ ၃၀ ကျော်ကို စစ်ကောင်စီက ဇူလိုင် ၂၇ ရက်နေ့ ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ ပြည်သူတွေဟာ PDF တွေလို့ တယ်လီဂရမ်ချန်နယ် အချို့မှာ ဖြန့်ဝေနေပါတယ်။  Dawei Watch အနေနဲ့ ဒီဖြစ်စဉ်ကို အချက်အလက်စိစစ်ကြည့်တဲ့အခါမှာ သတင်းမှား ဆိုတာ စိစစ်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဖြန့်ချိနေသူတွေထဲမှာ Truth Media၊ The Fighters Media(TFM) တို့မှာ့မှ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေကို “ရေဖြူ PDF ပဒက် နဲ့ ထောက်ပို့ ၃၀ ကျော်ဖမ်းဆီးရမိ” ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ရေးသားထားပြီး သတင်းဓာတ်ပုံနဲ့တကွ ဇူလိုင်လ ၂၈ ရက်နေ့မှာ ဖော်ပြထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒီနေရာ နဲ ဒီနေရာတွေမှာ ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ ဒီ ဖြန့်ဝေမှုဟာ ဇူလိုင် ၂၈ ရက်ကနေ ဩဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့အထိ ချန်နယ် ၂ ခုပေါင်း ကြည့်သူ 13,000 ကျော်အထိ ရှိခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပြင် စစ်ကောင်စီရဲ့ ဝါဒဖြန့် ဝက်ဘ်ဆိုက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ပြည်ချစ်သား ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာတော့ ဇူလိုင် ၂၇ ရက်နေ့မှာ ရေဖြူမြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာတွေက […]

လောင်းလုံးမြို့နယ်ထဲက ဗိုလ်မှူးဗထူးရဲ့ မွေးရပ်မြေဖြစ်တဲ့ လေးသွန်းခံ ရွာနဲ့ အနီးအနားက ရွာတွေ ပြောင်းရမယ်ဆိုပြီး တစ်ဆင့် စကား တစ်ဆင့် နားနဲ့ ဒေသပြည်သူတွေ ကြားမှာ အတော်ကြီးကို ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။ ပျံ့နှံနံ့မှု များသလို စိုးရိမ်ပူပန်စိတ်နဲ့ ထားဝယ်မြို့ပေါ်မှာ မြေဝယ်ဖို့ ၊ အိမ်ငှားဖို့ စီစဉ်နေတဲ့ ပြည်သူတွေလည်း ရှိလာနေတာပါ။ ဒီအကြောင်းအရာကို Dawei Watch အနေနဲ့ အချက်အလက် စိစစ်ကြည့်တဲ့အခါမှာ သတင်းအမှား ဆိုတာ စိစစ်တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။‌ဒီ ပြောင်းရွှေ့ရတော့မယ်ဆိုတဲ့ သတင်းအစက မေလ နောက်ဆုံးပတ် လောက်က စတင် ဖြန့်ဝေ ပြောဆိုမှုတွေ ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး လက်ရှိ ဇူလိုင် နောက်ဆုံးပတ်အထိ ပျံ့နှံ့ပြောဆိုနေကြဆဲပါ။ ပြောင်းရွှေ့ခံရတဲ့ ကျေးရွာ မရှိသေးပါ အချက်အလက် စိစစ်ချက်အရ လောင်းလုံးမြို့နယ်အတွင်းမှာ […]

ဗေဒင်နဲ့ အကြားအမြင် ဟောကိန်းထုတ်သူတွေ လိုင်စင်လျှောက်ရမယ်၊ လိုင်စင်မလျှောက်ဘဲ ဟောရင် အရေးယူမယ်ဆိုတဲ့ အမိန့်စာ ဇူလိုင် ၂၃ ရက်နေ့ က Facebook ပေါ်ကနေ စတင်ပျံ့နှံ့လာပြီး တစ်ရက်အတွင်းမှာတင် မျှဝေသူတွေ အတော်များပြားခဲ့ပါတယ်။ အသေးစိတ် စိစစ်လိုက်တဲ့ အချိန်မှာ ဒီစာဟာ အတုဖြစ်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အမိန့်စာကို ဓာတ်ပုံကို သိမ်းပြီးမှ ထပ်ဆင့် ဖြန့်ချိသူတွေ များတာမို့ မူရင်းဖြန်ဝေသူကို ရှာမတွေ့ခဲ့ပေမယ့် Facebook ရဲ့ Search Facebook ဆိုတဲ့ နေရာမှာ ‘အကြားအမြင် လိုင်စင်’ လို့ရိုက်ထည့်လိုက်ရင် အမိန့်စာနဲ့ပတ်သက်ပြီး မျှဝေထားသူတွေ ပေါ်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ Kyaw Win Maung ဆိုတဲ့ Telegram အကောင့်ကနေလည်း ဇူလိုင် ၂၄ ရက်နေ့မှာ အမိန့်စာကို […]

‘လိင်ဆက်ဆံခြင်းကို အားကစားတစ်ရပ်အဖြစ် တရားဝင်မှတ်ပုံတင်သည့် ဆွီဒင်နိုင်ငံမှာ ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်လာပြီး ဇွန် ၈ ရက်တွင် Gothenburg မြို့ တွင် ပထမဆုံး လိင်ပြိုင်ပွဲကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည်’ ဆိုသော သတင်းများ လူမှုကွန်ရက်တွင် ပျံ့နှံ့နေသည်။ သတင်းရင်းမြစ်အများအပြားကို ကိုးကား၍ မီဒီယာအများအပြားကလည်း ယင်းအကြောင်းအရာကို ဖော်ပြနေကြပြီး လူမှုကွန်ရက်များပေါ် တွင်လည်း ပွက်လောရိုက်စေခဲ့သည်။ သို့သော် အဆိုပါ သတင်းများအားလုံး သည် သတင်းမှားများသာ ဖြစ်နေခဲ့ကြောင်း အချက်အလက် ဆန်းစစ်ချက်များအရ သိရှိရသည်။ သတင်းမှန်စစ်ဆေးရေး ဝက်ဘ်ဆိုဒ် တစ်ခု ဖြစ်သည့် Newschecker ၏ ရေးသားချက်အရ ၎င်းတို့ဌာန အနေနှင့် ယင်းသတင်းများ စတင်ပွက်လောရိုက်လာချိန်တွင် စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ဖော်ပြပါ ပြိုင်ပွဲအတွက် တရားဝင် ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ပင် မရှိသည် ကို  စတင်သတိပြုမိခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ဆွီဒင် သည် စကင်ဒီနေဗီးယားဒေသတွင်း […]