BREAKING
April 30, 2025

ဆောင်းပါး

ကျောင်းတံခါးကြီး ဖွင့်ပါဦး

Dawei Watch

April 22, 2025

ခွေးလေးနှင့်အတူ အိမ်ရှေ့တွင် ကျောင်းကား ထိုင်စောင့်နေတတ်သော မြန်မာကလေးတစ်ယောက်။ အဖြူ၊ အပြာကျောင်းဝတ်စုံလေးဖြင့် ကျောင်းကားလာလျှင် တက်တက်ကြွကြွပြေးသွားတတ်သော သူ့ကို ကျောင်းဖွင့်ရက်တိုင်း မြင်နေရသော်လည်း ယခုတော့ မတွေ့ရတော့။ လူလေး (အမည်လွှဲ)သည် ဖခင်ဖြစ်သူနှင့် အိမ်ခန်းရှေ့တွင် အိပ်ချင်မူးတူးဖြင့် ထိုင်စောင့်လေ့ရှိသော်လည်း ကျောင်းကားမြင်လိုက်သည်နှင့် တက်တက်ကြွကြွ ပြေးတက်လေ့ရှိသည်။ သူကျောင်းတက်ခွင့်ရသည်က သိပ်မကြာသေး လေးလခန့်သာရှိသေးပြီး ယခုတော့ ကျောင်းပိတ်သိမ်း ခံလိုက်ရသဖြင့် စာသင်ခွင့် ဆုံးရှုံးသွားခဲ့ပြန်သည်။ ထိုင်းတောင်ပိုင်းက မြန်မာစာသင်ကျောင်းများ ၂၀၂၄ နှစ်ကုန်ပိုင်းမှစကာ ဆက်တိုက်ပိတ်သိမ်းခံနေရပြီး လူလေးကျောင်းတက်နေသော မြန်မာကျောင်းလည်း ပိတ်သိမ်းခံရသည့်အထဲတွင် ပါဝင်သွားခြင်းဖြစ်သည်။ “သား ကျောင်းတက်လို့ရရင် တက်ချင်သေးတယ်။ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့လည်း ဆော့ချင်သေးတယ်။ အခုတော့ အိမ်မှာ တစ်ယောက်တည်း စာအုပ်ကြည့်ပြီး ဖတ်သင်နေတယ်” ဟု လူလေးက ဆိုသည်။ မယ်ဟီဒေါတက္ကသိုလ်၏ သုတေသနအဖွဲ့က […]

ရန်ဘက်ခံတပ်များရဲ့ ကမ္ဘာ

Dawei Watch

April 20, 2025

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ ပေါ်လစီတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အံ့အားသင့်စရာကောင်းတဲ့အချက်ဟာ လူတွေက ဒါကို အံအားသင့်နေကြတုန်း ဖြစ်နေတာပါပဲ။ ကမ္ဘာ့လစ်ဘရယ်အစီအစဉ်ရဲ့ နောက်ထပ်မဏ္ဍိုင်တစ်ခုကို ထရမ့်က တိုက်ခိုက်လိုက်တဲ့အချိန်တိုင်း သတင်းစာခေါင်းစီးတွေက ထိတ်လန့်မှုနဲ့ မယုံနိုင်မှုကို ဖော်ပြကြတယ်။ ဥပမာဆိုရင် ယူကရိန်းနယ်မြေတွေကို သူတို့ပိုင်တယ်ဆိုပြီး ရုရှားရဲ့ အပြောကို ထရမ့်က ထောက်ခံတဲ့ သတင်း၊ ဂရင်းလန်းကို အင်အားသုံးသိမ်းပိုက်ဖို့ ထရမ့်က ကြေညာတဲ့ သတင်း ဒါမှမဟုတ် သွင်းကုန်အခွန်ကြေညာပြီး ဘဏ္ဍာရေးပရမ်းပတာအခြေအနေဖြစ်အောင် ထရမ့် လုပ်လိုက်တဲ့ သတင်းတွေမှာပါ။ ဒါပေမဲ့ ထရမ့်ရဲ့ ပေါ်လစီတွေက တသမတ်တည်းပါပဲ။ သူ့ရဲ့ ကမ္ဘာ့အမြင်က အင်မတန်ကို ရှင်းပါတယ်။ ဒီကာလမှာ ထရမ့်ရဲ့ ပေါ်လစီတွေကို တအံ့တဩ ဖြစ်နေသေးတယ်ဆိုရင် ဒါဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လှည့်စားနေလို့ပဲ ဖြစ်မှာပါ။ လစ်ဘရယ်ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်ကို ထောက်ခံသူတွေဟာ […]

လက်ခံမလား ဖယ်ထုတ်မလား – မြန်မာလုပ်သားနှင့် ထိုင်းလူမှုစီးပွား

Dawei Watch

April 16, 2025

ယနေ့ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ စန်ဖန်းထဝန်းနေရာသို့ သွားကြည့်လိုက်သည်။ BTS မိုးပျံရထားစီးပြီး Saphan Taksin မှတ်တိုင်တွင် ဆင်းပြီး ဘန်ရတ်နယ်မြေရှိ Charoen Krung လမ်းအတိုင်း လမ်းလျှောက်လာပါက ခရစ်ယာန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းများကို တွေ့မြင်ရသည်။ အနီးအနားက အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များ၏ ဗလီဝတ်ပြုကျောင်းအသီးသီးလည်း ရှိလျက်ပင်။ အရှေ့ကို အနည်းငယ် ဆက်သွားလိုက်လျှင် တရုတ်လူမျိုးအများစု နေထိုင်နေသော တလတ်နွိုင်ကို တွေ့မြင်ရသည်။ တဖက်တွင် ဖာဟူရတ်ဟုခေါ်သည့် အိန္ဒိယလူမျိုးများ၏ နေရာကိုလည်း တွေ့မြင်နိုင်သည်။ စွန်ဝတ်လမ်းအနီးတွင် မြန်မာအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ နေထိုင်ရာ အသိုင်းအဝန်းကိုလည်း တွေ့မြင်ရသည်။ ယင်းနေရာတွင်ပင် မြန်မာအလုပ်သမားများစွာ နေထိုင်လုပ်ကိုင်နေကြသည်။ မြန်မာအလုပ်သမားများက အခန်းငှားနေထိုင်ကြပြီး အနီးအနားတွင် မိမိတတ်ကျွမ်းသည့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း၊ ဈေးဆိုင်လုပ်ငန်းနှင့် အခြားလုပ်ငန်းများစွာ ကိုယ်စီ လုပ်ကိုင်နေကြသည်ကို တွေ့မြင်ရသည်။ အခြားပြည်သူများကဲ့သို့ပင် မြန်မာအလုပ်သမားများက […]

ဂျီနိုဆိုက်ငါးတွေ လာနေပြီ

Dawei Watch

March 22, 2025

ဘန်ကောက်မြို့လယ်မှာ ငါးညှီနံ့တွေ တထောင်းထောင်းထပြီး နံဟောင်သွားပါတယ်။ အခုအပတ် အင်္ဂါနေ့က ထိုင်းအစိုးရအိမ်တော်ရှေ့မှာလုပ်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲမှာ တီလားပီးယားလို့ အများသိကြတဲ့ ပါးမည်းတီလားပီးယားငါး အကောင်ပေါင်းများစွာကို ကားလမ်းမပေါ် သွန်ချလိုက်လို့ပါပဲ။ အဲဒီနေ့မှာ ပြည်နယ်ပေါင်း ၁၉ ခုက ငါးမွေးမြူရေးသမားအယောက် ၂၀၀ ဝန်းကျင်ဟာ အစိုးရအိမ်တော်ရှေ့ကို ရောက်လာပြီး ပါးမည်းတီလားပီးယားငါး အကောင်ရေ ၂ တန်ကို ကားလမ်းပေါ် သွန်ချပြီး ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ၁၃ နှစ်ကြာ ရင်ဆိုင်လာခဲ့ရတဲ့ ပြဿနာတစ်ခုကို ထိုင်းအစိုးရက မဖြေရှင်းပေးနိုင်တဲ့အပေါ် ထိုင်းတံငါသည်တွေ ပေါက်ကွဲသွားတဲ့ မြင်ကွင်းတစ်ခုပါပဲ။ အန္တရာယ်အကြီးဆုံး ကျူးကျော်မျိုးစိတ် ၂၀၂၄ ခုနှစ်ရဲ့ မနက်ခင်းနေရောင်အောက်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံ ၊ ပက်ချဘူရီပြည်နယ်က ကျေးရွာတစ်ရွာမှာ မစ္စတာဂျစ်တဂွန်ဘူဝါးဒီးဟာ သူ့ရဲ့ ငါးမွေးမြူရေးကန်ဘေးမှာ အလုပ်ရှုပ်နေခဲ့ပါတယ်။ တချိန်တုန်းကတော့ သူဟာ အောင်မြင်တဲ့ […]

ရာသီဥတုထိပ်သီးညီလာခံအတွက် အမေဇုန်တောကို ခုတ်ထွင်ခြင်း

Dawei Watch

March 20, 2025

ဘရာဇီးနိုင်ငံ ဘဲလင်မြို့မှာ ကျင်းပမယ့် COP30 ရာသီဥတုထိပ်သီးညီလာခံအတွက် လေးလမ်းသွား အဝေးပြေးလမ်းမတစ်စင်းကို ဖောက်လုပ်နေပါတယ်။ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားရတဲ့ အမေဇုန်တောအုပ်ကြီးထဲမှာ ဧကပေါင်းသောင်းနဲ့ချီ ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းပြီး ဖောက်လုပ်နေတာပါ။ ဘဲလင်မြို့ကိုသွားတဲ့လမ်းမှာ ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှု သက်သာစေဖို့ ရည်ရွယ်ဖောက်လုပ်နေတာပါ။ လာမယ့် နိုဝင်ဘာမှာ ကျင်းပမယ့် COP30 ရာသီဥတုထိပ်သီးညီလာခံအတွက် ကမ္ဘာအနှံ့က ခေါင်းဆောင်တွေပါဝင်တဲ့ လူပေါင်း ၅၀,၀၀၀ ကျော်ကို အိမ်ရှင်အနေနဲ့ ဘဲလင်မြို့က ဧည့်ခံပေးသွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်နယ်အစိုးရကတော့ ဒီအဝေးပြေးလမ်းမရဲ့ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ကောင်းကွက်တွေကို ချီးကျူးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒေသခံအချို့နဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားတွေကတော့ ဒီအဝေးပြေးလမ်းရဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ဆိုးကျိုးသက်ရောက်လာမယ့်အရေးကို ဒေါသထွက်နေကြပါတယ်။ အမေဇုန်မိုးသစ်တောကြီးဟာ ကမ္ဘာကြီးအတွက် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ဓာတ်ငွေ့စုပ်ယူပေးပြီး ဇီဝမျိုးစိတ်စုံလင်ကွဲပြားမှုကို ထောက်ပံ့ပေးထားတဲ့နေရာမှာ အင်မတန်အရေးကြီးတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှာ ရှိပါတယ်။ အမေဇုန်မိုးသစ်တောကြီးထဲ ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းပစ်မှုဟာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိပ်သီးညီလာခံရဲ့ တကယ့်ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ […]

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား မရှိတော့တဲ့တစ်နေ့ ထိုင်းစီးပွားရေး

Dawei Watch

March 16, 2025

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံသားများ မလုပ်လိုသော အလုပ်အမျိုးအစား သုံးမျိုးရှိသည်။ 3Ds ဟုခေါ်သော Dirty (ညစ်ပတ်သော) ၊ Dangerous (အန္တရာယ်ရှိသော) ၊ Difficult (ခက်ခဲသော) အလုပ်များပင်။ ယင်းအလုပ်များကို ထိုင်းနိုင်ငံသား အနည်းစုသာ လုပ်ကိုင်နေကြပြီး အများဆုံးဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နေသူများက မြန်မာအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများဖြစ်သည်။ ထိုင်းလုပ်ငန်းရှင်အများစုက ထိုင်းအလုပ်သမားကို ရှာမတွေ့သလို ကုန်ကျစရိတ်လည်း သက်သာစေရန် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများကို အလုပ်ခန့်ထားကြပြီး ၎င်းတို့၏ အားကို မှီခိုလျက် လုပ်ငန်းလည်ပတ်နေကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသားအများစုကလည်း 3Ds အလုပ်များသည် ၎င်းတို့နှင့် မကိုက်ညီသည့်အပြင် အန္တရာယ်များပြီး ညစ်ပတ်အနံ့ပြင်းသဖြင့် လုပ်ကိုင်ရန် ဆန္ဒမရှိပေ။ “တကယ်လို့ ထိုင်းစီးပွားရေးစနစ်လို ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေကိုသာ မှီခိုနေရတဲ့ စီးပွားရေးစနစ်တစ်ခုကို သေချာ စီမံနိုင်မှု မရှိဘူးဆိုပါစို့။ ထိုင်းနိုင်ငံကလည်း ဈေးသက်သာတဲ့ အလုပ်သမားတွေကို […]

ကမ္ဘာ့ဝင်ရိုးကျိုးခြင်း

Dawei Watch

March 7, 2025

၁၉၄၅ နောက်ပိုင်း ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်ရဲ့ အကွဲအပြဲက အရှိန်ရလာနေပါပြီ။ အခုအပတ် ကုလသမဂ္ဂမှာ မြင်ခဲ့ရတဲ့ ထူးဆန်းတဲ့ မြင်ကွင်းတစ်ခုကတော့ အမေရိကန်ဟာ ယူကရိန်းနဲ့ ဥရောပကို ဆန့်ကျင်ပြီး ရုရှား ၊ မြောက်ကိုရီးယားတို့နဲ့ တစ်ဘက်တည်း ရပ်ခဲ့တာပါပဲ။ ဂျာမဏီအဓိပတိသစ် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိတဲ့ ဖရက်ဒရစ်မာ့ဇ်က သတိပေးတယ်။ နေတိုးအဖွဲ့ကြီးဟာ အခုနှစ် ဇွန်လထက် နောက်မကျဘဲ အသက်ထွက်သွားနိုင်တယ်တဲ့။ အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေအချင်းချင်း အပေးအယူလုပ်ပြီး အင်အားသေးတဲ့ နိုင်ငံတွေအပေါ် အနိုင်ကျင့်မယ့် “အင်အားကြီးသူက မှန်တယ်” ဆိုတဲ့ဘက်ကို ကမ္ဘာက လျှင်လျှင်မြန်မြန် ချဉ်းကပ်လာနေပါပြီ။ ထရမ့်နဲ့ သူ့အဖွဲ့က သူတို့ရဲ့ အပေးအယူလုပ်တဲ့နည်းက ငြိမ်းချမ်းရေးကို ယူဆောင်လာပေးလိမ့်မယ်လို့ အခိုင်အမာ ပြောနေကြပါတယ်။ အနှစ် ၈၀ ဂုတ်ခွစီးခံလာရပြီးနောက်မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ သူ့ရဲ့ စူပါပါဝါအဆင့်အတန်းကနေ အကျိုးအမြတ်ထွက်အောင် လုပ်မယ်လို့ […]

နေကြာပန်းနိုင်ငံနဲ့ ခရူးဆိတ်စစ်မီးလျှံ

Dawei Watch

March 3, 2025

နေကြာပန်းတွေကို မြတ်နိုးယုယတဲ့ အရှေ့ဥရောပနိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ ကောင်းကင်ထဲမှာ အိမ်နီးချင်းအင်အားကြီးနိုင်ငံဆီက မစ်ဆိုင်းဒုံးပျံတွေဟာ ၂၀၂၂ နှစ်ဆန်းပိုင်းမှာ ရိုင်းစိုင်းစွာ ထိုးဖောက်ပျံသန်းလာခဲ့တယ်။ လူသားယဉ်ကျေးမှုကို ပါးရိုက်လိုက်တဲ့ စစ်ပွဲ။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်လွန် ကမ္ဘာကြီးကို လန့်ဖျပ်သွားစေခဲ့တယ်။ ရိုင်းစိုင်းသော ကျူးကျော်စစ်ပွဲတစ်ပွဲရဲ့ အစပါပဲ။ ယူကရိန်းနိုင်ငံကို လည်ပင်းညှစ်သတ်မယ့် ရုရှားရဲ့ ကျူးကျော်စစ်….။ အပြာရောင်မိုးသားကောင်းကင်အောက်မှာ အဝါရောင်နေကြာပန်းတွေ မျက်စိတဆုံး လဲ့လဲ့ထွန်းနေတဲ့ နိမိတ်ပုံဟာ ယူကရိန်းနိုင်ငံရဲ့ အမျိုးသားအလံတော်ကို ကိုယ်စားပြုပါတယ်။ ရုရှားရဲ့ ကျူးကျော်စစ် စတင်တဲ့နေ့မှာ ယူကရိန်းအမျိုးသမီးတစ်ယောက်ဟာ သူမ နေထိုင်ရာ ရုရှားနယ်စပ်က ယူကရိန်းမြို့လေးထဲ ဝင်လာတဲ့ သူမ တစ်ခါမှ မမြင်ဖူးတဲ့ စစ်သားတွေရဲ့ ရှေ့တည့်တည့်မှာ သွားရပ်တယ်။ “ရှင်တို့က ရုရှားတွေလား” လို့ မေးပြီးတာနဲ့ လက်နက်အပြည့်အစုံနဲ့ ရုရှားစစ်သားတွေကို ဒေါသတကြီး ရန်တွေ့တယ်။ […]