မနက်လင်းတာနဲ့ ပထမဆုံး ဖွင့်ကြည့်မိတာ လူမှုကွန်ရက်ပေါ်က ကိုဗစ် သတင်းတွေဖြစ်သလို ညဘက်အိပ်ရာ ဝင်ချိန်မှာလည်း အဲသည် သတင်းတွေကိုပဲ ဖွင့်ကြည့်ရင်း ရင်ထဲ လေးလေးလံလံ ဖြစ်ပြီးမှ အိပ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ညတွေ များခဲ့ပါပြီ။ ကမ္ဘာ့ကပ်ဘေး ဖြစ်နေတဲ့ ကိုးလကျော် သက်တမ်းမှာ ကိုဗစ်ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အနီးကပ်ဆုံးအထိ ထိုးဖောက် လာနိုင်ခဲ့တယ်။ ကိုယ်နဲ့ ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်၊ ကိုယ့်မိသားစု ၊ ကိုယ့်ရပ် ကိုယ့်ရွာရဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိုပါ တစ်ပါတည်း ခြိမ်းခြောက်နေပြီး ဝမ်းစာရေးသာမက ကိုယ့်အသက်ရှင် ရပ်တည်နေထိုင်မှု၊ ကျန်းမာရေးအတွက်ပါ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေနဲ့ ပြဿနာတွေ ပေးလာတာ အထင်အရှားပါပဲ။ ကိုဗစ် အလွန်ကာလမှာ ကိုယ်တွေအတွက် အနာဂတ်ဆိုတာ ရှိနိုင်ပါ့ဦးမလားဆိုတဲ့ အတွေးတွေအထိ တွေးမိသလို အဲသည်အတွက် အဖြေကလည်း ဝိုးတဝါးပါပဲ။ လမြးတှေ […]

လူသားတွေက ဘယ်ခေတ်ပဲ ဖြစ်ဖြစ် ရှေ့ကို ကြိုခန့်မှန်းပြီး သိလိုကြတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ရှင်းပါတယ်။ ကျွန်တော် တို့မှာ အနာဂတ်ဆိုတာ ရှိလို့ပါပဲ။ အလွယ်ပြောရရင် မိုးလင်းလက်ဖက်ရည်ဆိုင် ဘယ်အချိန်ပိတ်မလဲ သိချင်ကြ တယ်။ လိုင်းကားတွေ ဘယ်အချိန်ထွက်မလဲ ကြိုသိဖို့လိုတယ်။ တီဗီ အစီအစဉ် တွေမှာလည်း အဲဒီလိုပဲ ဘယ်အချိန်မှာ ဘာအစီအစဉ် လာမှာလဲ၊ ဘယ်လောက် အချိန်ကြာမှာလဲ၊ မြို့ပေါ်မှာဆိုရင်လည်း အမှိုက်ကား ဘယ်အချိန်လာမှာလဲ၊ အဲလိုမျိုး ကြိုသိဖို့လိုပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ လူတိုင်းမှာ ပိုင်ဆိုင်တာက တစ်ရက်မှာ ၂၄ နာရီပဲ ရှိတာကိုး။ ဘယ်အချိန်မှာ ဘာလုပ်မယ်၊ ဘယ်အချိန်မှာ ဘယ်သွားမယ် စသည်ဖြင့် အစစ အရာရာ ကြိုပြင်ရတာကိုး။ ဒါက နိစ္စဓူဝ အခြေအနေမှာပါ။ ဒီထက်ပိုတစ်ဆင့်တက်ရင် ဥပမာ စည်ပင်လိုင်စင်လုပ်ရင် […]

အခန်း (၁၁) ဘာကို ရွေးမလဲ မနက်ဖြန်လည်း ဒီနေ့လိုပဲ နေမှာပါလို့ တွေးတာက လူ့သဘာဝကိုး။ ဒီပစ္စုပ္ပန်အခြေအနေဟာ မတည်မြဲဘူး။ မတည်ငြိမ်ဘူး။ ပြောင်းလဲမယ်လို့ အလိုအလျောက် တွေးမိဖို့က ခက်တာကိုး။ ဒါနဲ့ပဲ လုပ်မြဲတိုင်းအလုပ်တွေ ဆက်လုပ်ကြတယ်။ ဇီဝရပ်ဝန်းတွေ ဖြိုလှဲမယ်။ ကျောက်မီးသွေးတွေ မီးရှို့ မယ်။ အဆိပ်အတောက်တွေ မြစ်ထဲမျှောမယ်။ ခင်ဗျား ကမ္ဘာဟာ ပြောင်းခဲ့ပြီလို့ သိအောင်ဘယ်လို လုပ်ကြရပါ့မလဲ။ ခင်ဗျားရောက်လာမယ်လို့ ထင်ထားတဲ့ အဆုံးမရှိသုံးစွဲနေလို့ ရတဲ့၊ အမြဲမပြတ်တိုးတက်နေမယ့် နိဗ္ဗာန်ဘုံကြီးပြိုပျက်ခဲ့ပါပြီ။ ဒါကို သဘောပေါက်ပါမှဘာ လုပ်ကြရမယ်လို့ စစဉ်းစားလို့ရ ကြမှာပါ။ အဲဒီလိုမဟုတ်တဲ့အခါ ကျုပ်တို့လုပ်နေ တာတွေက ပြိုကျလာနေတဲ့ ကမ်းပါးထိပ်မှာ အိမ်ရာစီမံကိန်းတစ်ခုပြီး တစ်ခုလုပ်နေသလိုပါပဲ။ ထည့်ဝင်လိုက်သမျှတွေ တိုက်စားမျောပါသွားတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီအတိုင်း ဆက်လုပ်မှရမယ်လို့ ကြွေးကြော် […]

စိတ်ပျက်ပြားမှုအနုပညာ မျှော်လင့်ချက်သိပ်မရှိတော့ဘူးဆိုတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုကို ခင်ဗျားဘယ်လိုရင်ဆိုင်မလဲ။ ဘယ်လို တုံ့ပြန်ရင် ကောင်းမယ်လို့ ခင်ဗျားစဉ်းစားသလဲ။ ဒီမေး ခွန်းဟာ ဒီနှစ်ပိုင်းတွေမှာ စာပေ၊ ဂီတ၊ အနု ပညာရှင်တွေ၊ ပညာရှင်တွေ၊ လှုပ်ရှားတက်ကြွသူတွေ အပါအဝင် လူများစွာကို ရိုက်ခတ်တဲ့မေးခွန်း ဖြစ်ပါတယ်။ “ဟန်ဆောင်နေတာတွေကို ရပ်တန့်လိုက်ကြရင်- what if we stopped pretending” ဆိုတဲ့ ဆောင်းပါးကို ရေးသူက ဒီနေ့ခေတ်ရဲ့အကျော်ကြား ဆုံးစာရေး ဆရာတွေထဲက တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ဂျွန်နသန်ဖရန်ဇန် (Jonathan Franzen)ပါ။ “ဥတုဘေး ပျက်ပြုန်းမှု ကြီးကတော့လာနေပြီ။ ပြင်ဆင်နိုင် ဖို့အတွက်ဆိုရင် တားလို့ဆီးလို့ မရတော့ဘူးဆိုတာကို ကျုပ်တို့ဝန်ခံဖို့လိုတယ်” လို့ သူက ရေးပါတယ်။ မရေတွက်နိုင်တဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေရှိတယ်။ ကျုပ်တို့အတွက်သာမဟုတ်တာ (There is infinite […]

၁။ ကိုဗစ်ကာလ သတင်းစကားအမှားများ“မနေ့ညက ကောလိပ် ကုက္ကိုဘုန်း ကြီးကျောင်းရှေ့မှာ ဝါးလုံးတွေနဲ့ ပိတ် လိုက်ပြီတဲ့”“တစ်နေ့က ဝန်ထမ်းအိမ်ရာမှာ ပိုးတွေ့လူနာ လာခေါ်သွားသတဲ့”“ညနေတုန်းက ငြိမ်းချမ်းသာယာ ၂ လမ်းမှာ လမ်းပိတ်လိုက်ပြီတဲ့”“ညက ရေကန်ဘောင်မှာ လူနာတင်ယာဉ်နဲ့ ပိုးတွေ့လို့ လာခေါ်သလား မသိဘူး၊ ကြားရသတဲ့”ကြားရတယ်လို့ ပထမတစ်ဆင့် စကားကနေ နောက်လူတွေဆီ လက်ဆင့်ကမ်းတဲ့အခါ အကြားကနေ ဖြစ်သယောင်တွေ ဖြစ်ပြီး ထင်ယောင်မှားနဲ့ ချောက်ချား စရာသတင်းစကား အမှားတွေ ဖြစ်လာ တတ်ကြတာ မလွဲပါဘူး။ တစ်နိုင်ငံလုံး ပိုးတွေ့လူနာများလာ၊ သေနှုန်းတွေ မြင့်လာတဲ့ အချိန်ကျမှ အဲသည်အချိန်မတိုင်ခင်က မကြောက်မရွံ့ လမ်းသလားနေတဲ့ သူတွေကလည်း အဲသည် ကြောက်ပါတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းစကား မက်ဆေ့ချ်ကို အိမ်မှာနေရင်း လိုင်းပေါ်က တစ်ဆင့် ဖြန့်တာ ဖြစ်ဖြစ်၊ ဆွေနီးမျိုးစပ် […]

လူတစ်ဦးချင်း တစ်ယောက်ချင်းစီရဲ့ နေ့စဉ်လူမှုဘဝတွေမှာ အရေးကြီးတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချရလေ့ရှိတယ်။ တချို့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေက ဘဝနဲ့ သက်ဆိုင်သလို တချို့သောဆုံးဖြတ်ချက်တွေကတော့ အသက်တွေ၊ ပိုင်ဆိုင်မှု စည်းစိမ်ဥစ္စာတွေနဲ့လည်း သက်ဆိုင်နေပါတယ်။ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ အသက်၊ ဘဝ၊ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချရာမှာ သတင်းအချက် အလက်ရရှိမှုအပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ဆုံးဖြတ်ရလေ့ရှိတယ်။ အစိုးရနဲ့ ဌာနဆိုင်ရာတွေရဲ့ မူဝါဒ၊ လုပ်ငန်းစဉ်၊ အမိန့်ညွှန်ကြားချက်တွေကို နားထောင်ပြီးမှ ဆုံးဖြတ်ရလေ့ ရှိတာပါ။ ဒီအခြေအနေတွေအရ ပြည်သူတွေ မှန်ကန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေရနိုင်ဖို့အရေးက တိကျသေချာတဲ့ သတင်း အချက်အလက်ကို မြန်မြန်ဆန်ဆန်နဲ့ ဘယ်လောက်အထိ ရရှိနေလဲဆိုတဲ့အပေါ် မှာ မူတည်နေပါတယ်။ သတင်းအချက်အလက်ရရှိပိုင်ခွင့်ကလည်း ပြည်သူတွေရဲ့ အခြေခံအခွင့် အရေးဖြစ်တဲ့အပြင် အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်သူတွေ မှန်ကန် တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်ဖို့အရေး သတင်းအချက်အလက်ရရှိဖို့ကလည်း တာဝန်ယူ […]

နိုင်ငံအတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရဲ့ ကူးစက်မှု အခြေအနေတွေကတော့ စိုးရိမ်ကြရမယ့် အနေအထားလို့ ဆိုကြရပါမယ်။ မိုးသက်မုန်တိုင်း ကြီးကြီးမားမား မတိုက်ခင် အစပျိုးနေတဲ့ အခြေအနေမျိုးနဲ့ ဆင်တူနေတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ကိုယ့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးကို တိုက်ရိုက် မထိခိုက်လာသေးပေမဲ့လို့ ပတ်ဝန်းကျင်တိုင်းနဲ့ ပြည်နယ်၊ မြို့နယ်တွေ၊ အထူးသဖြင့် ရခိုင်နဲ့ ရန်ကုန်မှာ ကူးစက်ပျံ့နှံ့နှုန်းနဲ့ အခြေအနေတွေ အရရော၊ ကိုယ့်ဘက်က ပြည်သူတွေရဲ့ အသိပညာရေချိန်နဲ့ စည်းကမ်းမလိုက်နာမှု၊ ဥပဒေအရရော စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးပါ လျော့ရဲနေမှု အခြေအနေတွေအပြင် ရောဂါဘေးထက် ဝမ်းစာရေးကို အဓိကထား ဖြေရှင်းနေကြရတဲ့ ပြည်သူ့ဘဝ အနေအထားတွေကြောင့် မနှေးအမြန် သူတို့လို အနေအထားမျိုး ကျွန်တော်တို့တွေ ရင်ဆိုင်လာကြရမယ်လို့ ယုံကြည် ထားပါတယ်။ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါ အချင်းချင်းမကူးရလေအောင် မလွဲမသွေ လာမယ့်ဘေးကို […]

ကိုဗစ်-၁၉ ယာဉ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အခုချိန်မှာ အရှိန်ကောင်းကောင်းနဲ့ မောင်းနှင်နေတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာတော့ အရှိန်နည်းနည်းတန့်နေတယ်။ ဒါပေမဲ့ လူဦးရေ ခုနစ်သန်းလောက်နေထိုင်တဲ့ ရန်ကုန်လိုမြို့ကြီးမှာ အရှိန်ကထိန်း မရဖြစ်နေသေးချိန်မို့ စိုးရိမ်စရာတော့ အတော်ကောင်းသား။ နောက်ပြီးတော့ ရန်ကုန်ဆိုတာ စီးပွားရေးမြို့တော်။ ကျန်းမာရေးအတွက်ဆိုလည်း ရန်ကုန်ကိုပဲ အားကိုးနေရဆဲ။ ဆိုတော့ သူဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အချက်အချာ အသည်းနှလုံး နေရာတစ်ခု။ ရန်ကုန်မှာ မထိန်းနိုင်သေးသမျှ တစ်နိုင်ငံလုံး စိတ်အေးလို့မရ။ ဆိုတော့ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ရန်ကုန်အခြေ အနေကိုပဲ မျက်ခြည်မပြတ် စောင့်ကြည့် နေရတယ်။ အခုချိန်ထိတော့ ရန်ကုန်ဟာ အားကောင်းမောင်းသန်နဲ့ ကူးလို့စက် လို့ကောင်းနေတုန်း။ ကိုယ့်ဒေသမှာ Stay at Home (အိမ်မှာပဲနေခြင်း) နေစရာမလိုသေးပေမဲ့ တတ်နိုင်သလောက် အိမ်ထဲမှာနေဖြစ် တယ်။ အပြင်ကို ထွက်ဖြစ်ရင်လည်း […]