မတ္လ ၁၁ ရက္ ည ၈ အခ်ိန္ ျမန္မာ့ရုပ္ျမင္သံၾကား သတင္းအစီအစဥ္က ေၾကညာသံကို ထံုးစံတိုင္း အသံျမႇင့္ နားေထာင္မိသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရံုးရဲ႕ အမိန္႔ေၾကညာစာ “တနသၤာရီတိုင္း ေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္မွ ရပ္စဲျခင္း”တဲ့။ သတင္းအေၾကာင္းအရာနဲ႕ ျဖစ္စဥ္က သိၿပီးေနၾကၿပီးမို႕ေဆြးေႏြးျငင္းခံု၊ ေ၀ဖန္ျခင္း မျပဳလို။
သို႔ေသာ္ ဥပေဒသမားတစ္ေယာက္အတြက္ အျခားဆက္စဥ္းစားစရာမ်ား ရွိလာသည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတက ဘယ္သူကုိမ်ား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ အမည္စာရင္းတင္ သြင္းမလဲေပါ့။ တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ကေရာ ဘယ္အခ်ိန္ ေခၚမလဲမသိေပါ့။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အသစ္ ခန္႕အပ္ဖို႕ကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၂၆၁(ခ)အရ သမၼတ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ျဖစ္သည္။ အတိအက်ဆုိရပါမူ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြထဲက သင့္ေလ်ာ္သူကို သမၼတက တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္သို႔ အမည္စာရင္း တင္သြင္း၊ ပုဒ္မ ၂၆၂(ဃ)အရေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဴပ္ မျဖစ္သင့္ေၾကာင္း သက္ေသ အေထာက္အထား မထင္ရွားရင္ တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ကလည္း ျငင္းပယ္လို႕မရ။ ဆိုေတာ့ ပုဒ္မ ၂၆၂(ဂ)အရ သမၼတကပဲ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီးေတာ့ ခန္႕အပ္ခြင့္ရွိသည္။ ဒါက ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ဟု ဆိုပါေလေတာ့။
တိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ထဲကသာ ခန္႕ခြင့္ရွိသည္။ အျပင္က လူခန္႕မရပါ။ ဒါကလည္း ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ပါ။ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးတြင္ ၁၀ ၿမိဳ႕နယ္ရွိေတာ့၊ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၀ ဦး၊ ကရင္တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ ၁ ဦး၊ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကုိယ္ စားလွယ္ ၇ ဦး စုစုေပါင္း တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၂၈ ဦး ရွိသည္။ ထို႔အထဲမွ ၁ ဦးကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တုိင္းေဒသႀကီးရဲ႕ က်န္ခဲ့တဲ့ အစိုးရ သက္တမ္း ၂ ႏွစ္ရဲ႕ ကံၾကမၼာကို ဖန္တီး ေရးခ်ယ္ခြင့္ရတဲ့ တိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အသစ္ ေျမႀကီးလက္ခတ္မလြဲ ျဖစ္လိမ့္မည္ေပါ့။
လက္ရွိ အေနအထားကို ျမင္ၾကည့္မိရင္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတေရာ အဲဒီအထဲက ဘယ္လိုေရြးမလဲ စဥ္းစားထားတာ ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္ေသာ္လည္း ဥပေဒသမား တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ တာ၀န္မွ ရပ္စဲခံရတဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မွာ ဥပေဒအရ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေနေတာ့ က်န္ရွိသည့္ လြတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၇ ဦးထဲကျဖစ္ ႏိုင္ေခ်ရွိသည္ကို အစု ၄ စုခြဲၿပီး စဥ္းစားမိသည္။
(၁)တပ္မေတာ္သား တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၇ ဦး
လက္ရွိအစိုးရ ေလွ်ာက္လွမ္းေနသည္႕ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းအရ ျပည္သူ တင္ေျမႇာက္ထားသည့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် လံုး၀မရွိလို႕ အတိအက် ဆိုႏိုင္သည္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရ လက္ထက္ ကရင္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အစားထိုး ခန္႔အပ္စဥ္က တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ထဲက ခန္႔အပ္တာေတာ့ ရွိဖူးခဲ့သည္။
(၂) လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႏွင့္ ဒုဥကၠ႒ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနသည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂ ဦး
ထိုကိုယ္စားလွယ္ ႏွစ္ဦးမွာလည္း တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ႀကီးေလးတဲ့ တာ၀န္ေတြ ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိတာရယ္၊ သိပ္မက်န္ေတာ့တဲ့ အစိုးရသက္တမ္း အတြက္ အစိုးရေရာ လႊတ္ေတာ္မွာပါ အေျပာင္းအလဲေတြ သိပ္မ်ားလြန္းရင္ အစကေန ျပန္စရမွာ မ်ားသြားႏိုင္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် အလြန္နည္းပါးတယ္ လို႔ ဆိုႏိုင္ပါသည္။
လက္ရွိ အစိုးရတက္ခါစက မြန္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ဒုဥကၠ႒ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနသူကို မြန္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္ေပးဖူးတဲ့ သာဓက ရွိဖူးေပမဲ့ ထို၀န္ႀကီးခ်ဳပ္လည္း ၂ ႏွစ္ပင္ မျပည့္တဲ့ကာလမွာ တာ၀န္မွ ႏႈတ္ထြက္ သြားတာ ေတြ႕ရတယ္။
(၃) လံု/နယ္၀န္ႀကီးမွအပ တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕၀န္ႀကီး တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ေနတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ ၆ ဦး
ထိုအထဲက ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအရ ကရင္တိုင္းသား၀န္ႀကီးကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္ေပးလို႔ မရတာရယ္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ၀န္ႀကီးေတြက ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂ္ၢိဳလ္ခရီးစဥ္မွာ ျပည္သူေတြ ေ၀ဖန္မႈခံရတာရယ္ေတြေၾကာင့္ ဇကာတင္စာရင္း ၀င္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ ၀န္ႀကီးက ရွိလွ တစ္ေယာက္ေလာက္သာ။ သူေရာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရ ႏိုင္လားဆိုတာကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရ သက္တမ္း ၂ ႏွစ္ေလာက္မွာ အလားတူ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္မွ ႏႈတ္ထြက္သြားေတာ့ အစိုးရ အဖြဲ႕ထဲက ၀န္ႀကီးတစ္ဦးကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ တာ၀န္ေပးတာေတာ့ အစဥ္အလာ ရွိသည္။
သို႕ေသာ္ လက္ရွိအစိုးရလက္ထက္ မြန္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြ ႏႈတ္ထြက္ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အသစ္ေတြ ခန္႔အပ္ေတာ့ ၀န္ႀကီးတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္ေတြ ၀န္ႀကီးခ်ဳဳပ္ျဖစ္မယ္လို႕ သတင္းေတြ အမ်ားႀကီးထြက္ခဲ့ေပမဲ့ တကယ့္ တကယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သစ္အျဖစ္ တာ၀န္ေပးခံရတာေတာ့ ၀န္ႀကီး မဟုတ္တဲ့ အျခား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေတြခ်ည္း ျဖစ္ေနခဲ့တာ သတိျပဳ မိပါတယ္။
(၄) က်န္ရွိတဲ့ တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၂ ဦး
ထိုအစုအဖြဲ႕ကေတာ့ ကိန္းဂဏန္းအရ အမ်ားဆံုးအုပ္စုလို႕ေတာ့ ဆိုႏိုင္ ပါတယ္။ ၂၀၁၆ တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရ စဖြဲ႕တုန္းက အစိုးရလုပ္ဖို႕ အံမ၀င္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ အသက္ အရြယ္နဲ႕က်န္းမာေရးအရ မသင့္ေလ်ာ္တဲ့ သူေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ကိုယ္စားျပဳ ေကာ္မတီေတြမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ တာ၀န္ယူ ေနသူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပယ္လိုက္ရင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတဲ့သူ တစ္ဦး ႏွစ္ဦးထက္ ပိုစရာအေၾကာင္း မရွိပါဘူး။ ေသခ်ာတာတစ္ခုက အဆိုပါ ကုိယ္စားလွယ္ေတြ အားလံုးက အစုိးရ အေတြ႕အႀကံဳ လံုး၀မရွိေသးေတာ့ က်န္ရွိ တဲ့သက္တမ္းမွာ ေျမစမ္းခရမ္းပ်ိဳး လုပ္ေနလို႕ေတာ့ မရႏိုင္ပါဘူး။ ၃ ႏွစ္ခန္႔ အခ်ိန္ကုန္လာၿပီး ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္က်မွ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သစ္က သင္ၾကားဦးမယ္၊ ေလ့လာဦးမယ္ ဆိုၿပီးလုပ္မဲ့လူဆိုပါက ဒီတိုင္းေဒသႀကီးေတာ့ ေရစုန္ေရာ၊ ေရဆန္ပါ ေမ်ာမဲ့သေဘာ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။
ဒါဆို ဒီတိုင္းမွာ ဒီေလာက္ပဲ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္လုပ္ဖို႔ သင့္ေလ်ာ္တဲ့သူ ရွားသလားလို႔ေမးရင္ “ဟုတ္ကဲ့” လို႔႔ပဲ။ ေျဖမိပါလိမ့္မယ္။ အေျဖကေတာ့ ဖြဲ႕ စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ တစ္ၿမိဳ႕မွာ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၂ ေယာက္ပဲ ေရြးခြင့္ရေတာ့ ဒီလိုပဲ ရွားပါးသြားတာပါ။ အဲလို အခင္းအက်င္းမွာ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ဖို႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေရြးခ်ိန္က ပဲြထုတ္တဲ့ လူစာရင္းနဲ႕ ေရြးေကာက္ပဲြႏိုင္ၿပီး အစိုးရဖဲြ႕ခ်ိန္မွာ ခင္းလိုက္တဲ့အကြက္က အေရးရယ္ အေၾကာင္းရယ္ဆို ဘာမွလုပ္လို႕မရ ေလာက္တဲ့အထိ အားနည္းခဲ့တယ္ေလ။
ေနာက္တစ္ခုက ေရြးခ်ယ္တဲ့ သမၼတနဲ႔ ပါတီက ကိုယ့္ေဒသက မဟုတ္ေတာ့ လိုခ်င္တဲ့၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရပါ့မလား ဆိုတာလည္း ဒီဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အရဆို စိန္ေခၚမႈတစ္ခုပါ။
ေနာက္ၿပီး တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က အရည္အခ်င္းမရွိလို႕ ကစဥ္႔ကလ်ား၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က လည္း ညံ႕ဖ်င္းေနရင္ အျပင္ကလူေခၚ ခန္႔လို႔ မရပါဘူး၊ အက်ိဳးဆက္က ဒီေဒသက လူေတြ အလူးအလဲခံေပေတာ့ ၅ ႏွစ္ မျပည္႕မခ်င္း။ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္မွာကေတာ့ ျပင္ပက လူခန္႔ဖို႕ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒက ခြင့္ျပဳထား ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္တာ၀န္ေရာ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္တာ၀န္ပါ ဘာလာလာ ေဒါင္းႏိုင္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ကို ေရြးခ်ယ္မိဖို႕လိုပါတယ္။ သမၼတ လုပ္သူကလည္း ကိုယ္စားလွယ္ထဲကသူကိုသာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ခန္႕လို႔ရတာမို႕ ကိုယ့္ကိုယ္စားလွယ္က အရည္အခ်င္းလည္းရွိ၊ ေတာ္လည္းေတာ္၊ ထက္လည္းထက္ ရွည္လ်ားလွတဲ့ ကမ္းရိုးတန္း ေဒသကိုအုပ္ခ်ဳပ္ရမွာမို႕ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးလည္း ကၽြမ္းက်င္၊ စီးပြားေရးအျမင္လည္းရွိ ျပည္သူ႕အက်ိဳးကိုလည္းၾကည့္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ကိုယ့္က်င့္တရားလည္း ေကာင္းသူကို တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ေရြးမိထားမွသာလွ်င္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၆၁၊ ၂၆၂၊ ၂၆၃ တို႕အရ အခုလိုမ်ိဳး အေၾကာင္းတစ္စံု တစ္ရာရွိေပမဲ့လည္း ျပည္သူက ဘယ္သူ ကေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အသစ္ ျဖစ္ထိုက္ တယ္လို႕ ေျပာႏိုင္မဲ့ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္တဲ့ ေဒသ အစိုးရတစ္ရပ္ကို ရရွိမည္ျဖစ္ ပါတယ္။
တိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ျပည္သူက တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရ လွ်င္ေတာင္ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ ေတာ္က ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရတဲ့တစ္ေန႕ေတာ့ ေပၚေပါက္ လာလိမ့္ဦးမယ္လို႔ေတာ့ ယံုၾကည္ၿပီးသားပါ။
အခုေလာေလာဆယ္ကေတာ့ ရွိတဲ့သူေတြထဲကပဲ အသင့္ေတာ္ဆံုးကို ေရြးခ်ယ္မိဖို႕ လိုအပ္ပါေၾကာင္း။
ေအာင္ဇာနည္စိုး
