တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးသည္ ကမ္း႐ိုးတန္းအရွည္ ၅၅၀ မိုင္ ရွည္လ်ား ကာ ကၽြန္းေပါင္း ၈၀၀ ေက်ာ္ပိုင္ဆိုင္ၿပီး ကပၸလီပင္လယ္တြင္ တည္ရွိေသာ သာယာလွပေသာ ကမ္း႐ိုးတန္းတိုင္း ေဒသႀကီးတစ္ခု ျဖစ္သည္။ကမ္း႐ိုးတန္းတစ္ေလၽွာက္တြင္ သဲေသာင္မ်ားရွိေသာ ကၽြန္းမ်ား၊ ကမ္း ေျခ သဲေသာင္တန္းမ်ား၊ ဒီေရေတာမ်ား၊ သဘာ၀သစ္ပင္မ်ားႏွင့္ကုန္းေန ေရေန သတၱဝါမ်ား၊ ငွက္မ်ိဳးစုံ ေနထိုင္က်က္စား ကာ ေရေအာက္သႏၲာေက်ာက္တန္းမ်ိဳးစုံ တည္ရွိေနပါတယ္။
ယင္းသယံဇာတမ်ားမွာ ဆိုးဝါးစြာ ပ်က္စီးျခင္းမရွိဘဲ သဘာ၀အတိုင္းနီးပါး ေကာင္းမြန္ေနဆဲျဖစ္သည့္အတြက္ တိုင္း အတြက္တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ သယံ ဇာတမ်ား ျဖစ္သည္။ ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသရွိ ကၽြန္းမ်ားသို႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းဖြံ႕ၿဖိဳးလာပါက ျပည္ တြင္း ခရီးသြားအျပင္ႏွင့္ ျပည္ပခရီးသြား မ်ား အိမ္းနီးခ်င္းထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ နယ္စပ္ဝင္ ေပါက္မ်ားျဖစ္ေသာ ထီးခီးနယ္စပ္၊ ေမာ ေတာင္နယ္စပ္ႏွင့္ ေကာ့ေသာင္းနယ္စပ္ ေပါက္တို႔မွတစ္ဆင့္အလြယ္တကူဝင္ ေရာက္ႏိုင္ပါသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ပင္လယ္ေရေအာက္ သႏၲာ ေက်ာက္တန္းမ်ား ေကာင္းမြန္စြာ မရွိေတာ့၍ ႏိုင္ငံျခားခရီးသြားမ်ားအား ပင္လယ္ ေရေအာက္သႏၲာ ေက်ာက္တန္း မ်ားႏွင့္ ငါးမ်ားၾကည့္႐ႈရန္ ေကာ့ေသာင္း နယ္စပ္မွတစ္ဆင့္ ၿမိတ္ကၽြန္းစုေဒသသို႔ စက္တပ္႐ြက္ေလွ၊ သေဘၤာမ်ားျဖင့္ ဝင္ ေရာက္ကာေရေအာက္သႏၲာ ေက်ာက္ တန္းမ်ားကို လာၾကည့္သည့္ ခရီးစဥ္ မ်ားကို လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိသည္။
သတင္းမီဒီယာမ်ားမွ ၿမိတ္ကၽြန္း စုေဒသတြင္ ကၽြန္းမ်ားေပၚတြင္ ကုမၸဏီ၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားမွ ဟိုတယ္မ်ားတည္ ေဆာက္ရန္ မၾကာခဏဖတ္ရသည္။ သဘာ၀အတိုင္းတည္ရွိေနေသာ ကၽြန္း မ်ား စီးပြားေရးသမားလက္ထဲေရာက္ပါက စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းပါသည္။
အျခားေၾကာင့္မဟုတ္။ လက္ရွိ သဘာ၀ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဦးစီးဌာနမွ သဘာ၀ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေရးဥပေဒ ထုတ္ျပန္ၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ဌာနကလည္းအသစ္ နည္းဥပေဒလည္း ထြက္ေပၚလာျခင္းမရွိေသးသျဖင့္ အသက္ ဝင္မႈ အားနည္းေနမႈအေပၚ အခြင့္ေကာင္း ယူကာ ေဆာင္႐ြက္ေနတာေတြ ေတြ႕ေနရ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
လက္ရွိအစိုးရက ခြင့္ျပဳထားေသာ ထားဝယ္ေဒသတြင္း သတၱဳတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ သဘာ၀ပတ္ဝန္း က်င္ႏွင့္ ေဒသခံမ်ားအား ထိခိုက္မႈ ျဖစ္ သည့္အတြက္ ကန္႔ကြက္မႈမ်ား မၾကာ ခဏ ျဖစ္ေနပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္လည္း သဘာ၀ပတ္ဝန္း က်င္ကို မထိခိုက္ေသာ သဘာ၀ခရီးသြား လုပ္ငန္းဖြံ႕ၿဖိဳးလာမႈအေပၚ ေဒသခံတစ္ ေယာက္အေနနဲ႔ ႀကိဳဆိုပါသည္။
သို႔ေသာ္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းသည္ လည္း သဘာ၀ပတ္ဝန္းက်င္ကို မထိခိုက္ သည့္အျပင္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ သဟဇာတ ျဖစ္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။
ထားဝယ္ေဒသတြင္ ေလာင္းလုံး ဘုတ္ကၽြန္းသို႔ ခရီးသြားလာမႈမ်ားရွိလာ ျခင္းႏွင့္ ၿမိတ္ေဒသတြင္ ၿမိတ္အမ်ားပိုင္ ေကာ္ပိုေရး ရွင္းမွ ေလးကၽြန္း၊ ပိႏၷဲကၽြန္း မ်ားသို႔ေနခ်င္းျပန္ အျမန္ယာဥ္ျဖင့္ ပို႔ ေဆာင္ေပးမည့္အစီစဥ္မ်ား ေဆာင္႐ြက္ ေနေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
ထိုပင္လယ္ကမ္းေျခမ်ား၊ ကၽြန္း မ်ားႏွင့္ သဲေသာင္မ်ားတြင္ ဟိုတယ္မ်ား တည္ေဆာက္၊ ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ား ေရာက္ရွိလာပါက ထိုေဒသတြင္ေနထိုင္ က်က္စားေနေသာ ငါးပုစြန္မ်ားႏွင့္ ရွား ပါးေရေနသတၱဝါမ်ားျဖစ္ေသာ ပင္လယ္ လိပ္၊ လင္းပိုင္၊ ေဝလငါးမ်ား၊ ငါးမန္းမ်ား၊ သႏၲာေက်ာက္တန္းမ်ားႏွင့္ ပင္လယ္ ျမက္မ်ားအေပၚတိုက္႐ိုက္ သို႔မဟုတ္ သြယ္ဝိုက္ေသာ နည္းမ်ားျဖင့္ ထိခိုက္ ႏိုင္ပါသည္။
ပင္လယ္ လိပ္သတၱဝါသည္ ကမ္း႐ိုး တန္းတစ္ေလၽွာက္ရွိ သဲေသာင္မ်ားႏွင့္ ပင္လယ္ကၽြန္းသဲေသာင္မ်ားတြင္ တက္ ေရာက္ဥခ်တတ္သည္။ စိတ္ခံစားမႈ ျပင္းထန္ေသာ(sentient) သတၱဝါျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ အသံဆူညံျခင္း၊ အလင္း ေရာင္ မႀကိဳက္ေသာသတၱဝါမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ခရီးသြားဧည့္မ်ား၏ ေလွ၊ သေဘၤာမ်ား စက္သံမ်ားေၾကာင့္ ပင္လယ္လိပ္ဥခ် မႈတြင္ မ်ားစြာ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ႏိုင္ သည့္အျပင္ လိပ္ဥခ်ရန္လိပ္ေသာင္မ်ား ရွားပါးမႈမ်ားႀကဳံေတြ႕ လာႏိုင္ပါသည္။
ကၽြန္းေပၚတြင္ ခရီးသြားလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္မည္ကိုခြင့္ျပဳမည္ဆိုပါက သဘာ၀ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈဆန္းစစ္ ေလ့လာခ်က္ IEE,SIA,EIA ကို စနစ္ တက်ျပဳလုပ္ၿပီးထိခိုက္မႈ နည္းႏိုင္သမၽွ နည္းေအာင္ေလၽွာ႔ခ်ၿပီး ပြင့္လင္းျမင္ သာမႈရွိၿပီးတာဝန္သိေသာ တာဝန္ခံေသာ ကုမၸဏီ၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကိုသာ စဥ္းစား သင့္ပါတယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာမွာ ခရီး သြားဧည့္သည္မ်ား ပင္လယ္ထဲသို႔ စြန္႔ ပစ္ေသာ ပလပ္စတစ္အိတ္ႏွင့္ အမႈိက္မ်ား အားေရခူထင္ၿပီးစားသုံးမိပါက အစာေခ် ဖ်က္မႏိုင္ပဲအစာအိမ္ႏွင့္အူလမ္းေၾကာင္း ပိတ္ဆို႔ၿပီး ေသဆုံးႏိုင္သည္။ပလပ္စတစ္အိတ္မ်ားႏွင့္ အမႈိက္ မ်ား ပင္လယ္ၾကမ္းျပင္ရွိ သႏၲာေက်ာက္ တန္းမ်ားတြင္ တြယ္ကပ္ၿပီး သႏၲာေက်ာက္ တန္းမ်ား ေသဆုံးႏိုင္သည္။ခရီးသြားေလွသေဘၤာမ်ား သႏၲာ ေက်ာက္တန္းမ်ားရွိေသာ ဧရိယာတြင္ ေက်ာက္ခ်ရပ္ နားပါကေက်ာက္ဆူးမ်ား ေၾကာင့္ သႏၲာေက်ာက္တန္းမ်ား က်ိဳးပဲ့ ပ်က္စီးႏိုင္သျဖင့္ ေက်ာက္ခ်ရပ္နား ဧရိ ယာမ်ား သတ္မွတ္ထားရန္ လိုအပ္ပါ သည္။
ေလွသေဘၤာမ်ားမွ ဒီဇယ္ဆီ၊ အင္ ဂ်င္ဝိုင္မ်ားစည္းကမ္းမဲ့စြာ ပင္လယ္ထဲသို႔ စြန္႔ပစ္ပါက ေရထုညစ္ညမ္းၿပီး ငါးပုစြန္ မ်ား၊ သႏၲာေက်ာက္တန္းမ်ား ေသဆုံးႏိုင္ ပါသည္။
သႏၲာေက်ာက္တန္းမ်ားသည္ ရွင္ သန္ေပါက္ဖြားရန္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာ ျမင့္ရာထိခိုက္ပ်က္စီးမႈရွိပါက ပင္လယ္ ေဂဟစနစ္ကိုပါထိခိုက္ႏိုင္သျဖင့္ ပင္လယ္ျပင္ခရီးသြား ေလွသေဘၤာမ်ား တြင္အမႈိက္ပုံးမ်ား စနစ္တက် ထားရွိ ရန္လိုအပ္သည္။
ကမ္းေျခ သဲေသာင္မ်ားတြင္လည္း အမႈိက္ပုံး၊ အမႈိက္ပစ္ေနရာမ်ား သတ္မွတ္ ထားရွိရန္၊ အမႈိက္သိမ္းစနစ္ပါ တစ္ပါ တည္း ေဆာင္႐ြက္ထားရန္ လိုအပ္သည္။ ယင္းတို႔အတြက္ ပညာေပးစည္း႐ုံးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ရန္ လိုအပ္ပါ သည္။
ထားဝယ္ေဒသရွိ ေမာ့စေကာ့ကၽြန္း (Mouscos Island)) မွာ ျမန္မာျပည္ကို အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ကတည္းက သဘာ၀ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး အျမင္ႏွင့္ သစ္ေတာႀကိဳးဝိုင္း ဧရိယာျဖင့္ ကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခဲ့တဲ့အတြက္ ယခု အခါ သစ္ေတာသစ္ပင္မ်ား သဘာ၀ အေျခခံေကာင္းမ်ားစြာ က်န္ရွိေနပါသည္။
ထိုေမာ့စေကာ့ကၽြန္းတြင္ ေလာင္း လုံးဘုတ္ကၽြန္း၊ ေမာင္းမကန္ဘုတ္ကၽြန္း ႏွင့္ ဟိန္းဇဲဘုတ္ကၽြန္းတို႔ပါဝင္ၿပီး ကၽြန္း ပတ္ပတ္လည္တြင္လည္း သႏၲာေက်ာက္ တန္းမ်ား (Corals) ႏွင့္ ပင္လယ္ျမက္မ်ား (Seagrasses)တည္ရွိေနသျဖင့္ ပင္လယ္ ေဂဟ စနစ္ေကာင္းမြန္ေသာ၍ ခရီးသြား မ်ားစိတ္ဝင္စားေသာေနရာ ျဖစ္လာႏိုင္ ပါသည္။
သဘာ၀ေရျပင္တြင္ မ်ိဳးတုံးေပ်ာက္ ကြယ္မည့္ အႏၲရာယ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရ ေသာ ပင္လယ္လိပ္မ်ား ေရရွည္အသက္ ရွင္သန္ရပ္တည္ႏိုင္ေရး ေလာင္းလုံး ဘုတ္ကၽြန္း၊ သိုင္းလိပ္ေသာင္တြင္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွစၿပီး ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနမွ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။
ျပင္သာလိပ္ (ေဒသအေခၚ ဘုတ္ လိပ္)မ်ားမွလိပ္ေသာင္ေပၚသို႔ တက္ ေရာက္ဥခ်လာေသာ လိပ္ဥ ၅၅၇၁ လုံး အား လိပ္ေသာင္ေစာင့္ဝန္ထမ္းမ်ားမွ သားေဖာက္ကာ ပင္လယ္လိပ္သားေပါက္ ၂၃၀၅ ေကာင္အား ပင္လယ္ျပင္သို႔ ျပန္လည္လႊတ္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္။
ပင္လယ္လိပ္ သုေတသနျပဳခ်က္ အရ ထိုလိပ္ေသာင္တစ္ဝိုက္တြင္ ပင္ လယ္လိပ္မ်ိဳးစိတ္မ်ားျဖစ္သည့္ ျပင္သာ လိပ္၊ လိပ္ေလွာင္း၊ လိပ္ၾကက္ တူေ႐ြး လိပ္မ်ား ေနထိုင္က်က္စားလ်က္ရွိေသာ ေၾကာင့္ လိပ္ကၽြန္း၊ လိပ္ေသာင္ မ်ားသို႔ ခရီးသြားမ်ား လာေရာက္ လည္ ပတ္ပါက ပင္လယ္လိပ္မ်ား ေဂဟစနစ္မ်ား ထိခိုက္ မည္ကို စိုးရိမ္မိပါသည္။
ထို႔အျပင္ ေရျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ဟိန္းဇဲ ဘုတ္ကၽြန္းပတ္လည္တြင္ ခြင့္မျပဳေသာ မိုင္းခြဲ ငါးဖမ္းေလွမ်ား မိုင္းခြဲငါးဖမ္း ေနသျဖင့္ သႏၲာ ေက်ာက္တန္းမ်ားအတြက္ ဆိုးဝါးစြာ အႏၲရာယ္ က်ေရာက္ေနၿပီး ထိေရာက္ေသာ အေရးယူမႈ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ေနေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္သည္။
မိုင္းခြဲေလွမ်ားအား ဖမ္းဆီးအေရးယူမႈ မ်ားရွိရာတြင္ အခ်ိဳ႕မွာ ပိုင္ရွင္မဲ့ ၊ အခ်ိဳ႕မွာ ေရလုပ္သားမ်ားပါတရားစြဲဆို အေရးမႈ ရွိေနေသာ္လည္း ျပစ္ဒဏ္ေပးမႈ အားနည္း ေနသျဖင့္ ထပ္မံက်ဴးလြန္မႈမ်ား ရွိေန ေၾကာင္း သိရသည္။
မိုင္းခြဲငါးဖမ္းျခင္းမွာ အ႐ြယ္ေရာက္ ေနေသာငါးမ်ားႏွင့္ အ႐ြယ္မေရာက္ေသာ ငါးသားေပါက္မ်ား၊ သားေလာင္းမ်ား၊ သႏၲာေက်ာက္တန္းမ်ား၊ ရွားပါးေရေန သတၱဝါမ်ား (ပင္လယ္လိပ္၊ ငါးမန္း၊ ေဝလငါး၊လင္းပိုင္စသည့္) ေသေၾကပ်က္ စီးႏိုင္ၿပီး ငါးပုစြန္စားက်က္မ်ား ပ်က္ စီးကာ ေဂဟစနစ္ပါထိခိုက္လာႏိုင္သျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေရသယံဇာတကိုပါ ၿခိမ္း ေျခာက္လာႏိုင္တဲ့အတြက္ ဥပေဒအရ အေရးယႈမႈတြင္ ေနာင္ မလုပ္ရဲေအာင္ ထိေရာက္ေသာအေရးယူမႈ လိုအပ္ေန ပါသည္။
ထီးခီးနယ္စပ္မွတဆင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ သားမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မိတ္ေဆြ မ်ား အကူအညီျဖင့္ ေလာင္းလုံး ဘုတ္ကၽြန္း၊ ဟိန္းဇဲဘုတ္ကၽြန္းမ်ားတြင္ ပင္လယ္ျပင္ ငါးမၽွား ထြက္ျခင္းႏွင့္ ေရေအာက္သႏၲာေက်ာက္တန္းမ်ားႏွင့္ငါးမ်ား ၾကည့္႐ႈ ေလ့လာျခင္းမ်ားရွိေၾကာင္း ၾကားသိ ရပါသည္။
သဘာ၀ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္မႈ နည္းပါးသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း သဘာ၀ ခရီးသြားလာမႈႏွင့္အတူ ပင္လယ္ျပင္ ေဂဟစနစ္၊ ပင္လယ္လိပ္၊ သႏၲာေက်ာက္ တန္းမ်ားအား ထိခိုက္လာႏိုင္သျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာဌာနမ်ားႏွင့္ တိုင္းေဒသ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ ခြင့္မ်ား ခ်ထားရန္စဥ္းစားခ်ိန္၊ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳထားစဥ္၊ ျပဳထားၿပီး စသည့္အေျခအေနတိုင္းအတြင္း အထူး ဂ႐ုတစိုက္ သတိထားေဆာင္႐ြက္သင့္ပါ ေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပလိုက္ရပါသည္။
