“စကားမစပ္ဗ်ာ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေန႔တိုင္း စားေနၾကရတဲ့ အစားအစာေတြ ဟာ ေဘးအႏၱရာယ္မွ ကင္းရဲ႔လား။ အဲသည္ အစားအစာေတြရဲ႕ အရည္အေသြး နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စိတ္မခ် ျဖစ္လာလို႔”
“ေန႔တဓူ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းတဲ့ အစားအစာ စားေသာက္ဖို႔ အႀကံဥာဏ္ ေကာင္းေလး ေပးပါဦးဗ်ာ။ ေနာက္ၿပီး အဲသည္ အစားအစာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္သူေတြ ဘာလုပ္သင့္လဲ ဆိုတာရယ္၊ သုေတသန စစ္တမ္းေလးဘာေလး လုပ္ၾကဖို႔ ရွိ၊ မရွိ ဆိုတာရယ္ ေမးခ်င္ လို႔”ဆိုတဲ့ အေမးစကားေလးေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ အေတြးေတြနဲ႔ ခ်ာခ်ာလည္ သြားမိပါတယ္။
အေမးလြယ္သေလာက္ အေျဖက ခက္ခက္ကိုးဗ်။
သူေျပာပါမွ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ျပန္ဆန္းစစ္မိတယ္။ ေန႔တဓူ၀ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ စားေသာက္ေနတဲ့ အစားအစာေတြဟာ အႏၱရာယ္ ကင္းၾကပါရဲ႕လား။ ဘယ္ အေျခအေနရွိလို႔ ဘာေတြ ျဖစ္ပ်က္ေန ၾကၿပီလဲ။ သည့္အတြက္ ဘယ္သူေတြက ဘာေတြ လုပ္ေနၾကၿပီးၿပီလဲ။ ေတြးစရာ တသီႀကီး ပါလာခဲ့ပါတယ္။
အစာသည္ေဆး၊ ေဆးသည္အစာ။
“အာေရာဂ်ံ ပရမံ လာဘံ”က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္ႀကီးတစ္ပါး ျဖစ္တယ္။ က်န္းမာပါမွလည္း ေန႔တဓူ၀ အလုပ္ေတြကို လုပ္ႏိုင္မယ္။ နာဖ်ားမက်န္း ျဖစ္ၾကရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ မိမိကိုယ္တိုင္ရဲ႕ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈ ညံ့ဖ်င္းၾကလို႔ ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါတယ္။ အသက္ကို ဥာဏ္ ေစာင့္သလို နာဖ်ားမက်န္းမျဖစ္ေအာင္လည္း ဥာဏ္ပညာျဖင့္ ေစာင့္ေရွာက္ ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ မမွားပါဘူး။ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတုနဲ႔ အာဟာရ ဓာတ္ႀကီးေလးပါး မွ်တပါလွ်င္ က်န္းမာျခင္း ဆုလာဘ္ကို ရၾကမွာ မလြဲပါဘူး။
ေနာက္ ခႏၶာေဗဒ ျဖစ္စဥ္ သေဘာသဘာ၀မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ေန႔တဓူ၀ အာဟာရကို မွီ၀ဲ သံုးေဆာင္ၾကရတယ္။ အသားဓာတ္၊ အဆီဓာတ္နဲ႔ ေရာဂါကို ကာကြယ္ေပးေသာ သက္ေစာင့္ဓာတ္ ႂကြယ္၀တဲ့ အစာအာဟာရ အုပ္စုႀကီး သံုးခုကို ညီညြတ္မွ်တစြာ သံုးေဆာင္ပါလွ်င္ က်န္းမာၾကမယ္။ လန္းျဖာၾကမယ္။ ေရာဂါဘယ ကင္းပမယ္ ဆိုၾကတယ္။
ေနာက္ ဇီ၀ကမၼ ျဖစ္စဥ္သေဘာအရ ေန႔စဥ္ စားေသာက္လိုက္တဲ့အထဲ ပါ၀င္တဲ့ အဲသည္ အာဟာရ အုပ္စုႀကီးေတြ ထဲက ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အစာအာဟာရေတြကို ခႏၶာကိုယ္က စုပ္ယူၿပီး မလိုလားအပ္တဲ့အရာေတြ၊ အညစ္အေၾကးေတြကို ေက်ာက္ကပ္နဲ႕ အသည္းကတဆင့္ ျပန္လို႕ စြန္႔ထုတ္ ၾကတယ္။
ဆိုေတာ့ ေန႕တဓူ၀ အာဟာရလည္း ျဖစ္၊ ေဘးလည္း ကင္းေအာင္ ဘယ္လို စားၾကမလဲဆိုတဲ့ မိတ္ေဆြရဲ႕ အေမးက လြယ္သလို အေျဖကလည္း လြယ္မေယာင္နဲ႔ ခက္တယ္။ အထက္ကဆိုခဲ့သလို ခႏၵာေဗဒ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ဘုရားေဟာကို ျပန္ေျပာျပရင္ပဲ အေျဖက အျပည့္နီးနီး ရၿပီးသားပါပဲ။ ညီညြတ္မွ်တေသာ အစားအစာ စားေသာက္ရင္ က်န္းမာ ျခင္းဆုလာဘ္ကိုရမယ္။ သို႔ေသာ္ မိတ္ေဆြက အဲသေလာက္ အေမးအေျဖကို ေမးခ်င္တာ ဟုတ္ဟန္မတူပါဘူး။ သည့္ထက္ နက္နက္နဲနဲ ေျပာခ်င္တာျဖစ္ ပါတယ္။ အႏၱရာယ္ကင္းေသာ အစား အစာေတြ ျဖစ္ဖို႕ ဆိုလိုပါတယ္တဲ့။ အဲသည္ အေမးကမွ အေျဖက ခက္ေနေလေရာ။
သည္ေခတ္မွာ အစားအစာေတြဆို တာ ေဘးကင္းရဲ႕လား။
မိတ္ေဆြရဲ႕ အေမးကို ေျဖဖို႕ စဥ္းစားရင္မွ ေန႔တဓူ၀ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ စားေသာက္ေနထိုင္မႈကို ျပန္ဆန္း စစ္ၾကည့္တယ္။
မနက္လင္းတာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ မနက္စာဟာ မုန္႔ဟင္းခါး တစ္ပြဲ ျဖစ္ရင္ ျဖစ္မယ္။ ထမင္းေၾကာ္နဲ႔ ၾကက္ဥေၾကာ္ တစ္ပြဲ ျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္။ လက္ဖက္ရည္နဲ႔ အီၾကာေကြး ျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္၊ အခ်ိန္မရ တဲ့ေန႕ေတြမွာ အိမ္မွာ အသင့္ရွိေနမယ့္ ေကာ္ဖီမစ္ ထုပ္ေလးနဲ႕ ေပါင္မုန္႕ေျခာက္ ေလး စားျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ေန႔လယ္စာ အျဖစ္ ၾကက္၊ ၀က္၊ ငါး၊ ပုစြန္ အသား ဟင္းတစ္ခြက္ ျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္။ အသီး အႏွံရြက္ေၾကာ္၊ ပဲပင္ေပါက္ေၾကာ္ ပါရင္ လည္း ပါျဖစ္မယ္။ သီးစံုဟင္း တစ္ခြက္၊ ငါးေျခာက္ေၾကာ္ တစ္ပြဲ၊ ငါးပိေဖ်ာ္နဲ႔ တို႔စရာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ အသင့္ထုပ္ပိုး ထားတဲ့ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ထုပ္ေလး ျဖစ္ႏိုင္ပါ ေသးတယ္။ မြန္းလြဲစာ ကေရာ၊ ကိတ္ ေျခာက္ေလးနဲ႔ ေကာ္ဖီမစ္ေလး ျဖစ္မလား၊ တ႐ုတ္က၀င္တဲ့ အသင့္စားႏိုင္မယ့္ မုန္႔ေျခာက္ေလးေတြ ျဖစ္မလား။ အလုပ္ ေၾကာင့္ ႏြမ္းလ်တဲ့အခါ အခ်ိဳရည္ ဗူးေတြ နဲ႔ အားျဖည့္ျဖစ္မလား။ ေနာက္ၿပီး ကြမ္းေလး တျမံဳ႕ ၀ါးျဖစ္မလား စသျဖင့္ စီကာစဥ္ကာေတြးရင္း အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ မိတယ္။ ဟုတ္ၿပီ။ အဲသည္ အစားအစာေတြက အႏၱရာယ္ ကင္းၾကပါရဲ႕လား။
ကိုယ္က သက္သတ္လြတ္သမားမွ မဟုတ္ေလေတာ့ ေတြးမိေတြးရာ ေတြးရတာ မ်ားပါတယ္။ မိတ္ေဆြက ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြပဲ စားတဲ့ သက္သတ္ လြတ္သမား ျဖစ္ေလေတာ့ ေတြးစရာ သိပ္မရွိပါဘူး။ သည္ေတာ့ သူ႕အရင္ စကားေထာက္မိတယ္။
“ႏို႔ ခင္ဗ်ားက သက္သတ္လြတ္ သမားပဲဟာ ဘယ္လိုေတြ ေတြးၿပီးဘာေတြ လာေမးေနတာတုန္းဗ်”လို႔ ေမးေတာ့
“ကၽြန္ေတာ္ သည္ရက္ပိုင္း လူမႈကြန္ရက္က မွ်ေ၀လာၾကတဲ့ အႏၱရာယ္ ႀကီးတဲ့အစားအစာေတြအေၾကာင္း ဖတ္မိၿပီး စိတ္ေရာဂါလို ျဖစ္ေနတယ္ဗ်။ ဘယ္အစားအစာကိုမွ အႏၱရာယ္ကင္း ပါတယ္လို႕ မယံုရဲဘူး။ ဘီယာေသာ္မွ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ခ်က္ေသာက္မွ၊ အသီးအရြက္ေသာ္မွ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ စိုက္မွ စားရမလို အေတြးေတြ ၀င္ေနသဗ်။ ကိုယ္တိုင္က သက္သတ္လြတ္သမား သက္သတ္လြတ္ အသီးအႏွံပဲ စားပါမယ္ ဆိုတာေသာ္မွ ပိုးသတ္ေဆးနဲ႔ ဓာတ္ေျမ ၾသဇာေတြ အဆိပ္အေတာက္ေတြ မကင္း ေလာက္ဘူး ထင္ေနတယ္။ ပန္းမုန္လာ၊ ကိုက္လန္၊ မုန္ညင္း၊ ေဂၚဖီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္စတဲ့ စိုက္ခင္းေတြမွာ သံုးလိုက္ၾကတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးမ်ိဳးစံု၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာေတြ မ်ိဳးစံုဟာ အသီးအႏွံေတြမွာ စိမ့္၀င္ေန မလား၊ ေရစင္ေအာင္ ေဆးဖို႕ လြယ္ပါ့ မလား ေတြးစရာ မ်ားတယ္ဗ်။ ၿပီး အင္းေလးဘက္က ခရမ္းခ်ဥ္သီးေတြကို အီတလီက ပညာရွင္ေတြ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ ၿပီး အဆိပ္သီးလို႕ ဆိုၾကသတဲ့။ အဲသာနဲ႕ သက္သတ္လြတ္ သမားျဖစ္တဲ့ ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္ ဘာေတြ စားရမွန္းမသိ ျဖစ္ေနတာဗ်။”
“ေနာက္ ပဲပင္ေပါက္ ေဖာက္ၾက ေတာ့လည္း ဓာတု ပစၥည္းသံုးသတဲ့။ အသီးအႏွံေတြ အေရာင္အဆင္း လွခ်င္ သလား၊ ၀င္း၀ါခ်င္ သလား၊ နီခ်င္သလား ဓာတုေဆးေတြ ဆိုးၾကေဆးထိုးၾက သတဲ့ဗ်။ နဂိုကမွ အႏၱရာယ္ မကင္းတဲ့ စားအုန္းဆီကုိ အတုေတြ ေရာေႏွာၿပီး ေျမပဲဆီ အနံ႔သင္းေအာင္ လုပ္ငန္းရွင္ ေတြက ဓာတုပစ္ၥည္းထည့္သတဲ့ဗ်။ မလြယ္ပါဘူးဗ်ာ”လို႔ မိတ္ေဆြက ၿငီးရင္း ေျဖတယ္။
သူ႕လို သက္သတ္လြတ္သမားမွ အဲသေလာက္ ခဲခက္ေနရင္ ကၽြန္ေတာ္ တို႕ေတြက ဘာေတြ ဘယ္လို စားရပါ့မလဲ လို႔ ဆက္ေတြးမိတယ္။
ၾကာရွည္ခံေအာင္ ထားႏိုင္တဲ့ ေကာ္ဖီမစ္ေတြမွာ ေကာ္ဖီမပါ၊ အုန္းဆံ ႀကိဳးခြံ အေရာအေႏွာေတြပဲ ပါတယ္ လို႕ ယိုးဒယားဘက္က စစ္တမ္းတစ္ခုမွာ ဆိုတယ္၊ အီၾကာေကြးေၾကာ္တဲ႔အခါ ပိုလို႔ မာေအာင္ ေတာင့္ေအာင္ ေရသန္႔ဘူးခြံ ပလတ္စတစ္ဘူးဆီထဲ ထည့္ေၾကာ္ တယ္လို႕ ဆိုၾကတယ္။ မုန္႕ဟင္းခါး မုန္႔ဖတ္ေတြ တာရွည္ခံဖို႕ ေဖာ္မလင္ ဓာတုေဆးေတြ သံုးၾကတာ စစ္ေဆးေတြ႕ရ တယ္လို႕ ဘိတ္ FDA က ေၾကညာသတဲ႕။ ငါးေျခာက္ေတြ ယင္မနားဖို႕ ျခင္သတ္ ေဆးေတြ ျဖန္းၾကတယ္။ ၾကက္ဥအတု ေတြ၊ ေကာ္ဖီထုပ္ အတုေတြ ေပၚေနသတဲ့။ ဟိုးအညစ္အေၾကးပိုက္ထဲက ဆီညစ္ ေတြက က်ိဳခ်က္ျပီး ျပန္ထုတ္တဲ့ အေၾကာ္ ခံဆီ ျပသနာေတြ၊ ဧရာ၀တီ ေျမပဲဆီ ထုတ္လုပ္သူက ေျပာျပတဲ့ ဆီထုတ္လုပ္ ရာမွာ ေရာေႏွာလို႔ရတဲ့ ဓာတုေဗဒ အနံ႔ေတြ လာေရာင္းတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ ေစ်းကြက္အထဲ ရွိေနတဲ့ ဆီအေရာအေႏွာ ေတြနဲ႕ထုတ္ၿပီး ေျမပဲဆီသန္႕သန္႕ တံဆိပ္ ကပ္ထားတာေတြအေၾကာင္း၊ တာရွည္ခံ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အသည္းေရာဂါေတြ။ အိတ္စပို႕ ကြာလတီ င႐ုတ္သီးမႈန္႔အမ်ားစုကို အဂၤလန္ ဓာတ္ခြဲခန္းက စစ္တဲ႔အခါ င႐ုတ္သီးမႈန္႕ ေတြမွာ ပါတယ္ဆိုတဲ့ အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္ေစမယ့္ အယ္ဖာတြန္ဆင္ အဆိပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ရတဲ့အေၾကာင္းေတြ။
ယိုးဒယားဘက္က ေဖာ္မလင္ပါလို႕ လက္မခံတဲ့အတြက္ ျမန္မာျပည္ထဲ ျပန္ျဖန္႔ ေနၾကတဲ့ ငါးပုစြန္ေတြအေၾကာင္း လူမႈကြန္ရက္က သတိေပးပါမွ ေမာ္လျမိဳင္ နဲ႔ ေရးဘက္မွာ FDA နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္ စားလွယ္ေတြ စစ္ေဆးအေရးယူၾကရတဲ့ အေၾကာင္းေတြ။ ငါးေတြ ပုစြန္ေတြ မာမာေတာင့္ေတာင့္ေလးျဖစ္ၿပီး မပုပ္ မသိုးေအာင္ ျဖန္းၾကတယ္ဆိုတဲ့ ေဖာ္မလင္ေတြ၊ အသားတိုးၾကက္ေတြ အခ်ိန္တိုအတြင္း ႀကီးႏႈန္းျမန္ေအာင္ ထည့္ေကၽြးၾကတဲ့ ဓာတုေဆးေတြ၊ ေရာင္းခ်တဲ့အခါ အသားထဲ ေဆးထိုးၾက တဲ့အေၾကာင္းေတြ၊ အသီးအႏွံနဲ႕ သစ္သီးေတြ မပုပ္မသိုးေအာင္ လွပေအာင္ ထိုးသြင္းၾက တဲ့ ဓာတုေဆးရည္ေတြအေၾကာင္း စသျဖင့္ အစံုပါပဲ။ ေန႔တဓူ၀ စားေနၾကတဲ့ ကြမ္းေတြကေရာ ဘယ္ကင္းမတုန္း၊ ကြမ္းသီးေျခာက္မိႈေတြ ဘယ္ေလာက္ တက္ေနေန ကြမ္းသီးဒိုင္ေတြက မျငင္းဘဲ ၀ယ္တယ္။ ဓာတုေဆးရည္နဲ႔ ျဖဴလြေန ေအာင္ ျပန္ခၽြတ္ေပါင္းၿပီး ျဖဴလႊေနတဲ့ ကြမ္းသီးဖတ္လွလွေတြကို ကြမ္းယာ ဆိုင္ေတြကို ျပန္ျဖန္႔ေပးသတဲ့။
အစားအစာေဘးေၾကာင့္ သက္ေရာက္မႈမ်ား။
ဘယ္ေနရာၾကည့္ၾကည့္ အႏၱရာယ္ ကင္းကင္းနဲ႕ စိတ္ခ်လက္ခ် စားေသာက္ ႏိုင္တာ မရွိေတာ့သလိုပါပဲ။ ဒါေတြ ေၾကာင့္လည္း အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ျမန္မာေတြရဲ႕ သက္တမ္းဟာ အတိုဆံုး ျဖစ္လာတာျငင္းမရသလို ကမာၻ႕ကင္ဆာ အျဖစ္မ်ားဆံုးႏိုင္ငံေတြ စာရင္းမွာလည္း ထိပ္ဆံုးနံပါတ္ ၁၀ မွာပါေနတယ္ဆိုတာ ျငင္းမရျပန္ပါဘူး။ ႏို႔ အဲသေလာက္ ျဖစ္ေနပ်က္ေနၾကတာေသာ္မွ ဘယ္သူ ေတြက ဘာေတြ တာ၀န္ယူၿပီး တစ္ႏိုင္ငံ လံုးေနျပည္သူေတြရဲ႕ အစားအေသာက္နဲ႕ ေဘးေတြ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရဖို႔ အေရးအတြက္ ဘာေတြလုပ္ေနၾကသတုန္းဆိုေတာ့ ျပန္ေလ့လာမိျပန္ပါတယ္။
အစားအစာေဘးကင္းဖို႔ ဘယ္သူ ေတြ တာ၀န္ရွိလဲ။
သည္အစားအေသာက္နဲ႔ စား ေသာက္ကုန္ေတြ ေဘးကင္းဖို႔ ဘယ္သူ ေတြမွာ တာ၀န္ရွိၾကေလသတုန္းဆိုေတာ့ အေၾကာင္းျခင္းရာေတြက မ်ားသားဗ်။ အဓိကက က်န္းမာေရးနဲ႔ အားကစား ၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ကျဖစ္တဲ့ အစားအေသာက္နဲ႔ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲမႈ ဦးစီးဌာန FDA ေပါ့ေလ။ ၿပီး သူနဲ႕ ႏွီးႏြယ္တဲ့ ျပည္သူ႕က်န္းမာ၊ ကုသေရး ဦးစီးဌာန၊ စည္ပင္၊ အခြန္၊ ေထြအုပ္ စသျဖင့္ တာ၀န္ရွိၾကသူေတြ အဆင့္ဆင့္ ျမင္တယ္။ သူတို႔ အလုပ္နဲ႔ တာ၀န္ ျဖစ္ေပမဲ့လို႔ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေစ်းကြက္ အေနအထား၊ လူသားေတြရဲ႕ ေလာဘနဲ႔ ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲမႈေတြ အေပၚ ဟန္႔တား အေရးအရာယူၾကဖို႕ ဆိုတဲ့ေနရာမယ္ ထိေရာက္တဲ့ ဥပေဒရဲ႕ လက္တံနဲ႔ ကိုယ့္၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ လူအင္ အား၊ ပစၥည္းအင္အား၊ ေငြေၾကးအင္အား ျပည့္စံုဖို႔အျပင္ အဲသည္ ဥပေဒဘက္ ေတာ္သားေတြအတြက္ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ေပးဖို႔၊ ရပ္တည္ရဲဖို႔ လုပ္သင့္ လုပ္ထိုက္တာနဲ႕ လုပ္ၾကရမွာကို ကြဲကြဲ ျပားျပား ေလနဲ႔၀မ္းကြဲၾကဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။
ျပည္သူေတြ အစားအစာ ေဘးကင္း လံုျခံဳဖို႔ရာ အစိုးရက တာ၀န္ယူေပးသင့္ တယ္။
ဆိုပါစို႔။ ေဖာ္မလင္ပါတဲ့ မုန္႔တီဖတ္ ေတြ ျပဳလုပ္ေရာင္းခ်ျခင္းသည္ စားသံုး သူအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္တယ္။ အေရးကိုယူၾကရမယ့္အပိုင္း။ အဲသည္အပိုင္းမွာ တာ၀န္ရွိသူအခ်ိဳ႕က သူတို႔သည္ အာဏာပိုင္ေတြမဟုတ္ၾက တဲ့အတြက္ အသိပညာေပး၊ ခံ၀န္ေရး ထိုးခိုင္းတာေလာက္ပဲ လုပ္ႏိုင္တယ္ ဘာဘာညာညာ အေၾကာင္းျပၿပီး အမုန္း မခံၾကတာမ်ိဳး ေတြ႕ရတယ္။ ပညာေပး ၾကရမွာနဲ႔ အေရးယူၾကရမွာမ်ိဳးကို တာ၀န္ရွိသူေတြ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် တာ၀န္ မသိၾကဘူး။
သည္ဘက္ FDA ဘက္က စားသံုး သူအေပၚ ေဘးသင့္ေစလို႔ အေရးအရာယူ သင့္ပါၿပီဆိုၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ရွိ သူေတြဘက္ကို အသိေပးၿပီး အကူအညီ ေတာင္းရင္ေသာ္မွ ငါတို႔မွာ ေန႔တဓူ၀ အလုပ္ေတြမ်ားတဲ့အထဲ သည္ေကာင္ ေတြက တေမွာင့္လို႔ ေတြးၿပီး လက္ဆုပ္ လက္ကိုင္ခ်က္ခ်င္း အႏၱရာယ္ ရွိႏိုင္ ပါေၾကာင္း လက္ေတြ႕မျပႏိုင္ေသးေပမယ့္ ေနာင္တစ္ေန႔မွာ အႏၱရာယ္ ျဖစ္လာႏိုင္ တယ္ဆိုတဲ့ အေရးအရာ ေတြအေပၚ စိတ္၀င္တစား အေရးယူဖို႔ ပ်က္ကြက္ ၾကတာ၊ အမုန္းမခံလိုၾကတာ အေသ အခ်ာပဲေပါ့ေလ။ အဲသလို အျဖစ္ေတြသာ မ်ားလာတဲ့အခါ လူအင္အား ေငြအင္အား ပစၥည္းအင္အား မျပည့္တဲ့ FDAဘက္က လည္း ဘယ္တက္ၾကြပါေတာ႔မတုန္း။
ေနာက္ ယိုးဒယားဘက္က လက္မခံ တဲ့ ေဖာ္မလင္ပါတဲ့ ပုစြန္နဲ႕ငါးေတြ အေကာက္ခြန္ ဂိတ္အဆင့္ဆင့္ကို လာဘ္ ေပး ျဖတ္သန္းၿပီး ရန္ကုန္၊ ေမာ္လၿမိဳင္နဲ႔ ေရးဘက္ကို ျပန္ျဖန္႔တယ္ဆိုတဲ့ကိစၥ။ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ အမ်ိဳးသားေရး အႏၱရာယ္ အဆင့္အထိ အႏၱရာယ္ႀကီးမားတဲ့ အေရး ကိစၥမ်ိဳးကိုလည္း လာဘ္ေပးရင္ မသိခ်င္ ေယာင္ေဆာင္ ေပးၾကတယ္ ဆိုတဲ့ တာ၀န္ရွိသူေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္နဲ႕ အက်င့္ စာရိတၱေတြ။ အဲသည္ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေဖ့ဘုတ္ေပၚ ပြလာတဲ့သတင္းအရ ပူးေပါင္းစစ္ေဆး ခဲ့လို႔သာ ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့တာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ ဘယ္ေလာက္ အထိ စားခဲ႔မိၿပီးၾကလဲ မသိႏိုင္ၾကေပဘူး။
လတ္တေလာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ က အေျဖပါရဲ႕လား။
ကြမ္းဆိုင္ေတြက ကြမ္းယာေတြမွာ ဓာတုေဗဒေဆးေတြ သံုးတဲ့ အေရးအရာ လႊတ္ေတာ္မွာ မြန္က လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္ ေဒါက္တာ ေဇာ္လင္းထြဋ္က စက္တင္ဘာလ ၁၃ရက္က ေမးလို႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနက ဒု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာေဒၚျမေလးစိန္က ေျဖသြားတာ ၾကားရတယ္။
တည္ဆဲ ဥပေဒျဖစ္ေသာ ေဆးလိပ္ ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီးထြက္ပစၥည္း ေသာက္ သံုးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ (၂၀၀၆) တြင္ ကြမ္းယာႏွင့္ ကြမ္းသီး စားသံုးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းထားတာ မရွိေသးေၾကာင္း၊ ကြမ္းယာႏွင့္ ကြမ္းသီး စားသံုးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးမူ၀ါဒ ေပၚထြက္ လာေရးအတြက္ ၂၀၁၉ နွစ္ကုန္ပိုင္းမွာ အစည္းအေ၀းက်င္းပဖို႔ လ်ာထားၿပီး ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ဒါ့အျပင္ ၂၀၀၆ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီးထြက္ပစၥည္း ေသာက္သံုးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဥပေဒကို အသစ္ျပန္လည္ေရးဆြဲဖို႕ ညႇိႏိႈင္းအစည္း အေ၀းကို ၂၀၁၉ ႏို၀င္ဘာလအတြင္း ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ၿပီး အဲသည္မွာ ကြမ္းစားသံုးမႈကို ဥပေဒအရ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ ဖို႕ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။ အစိုးရဌာနမ်ားအတြင္း ကြမ္းစားသံုးမႈ ၾကပ္မတ္ေရး ၂၀၁၁ ကတည္းက ညႊန္ၾကားထားပါေၾကာင္း။ တည္ဆဲ ေဆးလိပ္ႀကီး၊ ေဆးလိပ္ဥပေဒအရ ေဆးလိပ္ကင္းစင္နယ္ေျမ ထူေထာင္ သကဲ့သို႔ ကြမ္းစားသံုးမႈ ေလ်ာ့နည္း ေအာင္ သက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္အဖြဲ႕အစည္း မ်ားအေနျဖင့္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ လုပ္ေဆာင္ေပးၾကဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံပါေၾကာင္း။ ဓာတုပစၥည္းအသံုးျပဳျပီး ကြမ္းသီးေတြကို ထုတ္လုပ္ ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ျခင္းကို တားဆီးရန္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန တစ္ခုတည္းမွ ေဆာင္ရြက္ရန္ အခက္အခဲ ရွိေၾကာင္း။ ကြမ္းသီးသည္ ျပဳျပင္ထုတ္ လုပ္ထားေသာ အစားအေသာက္ မဟုတ္ ၍ တာရွည္ခံရန္ႏွင့္ အေရာင္တု ဓာတုပစၥည္းမ်ား သံုးစြဲျခင္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ ႀကီးၾကပ္ေရးမွာ FDA အေနျဖင့္တိုက္ရိုက္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း မရွိပါေၾကာင္း။ ကြမ္းသီး ကြမ္းယာတြင္ ထည့္သြင္းစားသံုးသည့္ ပစၥည္းမ်ား သိုေလွာင္ျခင္း၊ လက္လီ လက္ကား ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ျခင္း အဆင့္ တို႔တြင္ အကန္႔အသတ္ျဖင့္သာ လိုင္စင္ ထုတ္ေပးျခင္းျဖင့္ ထိန္းကြပ္ျခင္း ႀကီးၾကပ္ ျခင္း စသည္တို႕ကို သက္ဆိုင္ရာ ဌာန အားလံုးက ပူးေပါင္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ပါ က ကြမ္းသီး ကြမ္းယာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါမ်ား က်ဆင္းမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ဒု၀န္ႀကီးက လႊတ္ေတာ္မွာ ေျဖသြားပါ တယ္။
အတိုေျပာရင္ စာအုပ္ထဲက ဥပေဒ မွာပါတယ္။ အသက္မ၀င္သလို မျပည္႕စံု ေသးဘူး။ ျပည့္စံုေအာင္ စီစဥ္ထားၿပီး သား။ လုပ္ၾကမယ္။ အခ်ိန္ယူၾကရမယ္။ အားလံုး ၀ိုင္းကူၾကရင္ ေအာင္ျမင္မယ္။ ကူၾကပါ။ သည္ေလာက္ပဲ။ ဒါ ကြမ္းယာ အေၾကာင္းေမးလို႕ ေျဖသြားတာ။ ေဖာ္မလင္ နဲ႕ အျခားျပႆနာေတြလည္း သည္အေျဖ စာသားထဲ ကြမ္းသီး ကြမ္းယာအစား အျခားပစၥည္း ေျပာင္းထည့္ၿပီး ေဖာ္မလင္ လို႔ ျဖည့္ၿပီး ဖတ္၊ မွတ္။ ေမးလို႕က သည္လို အေျဖပဲ ရမွာပါပဲ။ ဒါပါပဲ။
တိုင္းျပည္နဲ႔ ခ်ီၿပီး ဆိုင္တဲ့ ျပႆနာ
ေမွ်ာ္လင့္တာက မြန္အမတ္က ေမးလို႔ မြန္ျပည္နယ္နဲ႔ သာဆိုင္တဲ့ အေန အထားမဟုတ္ေၾကာင္း တိုင္းျပည္ တစ္ျပည္လံုး အခ်က္အလက္နဲ႔ ကိန္းဂဏန္း ေတြအရ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ဆယ္စုႏွစ္ အတြင္း အဲသည္ မကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါေတြ ထဲက ကင္ဆာျဖစ္ပြားႏႈန္းသည္ ဘယ္ရာႏႈန္းအထိ တိုးတက္လာၿပီး အဲသည္ ျဖစ္ပြားေစတဲ့ အေၾကာင္းခ်င္းရာ ေတြအေနနဲ႔ ေဘးအႏၱရာယ္ ဥပါဒ္မကင္းတဲ့ အစားအစာေတြေၾကာင့္ ရယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါေၾကာင္း။ လတ္တေလာ အေနအထား အရ FDA က ဘယ္ေနရာ ေတြမွာဘာေတြ ေတြ႔ထားတယ္။ ဘာေတြ ထုတ္ျပန္ေၾကညာ အေရးယူေဆာင္ရြက္ ေနတယ္။ မြန္မွာ ေဖာ္မလင္ပါတဲ့ သားငါး ကိစၥ ေဒသႏၱရနဲ႔ အမတ္ေတြ အပါအ၀င္ FDAက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနတာ ရွိတယ္။ ေရရွည္ အစီအမံေတြ အေနနဲ႕ ဥပေဒနဲ႔ မူ၀ါဒေတြခ်ဖို႔ ဘာေတြျပင္ထားသလို လတ္တေလာ အစီအမံေတြအေန နဲ႔ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္။ ဘာေတြ လုပ္ဖို႕ လိုအပ္ေနတယ္။ စသျဖင့္ ခ်က္နဲ႔ လက္နဲ႔ ေသခ်ာအေျဖ စကားနဲ႔လက္ေတြ႕ အစီအမံေတြပါ တစ္ပါတည္း ပါေစခ်င္တာ အမွန္ပါပဲ။
ကံသာအမိ၊ ကံသာအဖ
ခု အေျဖက ေန႔တဓူ၀ စားေနေသာက္ ေနၾကရတဲ့ အစားအစာေတြ ေဘးကင္း ဖို႔ရာ ခင္ဗ်ားတို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ပဲ ေစာင့္ေရွာက္ၾကရမယ့္ သေဘာနဲ႔ သဘာ၀ ရွိတယ္။ လႊတ္ေတာ္ မယ္ ေမးသူကလည္း တာ၀န္ေက်ေအာင္ ေမးေပးတယ္။ ေျဖသူကလည္း တာ၀န္အရ လွလွပပ ေျဖၾကတယ္။ ေျမျပင္မွာ ေတာ့ လက္ေတြ႕ အဆိပ္ေတြ ခင္ဗ်ားတို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေန႔တဓူ၀ ကယ္သူ ကူသူ မရွိ ကံကို ယံုၿပီး စားေနေသာက္ေနၾကရ အံုးမွာ မလြဲပါဘူး။
လူအင္အား ပစၥည္းအင္အား၊ ေငြအင္ အား မရွိတဲ့ FDA လည္း တာ၀န္မရွိဘူး။ အဲသည္ ဌာနကို အင္အားျဖည့္ေပးဖို႕ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွာ တာ၀န္မရွိ ဘူးလား။ ကင္ဆာနဲ႔ မကူးစက္ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားမႈေတြ အဆမတန္ တိုးတက္လာတဲ့အေၾကာင္း ကုသေရး ဦးစီးဌာနဘက္ကေန သုေတသန စစ္တမ္း ေတြ ထုတ္ျပန္အသိေပးဖို႔ တာ၀န္မရွိ ဘူးလား။ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန ဘက္က အဲသည္ အေရးေတြအတြက္ သုေတသနျပဳ စစ္တမ္းထုတ္ၿပီး ပညာေပး ဖို႕၊ တင္ျပေဆြးေႏြးဖို႔ တာ၀န္မရွိဘူးလား။ ျဖစ္ေန ပ်က္ေနတာေတြကို စနစ္တက် ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး အျခားပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾကရမယ့္ ႏွီးႏႊယ္ဌာနေတြကို ေပါင္းစပ္ေဆြးေႏြးဖို႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ အားကစား ၀န္ႀကီးဌာနမွာ တာ၀န္မရွိဘူးလား။ ေထြအုပ္နဲ႔ အေကာက္ခြန္ စတဲ့ ဌာနေတြကို ညႇိႏိႈင္း ေဆြးေႏြး Advocate လုပ္ဖို႕နဲ႕ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကို အက်ိဳး အေၾကာင္း အသိေပး Advocateလုပ္ဖို႕ ဥပေဒေတြ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းႏိုင္ဖို႔ တိုက္ တြန္းေပးဖို႕ရာ တာ၀န္ မရွိၾကဘူးလား။
အစားအစာေဘးကင္းလံုၿခံဳေရး ရတက္မေအးရပါ။
ဆရာ ေမာင္သာခ်ိဳကေတာ့ သည္ အပတ္ ဆဲဗင္းေဒး ဂ်ာနယ္မွာ အလိုမက် တက်နဲ႔ မ်ိဳခ်ခဲ့ရသည့္ ထမင္းလုတ္ မ်ားအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ ယခုလို တစ္ကိုယ္ေရစာ အသိဥာဏ္ေလးေတြျဖင့္ ကိုယ့္အႏၱရာယ္ ကိုယ္ၾကည့္ေရွာင္ကာ စားေသာက္ေနထိုင္ ေၾကာက္လန္႔ေနၾကရ သည္႔အျဖစ္မွသည္ သူ႔ႏိုင္ငံအတြင္းက သူ႕ျပည္သူေတြ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းကင္း စားေသာက္ႏိုင္ဖို႔ အစိုးရက ေစာင့္ေရွာက္ ႏိုင္မယ့္ေန႔ကို ေရာက္ခ်င္စမ္းပါဘိ ဟု တမ္းတမ္းတတ ေရးခဲ့ပါသည္။
လႊတ္ေတာ္မွာ အဲသလို အေမးေလးေတြ ေမး၊ အလုပ္ Action မပါတဲ့ အေျဖလွလွေလးေတြ ေျဖရင္း အစား အေသာက္ေတြရဲ႕ ေဘးနဲ႔ဆိုးက်ိဳး အႏၱရာယ္ ေတြက ကင္းပဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အသက္ ေတြကို ကယ္တင္ႏိုင္ၾကဖို႔ ဆိုတာကေတာ့
“သေဗၺသတၱာ ကမၼသကာ”၊ မေမွ်ာ္ လင့္ရဲ ပါေလ လို႔ပဲ ဆိုခ်င္ပါေတာ့တယ္။
ကိုရိုးေဆး
