မီးေသြး ျပႆနာ…အေျဖရွာ

မိုးေအးေအးနဲ႔ အလုပ္ကလည္း မရွိ။ ရွိတဲ့ဂ်ာနယ္ေကာက္ဖတ္ေတာ့ရတနသၤာရီ အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ – ၆၊ အမွတ္ – ၄၅၊ စာမ်က္ႏွာ – ၈ မွာ မီးေသြးတန္ တစ္ေသာင္းထုတ္ခြင့္ျပဳ ( ထား၀ယ္၊ ဇြန္ ၂၉) ဆိုတဲ့ သတင္းကို ဖတ္မိတယ္။

ထား၀ယ္ခ႐ိုင္မွာ မီးေသြး ကုဗတန္ ၂၃၀၀၊ ၿမိတ္ခ႐ိုင္မွာ တန္ ၅၃၀၀၊ ေကာ့ေသာင္းခ႐ိုင္မွာ တန္ ၂၄၀၀ ထုတ္ဖို႔ လ်ာထားတယ္လို႔ ဆိုတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဘ႑ာႏွစ္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရႏွင့္ အိမ္အေၾကာင္းအရာ သန္းေခါင္စာရင္းကို အေျခခံၿပီး တိုင္းထဲ မွာ မီးေသြး ကုဗတန္တစ္ေသာင္း ထုတ္ခြင့္ ျပဳခဲ့တယ္။

၂၀၁၆ခုႏွစ္အတြင္း တိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္(ေဟာင္း)ရဲ႕ ၿမိတ္ခရီးစဥ္မွာ မီးေသြးဖုတ္တာေၾကာင့္ ဒီေရေတာမ်ား ျပဳန္းတီးေနတယ္ဆိုၿပီး ေဒသခံေတြက တင္ျပတဲ့အတြက္ မီးေသြးထုတ္ခြင့္ ပိတ္ခဲ့ ဖူးတဲ့အေၾကာင္း၊ လက္ရွိမွာ ေတာမီးေသြးကိုပဲ ထုတ္လုပ္ခြင့္ျပဳထားတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းလည္း ပါတယ္။

သန္းေခါင္စာရင္းအရ တနသၤာရီ တိုင္းမွာ အိမ္ေထာင္စု ၃ သိန္းနီးပါး (၂၈၃၀၉၉) ရွိၿပီး မီးေသြး/ေလာင္စာ ေတာင့္ အသုံးျပဳတဲ့ အိမ္ေထာင္စု  ၄၃.၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတယ္။ မီးေသြး ၁ ကုဗတန္မွာ တစ္တင္းခြဲ၀င္ အိတ္ ၆ အိတ္ေလာက္ ၀င္ဆံ့တယ္လို႔ သတင္းက ဆိုတယ္။

တိုင္းအတြင္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ မီးေသြးတန္ ၃၈၄၇၀ တန္၊ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ၃၉၀၅၀ တန္နဲ႔ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ဘ႑ာေရး ႏွစ္မွာ ၂၉၃၂၀ တန္ လ်ာထားၿပီး ထုတ္ခဲ့ တယ္လို႔ ဆိုတယ္။

ဒီသတင္းဖတ္ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တုန္းက အိမ္ရွင္မ ႀကိမ္းတာ ျပန္သတိရတယ္။

“ကဲ..လုပ္ပါဦး … ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးသမားႀကီးေရ…မီးေသြး၀ယ္မရ ေတာ့ဘူး … မီးမလာရင္ … ထမင္းခ်က္စရာ မရွိဘူး … ရွင္အငတ္ေန…”

ကိုယ္လည္း ဘာမွ ျပန္မေျပာႏိုင္။

ကၽြန္းစုက ကိုယ့္ေဘာ္ဒါေတြကိုပဲ စိတ္နာတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကလည္း အသစ္ …. လက္စြမ္းကလည္း ျပခ်င္တုန္း ဆိုရမလို…ဒီေတာ့ ေဒသခံေတြက ဒီေရ ေတာေတြ ကုန္တယ္ေျပာတဲ့အခါ မီးေသြး ထုတ္တာ ရပ္လုိက္တယ္။ ရြာထဲကအမႈ.. ဘုန္းႀကီး ပတ္တာ … ၂ လ၊ ၃ လ ေလာက္ ၾကာေတာ့ မီးေသြးတန္ ၁ ေသာင္း  ထုတ္မယ္ ျပန္ေၾကညာမွပဲ … ကိုယ္လည္း နည္းနည္း ေခါင္းေအးေတာ့တယ္။

အခုလည္း မီးေသြးတန္တစ္ေသာင္း ထုတ္ဖို႔ လ်ာထားတယ္လို႔ ေတြ႕ေတာ့ ခဲမွန္ဖူးတဲ့ စာသူငယ္လို ေၾကာက္ေနတုန္း။

ဖတ္ၿပီး ေတြးမိတာက စြမ္းအင္ လိုအပ္ခ်က္  . . . တကယ္လည္း ခ်က္ေရး ျပဳတ္ေရးမွာ ထင္း . . . မီးေသြးက အသုံး၀င္ လွတယ္။ ထင္းကို အသုံးပိုမ်ားတယ္ . . . မီးေသြးကေတာ့ ၿမိဳ႕လူထုအႀကိဳက္ျဖစ္ ေနသလိုပဲ  . . . ရြာေတြမွာ လည္းသုံးတယ္…႐ိုးရာဓေလ့ ျဖစ္ေနၿပီ…လွ်ပ္စစ္မီး က မရတဲ့ေနရာမ်ားတယ္။ ရလည္း မီတာခက ေခါင္ခိုက္ေနတယ္။

မီးေသြးကို သုံးရတာ လြယ္တယ္။ မီးေသြးနည္းနည္းနဲ႔ ၾကာၾကာခံတယ္…  ေပါ့တယ္…မီးခိုးမထြက္ဘူး … အိုးတိုက္ ရလြယ္တယ္…ေစ်းႏႈန္းလည္း မႀကီး စတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ သုံးၾကပါတယ္။

တစ္ႏွစ္ တိုင္းအတြင္း မီးေသြး ဘယ္ေလာက္ထုတ္လဲ ရွာၾကည့္ေတာ့ ဇယား (၁)ပါအတိုင္း ေတြ႔ရတယ္။

ဒီစာရင္းက တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ ေတာ္ သတင္းလႊာအမွတ္  ၇ ရယ္၊ တနသၤာရီအပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၆၊ အမွတ္ ၄၅ အရ ေတြ႕ရတဲ့စာရင္း ျဖစ္ပါ တယ္။ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ အတြက္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္သတင္းလႊာက တစ္မ်ဳိး၊ ဂ်ာနယ္ က တစ္မ်ဳိး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

၂၀၁၇-၂၀၁၈၊ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ အတြက္ ေတာ့ မသိပါ။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရဘက္က ေျပာတဲ့ မီးေသြး တန္၁ေသာင္းနဲ႔ တြက္ပါ တယ္။၂၀၁၀-၂၀၁၁ ကေန ၂၀၁၈-၂၀၁၉ အထိ မီးေသြး စုစုေပါင္း ကုဗတန္ ၂ သိန္းေက်ာ္ ထုတ္ခဲ့တယ္။ ဒီေရေတာ၊ ေတာင္ေပၚေတာ၊ ဥယ်ာဥ္ထဲကသစ္ … ႀကိဳက္တာေျပာပါ… သစ္တန္ အနည္းဆုံး ၂သိန္း ခုတ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ ဆရာေတြက မီးေသြးတစ္တန္ရဖို႔ သစ္အစို ၂ တန္ဆို ရင္ေတာ့ မီးေသြးတန္ ၂ သိန္း အတြက္ သစ္တန္ ၄ သိန္း ခုတ္ရမွာပါ။ ဒါက တရား၀င္ စာရင္းကို ျပတာပါ။

ေနာက္တစ္ခ်က္က ဒီမီးေသြးတန္ တစ္ေသာင္းထုတ္ဖို႔အတြက္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံလူဦးေရႏွင့္ အိမ္အေၾကာင္း အရာ သန္းေခါင္းစာရင္းကို အေျခခံတြက္ တယ္လို႔ သတင္းမွာ ေတြ႔ရတယ္။

သန္းေခါင္စာရင္းအရ တနသၤာရီ တိုင္းေဒသႀကီးမွာ အိမ္ေထာင္စု အေရ အတြက္ ၂၈၃,၀၉၉ ရွိေၾကာင္း၊ အစား အစာ ခ်က္ျပဳတ္ရန္အတြက္ အဓိကအသုံး ျပဳသည့္ ေလာင္စာရာႏႈန္း (ဇယား ၂)ကိုလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

မီးေသြး/ေလာင္စာေတာင့္ဆိုေတာ့ မီးေသြးခ်ည္း မဟုတ္ဘူးလို႔ ျငင္းႏိုင္ပါ ေသးတယ္။ ဒီစာရင္းက ၂၀၁၄ က ေကာက္ထားတာ။ အခု မီးရတဲ့ေနရာေတြမ်ား လာၿပီလို႔လည္း ျငင္းႏိုင္ပါတယ္။ ထားပါ။

စုစုေပါင္း အိမ္ေထာင္စု ၂၈၃,၀၉၉ ၏ ၄၃.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက မီးေသြး/ေလာင္ စာေတာင့္သုံးတာေၾကာင့္ အိမ္ေထာင္စု ေပါင္း ၁၂၃,၁၄၈ (တစ္သိန္းေက်ာ္) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အိမ္ေထာင္စု တစ္ခုရဲ႕ ဘယ္ေလာက္မီးေသြးသုံးလည္း ဆိုတာ အေရးပါလွပါတယ္။ သစ္ေတာ တကၠသိုလ္ရဲ႕ အၿငိမ္းစားပါေမာကၡခ်ဳပ္ ျဖစ္တဲ့ ဆရာႀကီးဦး၀င္းၾကည္ရဲ႕ အဆိုအရ အိမ္ေထာင္စုတစ္စုသည္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ပ်မ္းမွ်မီးေသြးပမာဏ ၂၇၄ ပိႆာခန္႔ (၄၃၈ ဒသမ ၄ ကီလိုဂရမ္/ ၀ ဒသမ ၄၃၈၄ မက္ထရစ္တန္) သုံးစြဲေၾကာင္း တြက္ခ်က္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး အတြက္ ႏွစ္စဥ္မီးေသြး လိုအပ္ခ်က္အျဖစ္ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ၁၂၃,၁၄၈အတြက္ မီးေသြး ၅၃၉၈၈ မက္ထရစ္တန္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါက စာရင္းအင္းအခ်က္အလက္ ေတြကို အေျခခံၿပီး တြက္တာပါ။ မီးရ လာတယ္။ ေလာင္စာေတာင့္ သုံးတယ္။ အခု ဂက္စ္ ေျပာင္းသုံးတယ္။ စသျဖင့္ ျငင္းခ်က္ထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။

အရင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ မွာထုတ္ခဲ့တဲ့ မီးေသြးအမ်ားစုဟာ ဒီေရေတာေတြထဲက ျဖစ္ပါတယ္။

အခု ဦးထင္ေက်ာ္၊ ၿပီးေတာ့ ဦး၀င္းျမင့္ အစိုးရလက္ထက္မွာ မီးေသြးကို ေတာသစ္ ကပဲ ထုတ္တယ္ဆိုေပမယ့္ တရား၀င္ မီးေသြးဖို အမ်ားစုက ပင္လယ္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အထက္က ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ဘ႑ာႏွစ္ အလိုက္ တရား၀င္ထုတ္ခဲ့တဲ့ မီးေသြးတန္ ခ်ိန္ဟာ ေဒသလိုအပ္ခ်က္ကိုေတာင္ မမီဘူးလို႔ ျပပါတယ္။ တရား၀င္မီးေသြးဖိုလုပ္ငန္း အတြက္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းကို ၁၉၈၆ခုႏွစ္ မွာ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

အဓိက လုပ္ငန္းအဆင့္မ်ားမွာ

(က)    မီးေသြးဖိုမ်ား တရား၀င္တည္ ေဆာက္ခြင့္ျပဳျခင္း။

(ခ)     မီးေသြးဖုတ္ရန္ ထင္းခုတ္ခြင့္ ျပဳျခင္း။

(ဂ)     မီးေသြးဖိုတြင္ မွတ္တမ္းမ်ား ထားရွိျခင္း။

(ဃ)    မီးေသြးမ်ား သယ္ယူပို႕ေဆာင္ ျခင္း။

(င)     မီးေသြးေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကား ခြင့္ျပဳရန္ မွတ္ပုံတင္ျခင္း။

(စ)     နာမည္ပ်က္စာရင္းမ်ား ထားရွိ ျခင္း။

(ဆ)    မီးေသြးဖုတ္ျခင္းမ်ားကို ႀကီးၾကပ္ ကြပ္ကဲျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလုပ္ငန္းေတြက ရႈပ္ေထြးမ်ားျပား ၿပီး အခ်ိန္ၾကာ၊ ေျမျပင္မွာ လိုက္နာေဆာင္ ရြက္ဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။

ေဒသခံမီးေသြးသမားေတြအတြက္ ႐ုံးလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ခရီးေ၀းတာ၊ ေငြေၾကး အခက္အခဲ၊ အခ်ိန္ယူရတာ၊ လုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မသိတာ၊ သက္ဆိုင္ ရာဌာနနဲ႔ အကၽြမ္းမ၀င္တာ စတဲ့အေၾကာင္း မ်ားစြာေၾကာင့္ အလုပ္မျဖစ္တာကို ေတြ႔ရ ပါတယ္။

ႏွစ္စဥ္မီးေသြး လိုအပ္ခ်က္အျဖစ္ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ၁၂၃,၁၄၈ အတြက္ မီးေသြး ၅၃၉၈၈ မက္ထရစ္ တန္ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီစာရင္းက အိမ္ေထာင္စုေပၚမွာပဲ တြက္ခ်က္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထမင္းဆိုင္၊ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္၊ အကင္ဆိုင္၊ သစ္သီးသားငါးအေျခာက္လုပ္ငန္း၊ ပန္းပဲ ဖို၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ … စတဲ့ မီးေသြး အသုံးျပဳတဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားကို ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ထားတာ မဟုတ္ေသးပါ။

၂၀၁၈ခုႏွစ္အတြင္း ထိုင္းႏိုင္ငံ ရေနာင္းခ႐ိုင္ အေကာက္ခြန္ဌာနရဲ႕ ေၾကညာခ်က္အရ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ တရား၀င္ တင္သြင္းတဲ့ မီးေသြးပမာဏမွာ ကီလိုသိန္း ၆၀ နီးပါး( ၅၉၃၅၇၀၀ ကီလိုဂရမ္) ျဖစ္ၿပီး တန္ခ်ိန္အားျဖင့္ တန္ ၆ ေထာင္ နီးပါး (၅၉၃၅ တန္) ျဖစ္ပါတယ္။ ကာလ တန္ဖိုးမွာ ထိုင္းဘတ္ေငြ ၂၁ သန္းေက်ာ္ (၂၁.၃၆၈၅၂၀ သန္း) ျဖစ္ပါေၾကာင္း ဦးဗိုလ္သား ဦးရဲျမင့္ ေဖ့စ္ဘြတ္အေကာင့္ မွာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ၾပေညာေမ ႊငာန ရဲ႕ေဖာ္ျပခ်က္ မွာလည္း ထိုင္းကို တရားမ၀င္ပို႔ေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ကိုလည္း ပို႔ေၾကာင္းေဖာ္ျပပါ တယ္။ ဒီအခ်က္ကို တိုင္းေဒသႀကီး တာ၀န္ရွိသူအခ်ဳိ႕ကလည္း ၂၀၁၆ခုႏွစ္ အတြင္း တနသၤာရီဂ်ာနယ္ကို ၀န္ခံ ေျပာၾကားထားတာ ဖတ္ရတယ္။

မီးေသြးလုပ္ငန္းဟာ အင္မတန္ ရႈပ္ေထြးလွၿပီး တေငြ႔ေငြ႔ေလာင္ေနတဲ့ အတြင္းမီး ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူက ေ၀ဖန္တင္ျပတဲ့အခါ မီးေသြးဖိုေတြ ဖမ္းျပ၊ ဖ်က္ျပ႐ုံနဲ႔ မေျပလည္ႏိုင္ပါ။ မီးေသြး လုပ္ငန္းအေျခအေနမွန္ကို သိေအာင္လုပ္ ၿပီး စနစ္တက် တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျဖရွင္း ရမွာပါ။ နာတာရွည္ေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုေဆာင္းပါး ေရးရတာေတာင္မွ မီးေသြးလုပ္ေနတဲ့ ေဒသခံေတြအတြက္ စိုးရိမ္မိတယ္။

အခု တိုင္းေဒသႀကီး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ဦျမင့္ေမာင္၊ ၂၀၁၆ခုႏွစ္တုန္း က သယံဇာတႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္း သိမ္းေရး၀န္ႀကီး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္ က တနသၤာရီဂ်ာနယ္အပတ္စဥ္ကို ေျပာခဲ့ တဲ့ စကားနဲ႔ပဲ နိဂုံးခ်ဳပ္ပါရေစ။

“အစားထိုးေလာင္စာအတြက္ ႀကိဳတင္စဥ္းစားထားတာေတာ့ မရွိေသးဘူး။ အဲဒါကို စဥ္းစားၿပီး လုပ္ေဆာင္ သြားပါမယ္”

ေလာင္စာအတြက္ အခက္ေတြ႕လာ မည္ပါက လိုအပ္လွ်င္ ေတာင္မီးေသြးမ်ား ျပန္လည္ခြင့္ျပဳရန္ စဥ္းစားမည္ျဖစ္ၿပီး ေရရွည္အတြက္ ဒီေရေတာႏွင့္ သစ္ေတာမ်ားကို အစုအဖြဲ႕ပိုင္သစ္ေတာ၊ အစုအဖြဲ႔ ပိုင္ဒီေရေတာမ်ား လုပ္ပိုင္ခြင့္ျပဳကာ ဥပေဒအရ ထုတ္လုပ္ခြင့္ ျပဳသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလို႔ ဆိုထားဖူးပါတယ္။

ဆရာေဇာ္(စိတ္ပညာ)