ေအာင္ပန္းၿမိဳ႕လယ္က ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဗထူးနဲ႔ အာဇာနည္တို႔ရဲ႕ ေက်ာက္တိုင္ကို လမ္းခ်ဲ႕မလို႔ဆိုၿပီး ၿဖိဳလိုက္တယ္။ ေနရာ ေရႊ႕မယ္ေပါ့။ ေလးလမ္းသြားနဲ႔ မလြတ္လို႔ ဆိုပဲ။ ေမးခြန္းေလးေတြ ေမးၾကည့္တယ္။ ခ်ေရးၾကည့္တယ္။
၁) လမ္းနဲ႔ မလြတ္လို႔
လမ္းနဲ႔ မလြတ္လို႔ဆိုၿပီး ေျပာတယ္။ ဒီဇာတ္လမ္း လာမယ္ဆိုတာလည္း သိတယ္။ ဖ်က္မယ္ၾကားလိုက္ကတည္း က ဒီလမ္းခ်ဲ႕ဖို႔ ကိစ္ၥပဲ ျဖစ္မယ္ဆိုတာ သိလိုက္တယ္။ ဘာလို႔ဆို ကေလာ-ေတာင္ႀကီး ေလးလမ္းသြား လမ္းမႀကီးအေၾကာင္း ၾကားၿပီးသားကိုး။
ေအာင္ပန္းၿမိဳ႕လယ္ လမ္းက်ဥ္းပါ တယ္။ ထား၀ယ္ကလူဆိုေပမဲ့ သိပါတယ္။ ေအာင္ပန္းေစ်းဆိုတာ ဆိုင္ကယ္ တစ္စီးနဲ႔ လက္ဖက္ရည္ သြားသြား ေသာက္ေနက် ေနရာ။ စီးပြားေရးဂ်ာနယ္လစ္ဘ၀တုန္း ကဆိုေတာ့ ေစ်းေတြကို စိတ္၀င္စား ေလ့ရွိတယ္။ ေအာင္ပန္းေစ်းက ဖုန္ထူေပမဲ့ ေစ်း႐ႈခင္းကို ၾကည့္ခ်င္လို႔ သြားေနက် ေလ။
လမ္းနဲ႔ မလြတ္ရင္ အကုန္ဖ်က္ ဆိုတာကေတာ့ ကေလးေတာင္ လုပ္တတ္ ပါတယ္။ အစိုးရေတာင္ မလိုေတာ့ဘူး။ အစိုးရဆိုတာ အဲလို ခက္တာေတြကို ေျပလည္ေအာင္ စီမံခန္႔ခြဲတတ္မွ အစိုးရ ေခၚမွာေပါ့။ ခပ္လြယ္လြယ္ပဲ လုပ္တတ္တယ္ ဆိုတာ ခပ္ညံ့ညံ့ အစိုးရေတြပဲ လုပ္တတ္ တာမ်ိဳး။
ဘယ္လို လုပ္မလဲ ေမးရင္ ေမးလိမ့္မယ္။
လမ္းအေၾကာင္း မသိပါ။ လမ္းအင္ဂ်င္နီယာလည္း မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး စဥ္းစားရင္ရတယ္။
အေ၀းေျပးလမ္းဆိုတာ မူလကတည္းက ၿမိဳ႕ထဲကေန၊ ရပ္ရြာေတြ ထဲကေန မျဖတ္သြားသင့္တဲ့ လမ္းမ်ိဳး။ (လမ္းကို အမွီျပဳ ဆိုင္ေရာင္းတဲ့သူေတြ ကေတာ့ ႀကိဳက္ခ်င္မွ ႀကိဳက္လိမ့္မယ္)။ ဆိုေတာ့ လမ္းခ်ဲ႕ရာမွာ ၿမိဳ႕ေရွာင္ၿပီး စဥ္းစားလို႔ရတယ္။
ၿမိဳ႕ေရွာင္လမ္းအူေၾကာင္းခက္လား၊ ဒါဆိုရင္ မလြတ္တဲ့ေနရာမွာ မိုးပ်ံ တံတားနဲ႔ ထိုးမလား၊ စဥ္းစားလို႔ ရတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာ ဒီလိုပဲ လုပ္ေနၾကတာပဲ။
ေလးလမ္းသြားဆိုေပမဲ့ ေလးလမ္း လုံးလုံး အၿမဲတတြဲတြဲ ပူးသြားေနမွ ေလးလမ္းသြား မဟုတ္၊ ၿမိဳ႕ရြာေတြ က်ဥ္းရင္ ႏွစ္လမ္းစီ ခြဲထုတ္လို႔လည္း ရသလို၊ ႏွစ္လမ္းက တစ္ခု၊ တစ္လမ္းစီက တစ္ခုစီ။ ဒါမွမဟုတ္ တစ္လမ္းစီ ေလးလမ္း ခြဲထုတ္လိုက္လို႔လည္း ရတယ္။ ရြာေတြ ၿမိဳ႕ေတြထဲမွာ ဒီလို ခြဲထုတ္လိုက္လို႔ရတယ္။ ၿမိဳ႕ျပင္ေရာက္မွ ေလးလမ္း ျပန္ေပါင္းထုတ္ခ်င္လည္း ထုတ္ေပါ့။
ဦးေႏွာက္ပါတယ္ဆိုတာ စဥ္းစား ဖို႔ပါ။ စီမံခန္႔ခြဲမႈဆိုတာ မလြတ္ရင္ဖ်က္ အယူအဆ ဃသညခနစအ သက္သက္ မဟုတ္ ဘူး။ ခ်င့္ခ်ိန္တြက္ခ်က္ၿပီး အေသးစိတ္ စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တတ္ဖို႔ ျဖစ္တယ္။
ပိုက္ဆံမရွိဘူး ေျပာလိမ့္မယ္၊
အစိုးရရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အလြဲေတြ ေၾကာင့္ ျပဳန္းတီးသြားတဲ့ ပိုက္ဆံေတြ၊ လာဘ္စားလို႔ ျပဳန္းသြားတဲ့ ပိုက္ဆံေတြ၊ ရန္ကုန္မွာ သုံးခ်င္သလို သုံးေနတဲ့ ပိုက္ဆံ ေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ ဒါက ပါမႊားပါ။
အဓိကက အခုျဖစ္သြားတာက ပိုက္ဆံဆိုတဲ့ ေစ်းႏႈန္း (Price) ကိစၥ မဟုတ္၊ တန္ဖိုး (Value) ကိစၥ။
၂) ၿမိဳ႕ခံေတြ သေဘာတူလို႔၊ အမတ္ေတြ သေဘာတူလို႔
ဒီလိုလုပ္တာ ၿမိဳ႕ခံနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ညႇိၿပီး သေဘာတူ လို႔ လုပ္တာလို႔ ေျပာတယ္။ ဒါဟာ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕တည္းပိုင္ ပစၥည္းမွ မဟုတ္တာ။
ေရႊတိဂုံဘုရားကို ဗဟန္းၿမိဳ႕သား ေတြ သေဘာတူ႐ုံနဲ႔ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္လို႔ရလား။ တာ၀ါလိန္းလမ္းေနအိမ္ ကိုေကာ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္က ျပည္သူေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ သေဘာ တူ႐ုံနဲ႔ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္လို႔ ရလား။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရတာ၀န္ရွိ သူေတြနဲ႔ လမ္းအင္ဂ်င္နီယာေတြက ဒီကိစၥကို ဘယ္ေလာက္ထိ အေသးစိတ္ စဥ္းစားခဲ့ၾကလဲ။ ေက်ာက္တိုင္မဖ်က္ရင္ ေဘးက အိမ္ေတြ ဖ်က္ရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးပဲ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ေပးခဲ့တာလား။
“ႏွစ္ခုမွာ တစ္ခုေရြး” ဆိုတာမ်ိဳးပဲ ဆုံးျဖတ္ခြင့္ေပးခဲ့သလား။ ေရြးႏိုင္ဖို႔ အျခားနည္းလမ္းေတြ မတင္ျပခဲ့ဘူးလား။
လူထုကေတာ့ သူသူကိုယ္ကိုယ္ အိမ္ေတြ၊ ဆိုင္ေတြေတာ့ ဘယ္ဖ်က္ခ်င္ မလဲ။ ဆိုေတာ့ အျခားနည္းလမ္းေတြေကာ စဥ္းစားခဲ့ေသးလား။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥကိုလည္း ေအာင္ပန္းၿမိဳ႕ခံနဲ႔ ကေလာၿမိဳ႕နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ သေဘာတူ ႐ုံနဲ႔ ၿပီးမလား။
ဒီကိစၥအတြက္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး ဆႏ္ၵခံယူပြဲ လုပ္ရမယ္လို႔ ဆိုလိုခ်င္တာ မဟုတ္ပါ ဘူး။ အျခားသူေတြ၊ ပတ္သက္ ဆက္ႏႊယ္ရာေၾကာင္း ရွိသူေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို လည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစား သင့္တယ္လို႕ ဆိုလိုခ်င္တာပါ။
၃) တန္ဖိုးကိစၥ
အဲဒီေနရာမွာ ဆိုရင္ ဗိုလ္မွဴးဗထူး မဟုတ္ဘဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဆိုရင္ ဘယ္လို စီမံမလဲ စဥ္းစားမိတယ္။
အဲဒီမွာ ပထမပိုင္းမွာ ေျပာခ့ဲတဲ့ တန္ဖိုးထားမႈ ကိစၥဆိုတာ ပါလာတယ္။ အရာရာကို ႐ုပ္၀တၱဳေတြနဲ႔ တိုင္းတာက လူ႐ိုင္းေတြေတာင္ မလုပ္တတ္ၾကဘူး။ သူတို႔မွာေတာင္ ခံစားတြယ္တာတတ္မႈ ရွိတယ္။
တိုးတက္ဖို႔ လိုတယ္၊ ဒီေလာက္ ေတာ့ ရင္းရမယ္ဆိုၿပီး ဂ်င္းလာ မထည့္ ၾကပါနဲ႔
လမ္းလိုမ်ိဳး ႐ုပ္၀တၱဳေတြ ခ်ဲ႕ဖို႔ လိုလာလို႔ ဖ်က္ေၾကးဆို၊ ကားေတြ လူေတြ က်ပ္လာတဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က ပန္းျခံနဲ႔ လြတ္လပ္ေရး ေက်ာက္တိုင္ႀကီး ေနရာမွာ ကြန္ဒိုႀကီးေဆာက္မယ္ေလ၊ ေစ်း၀ယ္စင္တာႀကီး ေဆာက္မယ္ေလ၊ ပိုက္ဆံေတြ အမ်ားႀကီးရမွာေပါ့။ ၿပီးေတာ့မွာ ေက်ာက္တိုင္နဲ႔ ပန္းျခံကို ဒလဘက္ ေျမေနရာေပါတဲ့ ေနရာကို ေရႊ႕လိုက္တာေပါ့။
တာ၀ါလိန္းလမ္း အိမ္ဆိုလည္း ကြန္ဒိုႀကီးေဆာက္လိုက္ရင္ ေတာ္ေတာ္ ပိုက္ဆံရမွာ၊ အဲဒီနားက သံ႐ုံး၀န္ထမ္း ေတြ ဘာေတြကိုလည္း ေရာင္းစား၊ ငွားစားလို႔ ရတယ္။ ဘယ္ေလာက္မိုက္လဲ။
အဲလိုဆို ပိုက္ဆံဘယ္ေလာက္ရရ ဘယ္လုပ္ၾကမလဲ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တန္ဖိုး ထားတာကိုး။ အခုလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ပိုက္ဆံကုန္မွာစိုးလို႔၊ အကုန္အက် မခံႏိုင္လို႔ အလြယ္ၿဖိဳလိုက္တယ္ဆိုတာ တန္ဖိုးထားမႈမရွိဘူးဆိုတဲ့ သေဘာပဲ။
တန္ဖိုးဆိုတာ ကိုယ္ဘယ္လို တန္ဖိုးထားတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥသက္သက္ မဟုတ္၊ သူမ်ားေတြ၊ ပတ္သက္ရာ ပတ္သက္ေၾကာင္း လူထုေတြ ဘယ္လို တန္ဖိုးထား တယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥလည္း ပါတယ္။
ဘုရားခ်င္းတူတူေတာင္မွ ဒို႔ဘုရား ဒို႔ဖူးမယ္ ဆိုၿပီး ဆရာ ေမာင္ကိုကို (အမရပူရ) ေရးခဲ့တာ တန္ဖိုးထားမႈကို ျပတာပါ။
ေခ်ာင္းဆုံက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တံတား၊ ကယားမွာ ေၾကး႐ုပ္ေတြလည္း ဒီလိုပဲ။ တန္ဖိုးကိစ္ၥပဲ။ ကိုယ္တန္ဖိုးထား တဲ့ ကိစၥမွ တန္ဖိုးရွိတယ္ ထင္ၾကတယ္။
အျခားအစုအဖြဲ႕တစ္ခု၊ လူမ်ိဳးစုတစ္ခု၊ လူတစ္စုက တန္ဖိုးထားတာဆို တန္ဖိုး လို႔ မထင္ဘူး။ Value ရွိတယ္ မထင္ဘူး။ အဲဒါမ်ား ျပည္ေထာင္စုႀကီးထဲမွာ တူတူ ေနၾကမတဲ့။ အမ်ားႀကီး လုပ္ၾကရပါဦး မယ္။
၄) နိဂုံး
အခုေတာ့ ဗထူး ထပ္မံက်ဆုံးတယ္။ ၁၉၄၅ က က်ဆုံးခဲ့တဲ့ တယ္လူးစခန္းနဲ႔ မိုင္ဆယ္ခ်ီအကြာမွာပဲ ထပ္မံ က်ဆုံးရျပန္ တယ္။
ျပန္ခ်ဳပ္ရရင္ ဒါက ကိစၥေသးေသး ေလးဆိုေပမဲ့ အစိုးရက ဘယ္ေလာက္ထိ အေသးစိတ္ စဥ္းစား၊ အေသးစိတ္ စီမံဖို႔ လိုတယ္ ဆိုတာ ျပသေနပါတယ္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ မတူညီတဲ့ လူမ်ိဳးစု၊ ဘာသာ စကား၊ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္ရာေတြ ကြဲျပား ေနတဲ့ႏိုင္ငံမွာ ပိုလိုအပ္ပါတယ္။
ဘယ္ေလာက္ပဲ လူနည္းစုျဖစ္ေစ သူတို႔ရဲ႕ တန္ဖိုးထားမႈကို အေလးထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါမွပဲ မတူကြဲျပားေပမဲ့ ညီၫြတ္စြာ ေနထိုင္လို႔ရမွာေပါ့။
ဒီစာေရးရင္း ထား၀ယ္က ေလာင္းလုံး ျမဳိ႕ေပၚမွာ ထမင္းဆိုင္ေရာင္းေနတဲ့ ဗထူးအမ်ိဳး အဘြားအိုရဲ႕ မ်က္ႏွာကို ျမင္ေယာင္လာတယ္။
ေအးေပါ့ေလ။ ဗထူးအမ်ိဳးေတြက ဘာရာထူးမွ မရွိသူေတြမို႔ ဘယ္တန္ဖိုး ထားၾကမလဲ ဆိုၿပီး စိတ္ထဲ ျဖစ္မိတယ္။
ဗေမာင္း
