၀က္သက္ေရာဂါသည္ ၀က္သက္ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး (Measles Virus) ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားပါသည္။
ဘယ္သူေတြကူးစက္ႏိုင္သလဲ
ကာကြယ္ေဆးမထိုးထားသူမ်ား အားလံုး(အသက္ အရြယ္မေရြး၊ က်ား/မ မေရြး) ၀က္သက္ေရာဂါကူးစက္ ႏိုင္ပါသည္။
ဘယ္လိုကူးစက္တတ္ပါသလဲ
(၁) ေရာဂါျဖစ္ပြားေနသူ ေခ်ာင္းဆိုး/ ႏွာေခ်ျခင္းျဖင့္ ၀က္သက္ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးသည္ ေလထဲသို႔ေရာက္ရွိၿပီး အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းမွတစ္ဆင့္ အျခားသူမ်ားသို႔ ကူးစက္ခံရႏိုင္ပါသည္။
(၂) ေရာဂါျဖစ္ပြားေနသူကို ေခ်ာင္းဆိုး/ ႏွာေခ်ျခင္း မွ ထြက္ေသာ အညစ္အေၾကး(တံေတြး၊ ႏွပ္၊ သလိပ္)မ်ားကို တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔ျခင္းျဖင့္လည္း ကူးစက္ခံရႏိုင္ပါသည္။
(၃) တစ္ဦးမွတစ္ဦးသို႔ အလြန္လ်င္ျမန္စြာ ကူးစက္တတ္ပါသည္။
(၄) ေရာဂါျဖစ္ပြားေနသူႏွင့္ အနီးကပ္ေနထိုင္ၿပီး၊ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားျခင္း မရွိပါက (၁၀)ဦးလွ်င္ (၉)ဦးအထိ ကူးစက္ခံရႏိုင္ပါသည္။
(၅) ၀က္သက္ေရာဂါတြင္ အနီစက္/အနီျပင္မ်ား မထြက္ေပၚမီ (၄)ရက္ႏွင့္ ထြက္ေပၚၿပီး (၄)ရက္အထိ ကာလသည္ အျခားသူသို႔ ကူးစက္ႏိုင္ေျခအမ်ားဆံုး ကာလျဖစ္သည္။
ဘယ္လိုလကၡဏာေတြရွိတတ္ပါသလဲ ကနဦးလကၡဏာမ်ား
အဖ်ားႀကီးျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ႏွာေစးျခင္း၊ မအီမသာျဖစ္ျခင္း၊ မ်က္စိနီရဲ၍မ်က္ရည္မ်ားက်ျခင္း၊ ပါးစပ္တြင္ အျဖဴစက္ထြက္ျခင္း။
ခႏၶာကိုယ္တြင္ အနီစက္မ်ားထြက္ျခင္း
(၁) ကနဦးလက္ၡဏာမ်ား စတင္ေပၚေပါက္ၿပီး (၃)ရက္မွ (၅)ရက္ေျမာက္အတြင္း မ်က္ႏွာႏွင့္လည္ပင္းမွ စတင္ကာ အနီစက္။ အနီျပင္မ်ား ထြက္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ခႏ္ၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးသို႔ ပ်ံ႕သြားသည္။
(၂) စတင္ေပၚေပါက္ၿပီး (၅)ရက္မွ (၆) ရက္ခန္႔တြင္ အနီစက္မ်ား။ အနီျပင္မ်ား အေရာင္ေဖ်ာ့၍ ေပ်ာက္သြား တတ္သည္။
၀က္သက္ေရာဂါ၏ ျပင္းထန္ေသာေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား
(၁) ျပင္းထန္စြာအဆုတ္ေရာင္ျခင္း။
(၂) ေရဓာတ္ဆံုး႐ႈံးမႈျပင္းထန္သည့္ ၀မ္းေလွ်ာျခင္း။
(၃) နားအလယ္ခန္း ေရာင္ျခင္း။
(၄) အျမင္အာ႐ံု ဆံုး႐ႈံးျခင္း။
(၅) ဦးေႏွာက္ေရာင္ျခင္း။
အသက္(၅)ႏွစ္ ေအာက္ကေလးမ်ား အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ သူမ်ား ကိုယ္ခံအားစနစ္ အားနည္းသူမ်ားတြင္ ျပင္းထန္ ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား ျဖစ္ေပၚႏိုင္ၿပီး အသက္ဆံုး႐ႈံးသည္အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
ဘယ္လိုျပဳစုကုသရမွာလဲ
(၁) အရည္မ်ားမ်ား တိုက္ပါ။
(၂) ေကာင္းစြာ အနားယူပါ။
(၃) ဗီတာမင္ေအ ထပ္မံတိုက္ေကၽြးေပးရမည္။
(၄) အျခားသူမ်ားကို မကူးစက္ႏိုင္ေအာင္ သီးသန္႔ ေနထိုင္ရမည္။
(၅) ေဆးၿမီးတိုမ်ားျဖင့္ ကုသျခင္း မျပဳပါႏွင့္။
(၆) ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳး လက္ၡဏာမ်ားေပၚ ေပါက္ပါက ေဆး႐ံုတြင္ ထိေရာက္စြာ ကုသရပါမည္။
ဘယ္လိုကာကြယ္ရမလဲ
(၁) ၀က္သက္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးထိုးႏွံပါ။
(၂) ပထမအႀကိမ္ – ကေလးအသက္(၉)လႏွင့္ ဒုတိယအႀကိမ္ – ကေလးအသက္(၁၈)လ
(၃) ၀က္သက္ေပါက္သူႏွင့္ ထိေတြ႔ျခင္းႏွင့္ လူစု လူေ၀းထူထပ္ေသာေနရာမ်ားသို႔ သြားလာျခင္းကို တတ္နိုင္သမွ်ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
(၄) လူနာႏွင့္ ထိေတြ႔ပါက ႏွာေခါင္းႏွင့္ ပါးစပ္ကို လံုေအာင္အုပ္ပါ။
(၅) လက္ကို ဆပ္ျပာျဖင္ ့မၾကာခဏေဆးေၾကာပါ။
၀က္သက္ေရာဂါၾကိဳတင္ကာကြယ္ရန္ မိမိ၏ကေလးငယ္ကို ကာကြယ္ေဆးထိုးႏွံပါ။
ပထမအႀကိမ္ – ကေလးအသက္(၉)လႏွင့္
ဒုတိယအႀကိမ္ – ကေလးအသက္(၁၈)လ
၀က္သက္ေရာဂါကာကြယ္ေဆး လံုး၀မထိုးရေသး ေသာ အသက္(၅) ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားကို နီးစပ္ရာက်န္းမာေရးဌာနတြင္ သြားေရာက္၍ ထိုးႏွံပါ။
ေက်းလက္က်န္းမာေရးဌာန/ ေဒသႏ္ၱရ/ ၿမိဳ႕မ/မိခင္ကေလးက်န္းမာေရးဌာနမ်ားႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ေဆးရံု/ ခုတင္(၁၀၀)ႏွင့္ အထက္ေဆး႐ံုႀကီးမ်ားတြင္ အပတ္စဥ္ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ကာကြယ္ေဆးထိုး စုရပ္မ်ားတြင္ သြားေရာက္ထိုးႏွံႏိုင္ပါသည္။
ရင္းျမစ္။ ။ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား၀န္ႀကီးဌာန