ပရိယာယ္ မာယာ၀ကၤ၀ုတ္ၲိ စသည့္ စကားလုံးမ်ားႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရင္းႏွီး ၾကသည္။ မုသားဟူေသာ စကားလုံး ကိုလည္း ေကာင္းေကာင္း သိၾကမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေန႕စဥ္နီးပါး ထိုအရာမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔ေနရ၍ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ လူမႈဆက္ဆံေရး နယ္ပယ္တြင္ ျဖစ္သည္။ အကင္းပါးသူမ်ား အရိပ္အကဲသိသူမ်ား အလိုက္သိသူမ်ား သည္ အမ်ားအားျဖင့္ လူမႈဆက္ဆံေရး ေကာင္းသူမ်ား ေတာ္သူမ်ားဟု အသိအမွတ္ ျပဳခံၾကရပါသည္။ ထိုသို႔ေသာ သူမ်ိဳးျဖစ္ဖို႕ ဆိုသည္ကလည္း ယေန႔ေခတ္ကဲ့သို႔ ပရိယာယ္ မာယာ မုသား လိႈင္လိႈင္ျဖာသည့္ အခ်ိန္တြင္ ပိုမို၍ပင္ ခက္လာသည္ဟု ဆိုရမည္။
ကၽြန္ေတာ္ေက်ာင္းသားဘ၀က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပဋိပက္ၡ ဘာသာရပ္ကို ေလ့လာခ့ဲရသည္။ ထိုစဥ္က ဘာသာျပဆရာ မွာ ျပင္သစ္လူမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ေပါင္းသင္းဆက္ ဆံေရး အေတာ္ေကာင္းသူ ျဖစ္သည္။ ပဋိပက္ၡျဖစ္ေနေသာ လူအုပ္စုမ်ားအၾကား ေျပလည္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းကို နည္း စနစ္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္အေျဖရွာ သင္ျပ သည္။ ဤတြင္ ဆရာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေန႔စဥ္ ဘ၀မ်ားတြင္ သိရွိနားလည္ထားရန္ အေရး ပါေသာ စြမ္းရည္တစ္ခုကို အၿမဲလိုလို သင္ၾကား ေလ့က်င့္ေပးခဲ့၏။ ထုိအရာကို Interest & Position ဟု သုံးေလ့ရွိသည္။
Interest မွာလူတစ္ဦး၏ အက်ိဳးစီးပြား၊ စိတ္၀င္စားမႈစသည့္ ပကတိစိတ္ရင္းခံကို ညႊန္းၿပီး Position မွာ ထိုသူ၏ အက်ိဳးစီးပြား၊ စိတ္၀င္စားမႈစသည့္ ပကတိစိတ္ရင္းခံႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူ၏ရပ္တည္ခ်က္၊ အေၾကာင္းျပခ်က္ကို ဆိုလိုပါသည္။ ထို စကားလုံးႏွစ္ခုကို ကၽြန္ေတာ္က မွတ္ရလြယ္ေစရန္ Interest ကို စိတ္ရင္းႏွင့္ Position ကို ရပ္တည္ခ်က္ဟု ျမန္မာမႈျပဳထားသည္။
စိတ္ရင္း ( Interest) သည္ ကိစၥ ရပ္တစ္ခုခုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူတစ္ဦး၏ ပကတိစိတ္သေဘာထား (၀ါ) စိတ္ရင္း ျဖစ္သည္။ ကိစၥရပ္တစ္ခုႏွင့္ပတ္သက္၍ လူ အမ်ိဳးမ်ိဳး၌ စိတ္သေဘာထားမ်ိဳးစုံရွိႏိုင္သည္ မွာ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ ကေလး ႏွစ္ေယာက္သည္ အိမ္စာမလုပ္ဘဲေဆာ့ ကစားေနခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သူတို႔ႏွစ္ဦးသည္ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ဆရာ့ထံျပရမည့္ စာမ်ား မၿပီးပါ။ အိမ္စာအခ်ိန္မီ မၿပီးလွ်င္ ခံရမည့္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အျပစ္ဒဏ္ကို ႏွစ္ဦးစလုံးက သိၾကပါ၏။ ကေလးႏွစ္ဦး တြင္ တစ္ဦးက အျပစ္ဒဏ္ကို ေၾကာက္သည္၊ ေရွာင္ခ်င္သည္။ တစ္ဦးမွာမူ အျပစ္ဒဏ္ကို မမႈ၊ ရင္ဆိုင္ခ်င္၏။ ဤေနရာတြင္ ကိစ္ၥရပ္ တစ္ခုတည္းတူေသာ္လည္း စိတ္သေဘာထား စိတ္ရင္း (Interest) ကြာသည္ ကိုေတြ႕ႏိုင္သည္။ ထိုအရင္းခံ စိတ္သေဘာ ထား ( Interest)သည္ စိတ္ခံစားမႈျဖစ္ျခင္း ေၾကာင့္ အလြယ္တကူ နားလည္သိရွိႏိုင္ရန္ ခက္ခဲႏိုင္ပါသည္။
ရပ္တည္ခ်က္ (Position)မွာမူ ကိစ္ၥရပ္တစ္ခုခုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူတစ္ဦး၏ စိတ္ခံစားခ်က္ကို ဟန္အမူအရာ၊ စကားသံ တို႕ျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္း ျပခ်က္ကို သေကၤတဟုလည္း မွတ္ႏိုင္ေသး သည္။ ဥပမာ၊ စကားမေျပာတတ္ေသးေသာ ကေလးတစ္ဦး ငိုေနသည္ ဆိုလွ်င္ ထိုကေလး တြင္ အဆင္မေျပမႈ တစ္ခုခုရွိေနၿပီဆိုသည့္ သေဘာ ျဖစ္သည္။ ငိုျခင္းသည္တစ္ခုခု အဆင္မေျပျဖစ္ေၾကာင္းျပသည့္ အေၾကာင္း ျပခ်က္ သေကၤတလည္း ျဖစ္ျပန္သည္။ ရပ္တည္ခ်က္မွာမူ ဟန္အမူအရာ၊ အသံ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အလြယ္ပင္ သိႏိုင္ေပသည္။
သို႕ရာတြင္ျပႆနာမွာ စိတ္ရင္းႏွင့္ ရပ္တည္ခ်က္တို႔ ကိုက္ညီမႈမရွိျခင္း၊ ရပ္တည္ခ်က္ အလြဲမ်ားျဖင့္ အေၾကာင္း ရင္းအမွန္ကို လမ္းလႊဲျခင္း ျဖစ္သည္။ အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ဥပမာကို ျပန္ ဆက္ရလွ်င္ အိမ္စာမၿပီး၍အျပစ္ေပးခံရ မည္ကို ေၾကာက္ေသာ ေရွာင္လိုေသာ ကေလး သည္ သူ၏မိခင္ကို သူဖ်ားခ်င္သလို ခံစားရသျဖင့္ ေက်ာင္းမသြားလိုဟုေျပာသည္ ဆိုပါစို႔။ ထိုအခါတြင္ ထိုကေလးသည္ စိတ္ရင္းအမွန္ကို အျခားရပ္တည္ခ်က္ ျဖင့္လမ္းလႊဲရန္ႀကိဳးစားသည္ကို ေတြ႔ရေပ မည္။ ထိုကေလးမိ်ဳးသာမဟုတ္ လူစုံ အရြယ္စုံ နယ္ပယ္စုံမွ လူတိုင္းနီးပါးက ဤသို႔ျပဳခဲ့ဖူးသည္ခ်ည္း ျဖစ္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွ လူမ်ား၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို မွတ္သားကာ ယင္းတို႔၏ အေၾကာင္းရင္းမွန္ကို ေလ့လာ ၾကည့္ပါက အင္မတန္ အံ့ဖြယ္ေကာင္းေသာ အရာမ်ားကို ေတြ႔ရတတ္ပါ၏။
စိတ္ရင္းအမွန္ကို မေျပာျခင္း သည္လည္း အေၾကာင္းရင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိႏိုင္ေပသည္။ တခ်ိဳ႕က တမင္လွည့္စား လို၍၊ အေျခအေန ဂုဏ္သိက္ၡာအရ မေျပာ လို၍၊ အက်ိဳးမမ်ားလွ၍၊ တစ္ပါးသူ အႏ္ၱရာယ္က်မည္စိုး၍ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိႏိုင္ေသာ္လည္း ေတြးေတြးဆဆ ေရွ႕ေရး ၾကည့္ကာလုပ္ေသာ ေကာင္းေသာ ရည္ရြယ္ ရင္းႏွင့္ မသမာလုပ္လိုေသာ ရည္ရြယ္ရင္းဟု အၾကမ္းဖ်င္းခြဲႏိုင္ပါသည္။ ေန႔စဥ္ ကၽြန္ေတာ္ တို႔၏ လူမႈ၀န္းက်င္တြင္ ေန႔စဥ္ထိေတြ႔ ဆက္ဆံ ေနရသူမ်ားမွာ ရင္းႏွီးသူေကာ မသိကၽြမ္းသူမ်ားပါ ျဖစ္သည္။ ထိုအခါတြင္ မိမိတို႔မွာ ရပ္တည္ခ်က္ႏွင့္ စိတ္ရင္းကို ခြဲျခားသိကၽြမ္းေသာ လူရည္လည္ လူရည္နပ္ ျဖစ္ဖို႔ လိုပါသည္။
စိတ္ရင္းမွန္ကို သိတတ္ႏိုင္ဖို႔ ဆိုသည္မွာ ေလ့က်င့္ယူ၍ရေသာ စြမ္းရည္ တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ပါးသူ၏ စကားကို ဂ႐ုတစိုက္နားေထာင္မွတ္သားတတ္ျခင္း၊ လူကဲခတ္တတ္ျခင္း၊ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်င့္ခ်ိန္ တတ္ျခင္း၊ စာနာနားလည္ေပးတတ္ျခင္း၊ ဗဟုသုတ ရွိျခင္း၊ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားတတ္ျခင္း၊ ေမးခြန္းေမးတတ္ျခင္းတို႔သည္ လူတစ္ဦး၏ အေၾကာင္းရင္းမွန္ကို မွန္းဆ ေဖာ္ထုတ္ရာ တြင္ အင္မတန္ အသုံး၀င္ေသာ အရာမ်ား ျဖစ္သည္။ အယံုလြယ္ျခင္း၊ ေခါင္း႐ႈပ္မခံ လိုျခင္း၊ ေလ့လာမွတ္သားမႈ အားနည္းျခင္း တို႔သည္ မိမိအတြက္ အက်ိဳးယုတ္ေစတတ္ ေပသည္။
ယေန႔ ေခတ္ကာလတြင္ လူတိုင္း သည္ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး စိတ္ရင္းအမွန္ျဖင့္ ေျဖာင့္မွန္စြာ ဆက္ဆံၾကသည့္ အေျခအေန မ်ိဳးမွ တျဖည္းျဖည္းေသြဖည္ လာေနၿပီဆို သည္ကိုလည္း သတိခ်ပ္ရမည္ ျဖစ္ပါ သည္။ ေခတ္စကားႏွင့္ဆိုရလွ်င္ ဂ်င္း ေပါသည့္ ေခတ္တြင္ ဂ်င္းမမိဖို႔၊ အနည္း ဆုံးေတာ့ ဂ်င္းကို ဂ်င္းမွန္းသိေသာ အထာနပ္သူ လူရည္လည္သူမ်ား ျဖစ္ဖို႔ ေတာ့ လိုေပမည္။
ရပ္တည္ခ်က္ႏွင့္ စိတ္ရင္းကိုခြဲ ျခားသိျခင္း၊ အေၾကာင္းရင္းအမွန္ကို သိနားလည္ႏိုင္ျခင္း၊ လူရည္လည္ျခင္း သည္ လူမႈဆက္ဆံေရးနယ္ပယ္ႏွင့္ ေန႔စဥ္ဘ၀တြင္ မိမိတို႔အား လမ္းမေခ်ာ္ ေအာင္၊ တိုးတက္ေအာင္ အေထာက္အကူ ျပဳသည့္ အရာျဖစ္သည္ကိုကား အထူး ေျပာစရာ လိုမည္မထင္ပါေခ်။
ဖိုးၾကာရိုး
