ထားဝယ္ၿမိဳ႕အတြင္းရွိ စည္ပင္ သာယာေဈးႀကီးႏွင့္ အနီးပတ္ဝန္းက်င္ ေနရာမ်ား၊ လူစည္ကားသည့္ ေနရာမ်ား တြင္ အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ကေလး မ်ား ေငြေၾကးေတာင္းရမ္းေနမႈမ်ား ခပ္ စိပ္စိပ္ ရွိလာသည္။
တစ္ဦးခ်င္း ေတာင္းရမ္းေနျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ အစုအဖြဲ႕ပုံစံျဖင့္ ေငြေၾကး ေတာင္းရမ္းေနၿပီး မိုး႐ြာသြန္းေနသည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ပင္ ထီးကဲ့သို႔ အမိုး အကာ ေဆာင္းထားျခင္း မရွိေပ။
အဆိုပါအုပ္စုတြင္ ေယာက်ၤားေလး ႏွင့္ မိန္းကေလးအေရအတြက္ အနည္း ဆုံး ဆယ္ဦးထက္မနည္းရွိၿပီး အုပ္ထိန္း သူဟုယူဆရသည့္ အသက္ ၃၀ ဝန္းက်င္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ထားဝယ္စည္ပင္ ေဈးအေနာက္ေျမာက္ေထာင့္ တစ္ေနရာ တြင္ တစ္ေနကုန္နီးပါး ထိုင္ေစာင့္ေန သည္။
ယင္းကေလးအုပ္စုသည္ ၎တို႔ လုပ္ငန္းခြင္ျဖစ္သည့္ စည္ပင္သာယာ ေဈးႀကီးသို႔ မနက္ေစာေစာတြင္ သုံးဘီး ဆိုင္ကယ္ျဖင့္ လာေရာက္ၾကၿပီးေနာက္ ပ်မ္းမၽွအားျဖင့္ ႏွစ္ေယာက္တစ္တြဲႏႈန္း လူစုခြဲကာ လူစည္ကားသည့္ ေနရာအႏွံ႔ တြင္ လိုက္လံ ေတာင္းရမ္းၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
အသက္ ၁၄ ႏွစ္အထက္ ရွိသည့္ မိန္းကေလးအခ်ိဳ႕ကမူ လသားအ႐ြယ္ ကေလးမ်ားကို ရင္ခြင္ပိုက္ကာ ေတာင္း ရမ္းၾကသည္။
ေန႔လယ္ထမင္းစားခ်ိန္တြင္ အုပ္ ထိန္းသူဟု ယူဆရသည့္ အမ်ိဳးသမီးထိုင္ ေစာင့္ေနသည့္ ေဈးႀကီး အေနာက္ေျမာက္ ေထာင့္သို႔ အားလုံးသြားေရာက္ၾကသည္။
အဆိုပါ အမ်ိဳးသမီးက အဆင္သင့္ပါ လာသည့္ ထမင္းဘူးမ်ားကို ကေလးမ်ား အား တစ္ခ်ိဳင့္စီ ထုတ္ေပးလိုက္သည္။ ထမင္းစားၿပီးေနာက္ အလုပ္ဆက္လုပ္ ရန္ ေဈးအတြင္းသို႔ အသီးသီး ျပန္ဝင္ သြားၾကျပန္သည္။
ယင္းျမင္ကြင္းသည္ကား ေန႔တိုင္း နီးပါး ျမင္ေနရသည့္ ျမင္ကြင္းပင္ ျဖစ္သည္။
“အဘြားကို တစ္ေန႔ အနည္းဆုံး (က်ပ္) သုံးေထာင္ေပးရတယ္”ဟု လိုက္လံ ေတာင္းရမ္းေနသည့္ ကေလးမ်ားအနက္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ဝန္းက်င္ရွိ မိန္းကေလး ငယ္တစ္ဦးက ေျပာသည္။
မည္သည့္ေနရာတြင္ ေနထိုင္သည္ ကို ဆက္ေမးျမန္းခ်ိန္တြင္မူ မီးရထားဘူ တာတြင္ ေနထိုင္သည္ဟုသာ ျပန္လည္ ေျပာဆိုၿပီး အမည္၊ အသက္အ႐ြယ္၊ ၎ တို႔အုပ္စုတြင္ လူဦးေရမည္မၽွရွိ ေၾကာင္း တို႔ကို ေမးျမန္းခ်ိန္တြင္မူ ေျဖၾကားျခင္း မရွိဘဲ ေျပးထြက္သြားၾကသည္။
ကေလးအားလုံးက ထားဝယ္စကား မေျပာတတ္ဘဲ ျမန္မာစကားကို ေျပာဆို ၾကသည္။
၎တို႔ေနထိုင္ရာ ေနရာကို တနသၤာရီအပတ္စဥ္က ဆက္လက္စုံစမ္း ရာ ဇလြန္း႐ြာတြင္ အိမ္ငွားေနထိုင္ၿပီး ယင္းအိမ္တြင္ပင္ လူဦးေရ ႏွစ္ဆယ္ဝန္း က်င္အထိ စုေပါင္းေနထိုင္ၾကေၾကာင္း အဆိုပါအိမ္အနီးရွိ အိမ္နီးခ်င္း တစ္ဦး ျဖစ္သည့္ အသက္ ၂၈ ႏွစ္ခန္႔ အ႐ြယ္ရွိ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ဆိုသည္။
အဆိုပါအိမ္ကို တစ္လလၽွင္ က်ပ္ ငါးေသာင္းႏႈန္းျဖင့္ ငွားရမ္းေနထိုင္ၿပီး လိုက္လံေတာင္းရမ္းေနသည့္ ကေလး မ်ား အပါအဝင္ ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ အမ်ိဳး သားမ်ား စုေပါင္းေနထိုင္ၾကေၾကာင္း အထက္ပါ အမ်ိဳးသမီးက တနသၤာရီ အပတ္စဥ္ကို ေျပာျပသည္။
“အိမ္နားက လူေတြကိုေတာ့ သူတို႔ က ေဈးပြဲေတာ္မွာ ေရာင္းတယ္၊ စည္ပင္ မွာ အလုပ္လုပ္တယ္ဆိုၿပီး ေျပာတယ္”ဟု အထက္ပါ အမ်ိဳးသမီးက ေျပာသည္။
ယင္းအိမ္တြင္ အုပ္စု ၅ စုခန္႔ စုေပါင္း ေနထိုင္သည္ဟု ယူဆရၿပီး ကေလးမ်ား ႏွင့္အတူ အသက္ ၃၀ ႏွစ္ အထက္ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးမ်ား ၁၀ ဦးထက္ မနည္းရွိကာ ကေလးဦးေရ မည္မၽွ ေန ထိုင္သည္ကိုမူ မသိေၾကာင္း ၎က ဆို သည္။
၎တို႔ေနထိုင္သည့္အိမ္ေရွ႕တြင္ ကုန္စုံဆိုင္တစ္ဆိုင္ကို ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး ယင္းအိမ္တြင္ ေနထိုင္သူမ်ားက ေရာင္း ခ်ေနသည္။
ညေနပိုင္းတြင္ ေတာင္းရမ္းေန သည့္ ကေလးမ်ား အပါအဝင္ အုပ္ထိန္း သူဟု ယူဆရသည့္ အမ်ိဳးသမီးတို႔ကို သုံးဘီး တစ္စီးက ထားဝယ္ၿမိဳ႕အတြင္း ေနရာ တစ္ခုသို႔ခ်ိန္းဆိုကာ ပုံမွန္လာႀကိဳ ေလ့ရွိ သည္။
“ေခါင္းလို႔ ထင္ရတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ႀကီးကလည္း ေဈးသြားတာကအစ ဒီသုံး ဘီးကိုပဲ ေခၚၿပီး သြားေလ့ရွိတယ္၊ ကေလးေတြ သြားရင္လည္း ဒီသုံးဘီးပဲ”ဟု အထက္ပါအိမ္အနီး ေနထိုင္သည့္ အသက္ ၅၀ ႏွစ္ခန္႔အ႐ြယ္ရွိ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ယင္းသို႔ အစုအဖြဲ႕ျဖင့္ေနထိုင္ၿပီး ကေလးငယ္မ်ားကို ေတာင္းရမ္းရန္ ခိုင္း ေစသည့္လုပ္ငန္းမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္ခန္႔ မွစကာ ထားဝယ္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႕လာ ေၾကာင္း ထားဝယ္စည္ပင္ေဈးႀကီးတြင္ ၁၃ ႏွစ္ၾကာ ေဈးေရာင္းခ်ေနသည့္ အသက္ ၅၀ေက်ာ္ အ႐ြယ္ရွိ ေဈးသည္ တစ္ဦးက ဆိုသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ၃ ႏွစ္ခန္႔က ကေလး ၅ ဦးခန္႔ကို ေငြေတာင္းခိုင္းေစသည့္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ေရာက္လာခဲ့ဖူးေသာ္ လည္း ကေလး အားလုံးနီးပါးက ၎၏ သားသမီးမ်ားျဖစ္သည္ဟု သိရေၾကာင္း အထက္ပါ ေဈးသည္အမ်ိဳးသမီးက ေျပာ သည္။
“အခုက အရင္အဖြဲ႕ပုံစံနဲ႔ မတူဘူး၊ ကေလးေတြလည္း မ်ားတယ္၊ အားလုံး က သူ႕ကေလးေတြ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး”ဟု ၎က ဆိုသည္။
ကေလးမ်ားကို ေမးျမန္းရာတြင္ အသက္အ႐ြယ္အလိုက္ တစ္ရက္လၽွင္ က်ပ္သုံးေထာင္မွ ခုႏွစ္ေထာင္အထိ ေတာင္းေပးရၿပီး ေငြပမာဏမျပည့္ပါက ႐ိုက္ႏွက္ခံရသည္ဟု ေျပာေၾကာင္း အဆို ပါ ေဈးသည္အမ်ိဳးသမီးက ေျပာသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၀ ႏွစ္တာကာလ အတြင္းက ကေလးမ်ားကို ယင္းကဲ့သို႔ ေငြေၾကးေတာင္းခံေစျခင္းမ်ိဳး မေတြ႕ရဘဲ အသက္အ႐ြယ္ ႀကီးရင့္သည့္ အဘိုး၊ အဘြားတစ္ခ်ိဳ႕သာရွိေၾကာင္း ၎က ေျပာျပသည္။
“ကေလးေတြက ဘယ္လို ပတ္သက္ ၿပီး သူတို႔လက္ထဲကေလးေတြ ေရာက္ေန လဲ၊ သူတို႔သားသမီးလား၊ ဒါမွ မဟုတ္ တစ္ျခား ကေလးေတြခိုးၿပီး ခိုင္းေနတာ လား၊ ခုကလည္း ကေလးေပ်ာက္မႈက မ်ားလွတာကိုး”ဟု ထားဝယ္ၿမိဳ႕ ဇရစ္ ရပ္ကြက္ေန ဦးေမာင္တူးက ေျပာသည္။
ကေလးမ်ား ေငြေၾကးေတာင္းရမ္း ေနမႈမ်ားက ထားဝယ္ၿမိဳ႕တြင္ သာမက ၿမိတ္ႏွင့္ ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕မ်ားတြင္လည္း ရွိေနသည္။
ၿမိတ္တြင္လည္း ေတာင္းရမ္းေန သည့္ ကေလးမ်ားရွိေနၿပီး ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္ကာ ေတာင္းရမ္းေစသူမ်ားကို ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးအတြက္ တိတိက်က် အေရးယူေစခ်င္ေၾကာင္း ၿမိတ္ၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕သစ္ရပ္ကြက္ေန ကိုေနလင္း က ဆိုသည္။
“ဒါမ်ိဳး ျမင္ေနရက္နဲ႔ လႊတ္ထား မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကေလးအတြက္ ေနာင္ ေရးမေကာင္းသလို ၿမိဳ႕ပုံရိပ္လည္း ထိခိုက္ တယ္”ဟု ကိုေနလင္းက ေျပာသည္။
ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕တြင္ ယင္းကဲ့သို႔ ေတာင္းရမ္းေနသည့္ ကေလးမ်ားရွိေနၿပီး ကေလးမ်ားကို အသိပညာေပးျခင္း၊ ေက်ာင္းထားေပးျခင္း၊ မိဘထံ ျပန္အပ္ ေပးျခင္းမ်ား လုပ္ေပးသင့္ေၾကာင္း ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕မေဈးရွိ အထည္ ဆိုင္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ဆိုသည္။
“သူတို႔ေတြက လူမ်ားတဲ့ ပဲ့ခ်ိတ္ ဆိပ္ေတြ ေဈးေတြမွာ ေတာင္းၾကတယ္၊ အုပ္စုလိုက္သြားေနေတာ့ ေနာက္ကြယ္က ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ သေဘာမ်ိဳးေတာ့ ရွိလိမ့္မယ္ ထင္တယ္၊ ဒါကလဲေသခ်ာ မေျပာႏိုင္ ဘူး”ဟု ၎က ေျပာသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ကေလးမ်ားအား ေတာင္း ရမ္းေနေစသည့္အေပၚ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရဌာနမ်ားက ၾကပ္ၾကပ္ မတ္မတ္ ကိုင္တြယ္သင့္သည္ဟု ျပည္ သူအခ်ိဳ႕က ေျပာဆိုေဝဖန္ေနမႈမ်ား ရွိသည္။
ကေလးမ်ားကို ေတာင္းရမ္းေစျခင္း ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေရးယူမႈမ်ားလုပ္ ေဆာင္ရန္ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ ေကာ္မတီမ်ားကို ၿမိဳ႕နယ္/ခ႐ိုင္/ တိုင္းအဆင့္မ်ားကို ဖြဲ႕စည္းထား ေၾကာင္း လူမႈဝန္ထမ္းဦးစီးဌာန တနသၤာ ရီတိုင္းေဒသႀကီးဦးစီးမႉး ေဒၚခင္စန္းရီ က ဆိုသည္။
အဆိုပါ ေကာ္မတီတြင္ ေထြအုပ္၊ က်န္းမာေရး၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕ အစရွိသည့္ ဌာန မ်ားပါဝင္ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
ကေလးမ်ားကို ေငြေတာင္းခိုင္း ေစျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ ေတြ႕ရွိပါက တိုင္ၾကားႏိုင္ၿပီး ကေလးသူငယ္ ဥပေဒျဖင့္ အေရးယူ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚခင္စန္းရီက ဆိုသည္။
“ေတာင္းခိုင္းတဲ့သူက အေမအဘြား ျဖစ္ရင္လည္း တရားစြဲလို႔ရတယ္”ဟု ၎က ေျပာသည္။
မိမိကိုယ္က်ိဳးစီးပြားအတြက္ ကေလး သူငယ္အား ေတာင္းရမ္းခိုင္းျခင္း၊ မိမိ အုပ္ထိန္းမႈေအာက္ရွိ ကေလးသူငယ္ ေတာင္းရမ္း စားေသာက္ေနသည္ကို တားျမစ္ရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္း၊ မိမိက ေတာင္းရမ္းစားေသာက္ရာတြင္ ကေလး သူငယ္ကို တစ္နည္းနည္းျဖင့္ အသုံး ျပဳျခင္းကို ကေလးသူငယ္ ဥပေဒတြင္ တားျမစ္ထားသည္။
ယင္းအခ်က္မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္ က်ဴးလြန္ပါက ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္အထိ ျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္က်ပ္တစ္ေသာင္းအထိ ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္လုံး ျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ ရမည္ဟု ယင္းဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ကေလးမ်ားအေပၚ ေခါင္းပုံျဖတ္ ျခင္း၊ အႏိုင္က်င့္ျခင္းစသည့္ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို ျပည္သူတစ္ဦးခ်င္းစီ ပူးေပါင္းကာကြယ္ ႏိုင္မည္ဆိုပါက ယင္းကဲ့သို႔ျဖစ္စဥ္မ်ား ေလ်ာ့က်သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကေလး သူငယ္အခြင့္အေရးႏွင့္ HIဠ ေဝဒနာရွင္ မ်ားကို ကူညီပံ့ပိုးေပးေနသည့္ အနာဂတ္ အလင္းေရာင္အဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးေဇာ္ထြန္းက ဆိုသည္။
]]ဒီလိုျဖစ္ရပ္ေတြကို ႏိုင္ငံေရး အလုပ္တစ္ခုအေနနဲ႔ ကိုယ္ႏိုင္တဲ့ဘက္ ကေန ပူးေပါင္းပါဝင္ေပးဖို႔ လိုလိမ့္မယ္ ထင္တယ္}}ဟု ဦးေဇာ္ထြန္းက ေျပာသည္။
ကေလးမ်ားကိုေတာင္းရမ္းေစျခင္း ႏွင့္ အျခားထူးျခားသတင္းမ်ားရရွိေစရန္ သက္ဆိုင္ရာနယ္ေျမအလိုက္ နယ္ထိန္း တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားကို တာဝန္ေပးထားၿပီး သတင္းစုေဆာင္းမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ လ်က္ရွိေၾကာင္း ထားဝယ္ၿမိဳ႕မ ရဲစခန္း မႉး ဒုရဲမႉး ေအာင္ႏိုင္မိုးက ဆိုသည္။
]]ဒီလိုမခိုင္းသင့္ဘူး၊ ကေလးေတြ က ေက်ာင္းလည္းမေနရဘူး၊ ကေလး ေတြက သက္သက္ ဓားစာခံျဖစ္ေနၾက တ}}ဟု ထားဝယ္စည္ပင္သာယာေဈးႀကီး တြင္ ေဈးေရာင္းေနသည့္ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္အ႐ြယ္ရွိ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ေျပာသည္။
