ရင္ခ ဝင္ၾကသူမ်ား

0
579

လယ္သမားတို႔ လယ္ထဲဆင္းၾက ေလၿပီ။ လယ္ထဲဆင္းသူမ်ားထဲတြင္ လယ္ပိုင္ရွင္တို႔ႏွင့္အတူ အလုပ္သမား အျဖစ္ အခေၾကးေငြ ယူလိုက္ပါသူတို႔ လည္း ပါဝင္သည္။
အခေၾကးေငြယူ လယ္ထဲဆင္းသည့္ လယ္လုပ္သမားမ်ားထဲတြင္ ႏွစ္မ်ိဳးကြဲပါ သည္။ ေန႔စားႏွင့္ လယ္သူရင္းငွားတို႔ ျဖစ္သည္။

လယ္သူရင္းငွားကို တနသၤာရီတိုင္း တြင္းသားတို႔ ေခၚၾကတာက “ရင္ခ”။
ေန႔စားလယ္သမားက ရွင္းသည္။ တစ္ေန႔ဆင္းလၽွင္ တစ္ေန႔အတြက္၊ တစ္ပတ္ဆင္းလၽွင္ တစ္ပတ္အတြက္ လုပ္အားခရမည္။ လုပ္အားခကို သူ႕လုပ္ရက္အတိုင္း ခ်က္ခ်င္းရွင္းလိုက္ ႐ုံသာ။
ရင္ခကေတာ့ ထိုသို႔မဟုတ္ပါ။ လယ္လုပ္ငန္းတစ္ခုကို ဆုံးခန္းတိုင္ ေအာင္ လုပ္ရန္ ကတိျပဳရသည္။ လုပ္ အားခကို စပါးေပၚခ်ိန္ စပါးေပးျဖင့္ ငွား ၾကသည္။

အခ်ိဳ႕လယ္ပိုင္ရွင္တို႔က ရင္ခကို မိုးဦး လယ္ထဲ စဆင္းခ်ိန္မွစ စပါး သိမ္းၿပီး စပါးအိမ္ေရာက္သည္အထိ ငွားရမ္းထားတတ္သည္။
“ေငြနဲ႔ေၾကးနဲ႔ေျပာၿပီး မငွားၾကဘူး။ ငါ့မွာလယ္ဧက ငါးဆယ္ရွိတယ္၊ ၿပီး ေအာင္လုပ္ေပးမယ္ဆိုရင္ စပါး (တင္း)ငါးဆယ္ေပးမယ္။ အဲလိုသေဘာ”ဟု ထားဝယ္ၿမိဳ႕ အိမ္ေရွ႕ျပင္ရပ္ကြက္မွ လယ္သမားႀကီး ဦးထြန္းဝင္းက ေျပာ သည္။

ထိုရင္ခတို႔က လယ္ကိစၥမွန္သမၽွ အကုန္လုပ္ရသည္။ ရင္ခဝင္သူႏွင့္ မိသားစုဝင္မ်ား ၾကားကာလတြင္ သုံးရန္ ေငြ၊ စားရန္ စပါးတို႔လိုအပ္က လယ္ရွင္ ႏွင့္ ၫွိႏႈိင္း ထုတ္ယူၾကရသည္။
အခ်ိဳ႕ရင္ခမ်ား တစ္ႏွစ္လုံး မဟုတ္ ပါ။ မိုးတြင္းသာလုပ္ရသည့္ မိုးရင္ခ လည္း ရွိသည္။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ခန္႔က မိုးတြင္း ရင္ခတစ္ဦး ငွါးလၽွင္ စပါးတင္း ၂၀ ေပးရၿပီး ပ်ိဳးႀကဲတတ္သူဆိုပါက ၂၅ တင္းခန္႔ေပးရသည္ဟု ၿမိတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ တုံးေဗ်ာေက်း႐ြာမွ လယ္ပိုင္ရွင္ ဦးစိုးမင္း က ေျပာသည္။
“၂၅ တင္းဆိုတာက လယ္ထြန္ဖို႔ အတြက္ပဲ။ လယ္ကန္သင္းဆယ္(ေျမဖို႔)တာက ေနာက္တစ္ေယာက္ကို ေန႔စား ထပ္ငွားရတယ္”ဟု ဦးစိုးမင္းက ဆိုသည္။

ႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံကာ အဆမတန္ ခိုင္းတတ္ေသာ လယ္ရွင္မ်ားတြင္ အလုပ္ ဝင္မိသည့္ ရင္ခတို႔ဘ၀က မလြယ္ပါ။
“လယ္ဆိုတဲ့အလုပ္က မိုး႐ြာေနပူ မေရွာင္လုပ္ရၿပီး ထမင္းနပ္မမွန္ဘူး။ မနက္ ၄ နာရီေလာက္ သူမ်ားအိပ္ေကာင္း တုန္း ကိုယ္က လႊတ္ေက်ာင္းထားတဲ့ ကၽြဲေတြလိုက္ရွာရတယ္။ မနက္အေစာႀကီး လယ္ထထြန္တာ ၉ နာရီေလာက္မွ အလုပ္ရွင္က ထမင္းခ်မ္းခဲေလးနဲ႔ ငါး ေျခာက္ဖုတ္ ငါးပိေထာင္းနဲ႔တို႔စရာ တစ္ခုခုေပါ့။ အဲဒါေလးပဲစားရတာ။ ဒါ ေတာင္ငါးေျခာက္ဖုတ္က ေန႔တိုင္းစားရ တာမဟုတ္ဘူး”ဟုရင္ခအျဖစ္ ဆယ့္ေျခာက္ ႏွစ္သားအ႐ြယ္ကတည္းက လုပ္ခဲ့ဖူး သည္ဆိုေသာ ၿမိတ္ၿမိဳ႕၊ ေအာင္မဂၤလာ ရပ္ေန ဦးေနာင္ပိန္က ေျပာသည္။
ရင္ခက ေႏြစပါးသိမ္းခ်ိန္ ၂၅ တင္း ရမည္ဆိုလၽွင္ေသာ္လည္း အကယ္၍ စပါးကို မိုးတြင္းတြင္ ႀကိဳတင္ထုတ္ယူ ပါက လယ္ပိုင္ရွင္တို႔က ၁၃ တင္းသာ ေပးေၾကာင္း ဦးေနာင္ပိန္က ေျပာသည္။ မိုးတြင္ စပါးႀကိဳထုတ္ယူသျဖင့္ မိုးတြင္း စပါးေဈးႀကီးျမင့္မႈႏႈန္းႏွင့္ စပါးမေပၚခင္ ႀကိဳထုတ္သည့္အတိုးႏႈန္းအရ သတ္မွတ္ ႏႈန္း၏တစ္ဝက္သာ ေပးေတာ့သည့္ သေဘာ ျဖစ္သည္။

လယ္ပိုင္ရွင္တို႔က လယ္လုပ္ငန္း မဟုတ္ေသာ အျခားအလုပ္မ်ားကို ခိုင္းေစလၽွင္လည္း ရင္ခတို႔က မျငင္းရဲ ၾကပါ။
“လယ္ရွင္အိမ္ ဖက္မိုးတာမ်ိဳးေပါ့၊ မလုပ္ေပးႏိုင္ဘူးဆိုၿပီး ထြက္သြားတဲ့ သူေတြက နည္းတယ္။ အလုပ္က ရွား ေတာ့ ဒီလိုပဲ သည္းခံၿပီးလုပ္ၾကရတာပဲ”ဟု ဦးေနာင္ပိန္က ေျပာသည္။
မိသားစုကဲ့သို႔ ဆက္ဆံသည့္ လယ္ပိုင္ရွင္တို႔လည္း ရွိေၾကာင္း ၎က ေျပာပါေသးသည္။
စိတ္ေကာင္းရွိသည့္၊ ရင္ခကို အခ ေပးငွားထားသည္ဆိုေသာ္လည္း မခြဲျခား ဘဲ လူလိုသူလို ဆက္ဆံတတ္သည့္ လယ္ ပိုင္ရွင္တို႔က ရင္ခႏွင့္ အတူေနအတူလုပ္၊ သား၊ ငါး၊ ဖား ရွာခ်ိန္ ဝိုင္းရွာ။ ပိုက္ထြန္၊ ၿမဳံးထြန္၊ ပိုက္ကြန္ အတူပစ္။ အသီး အ႐ြက္ အတူရွာခူးၿပီး လယ္တဲတြင္ အတူ ခ်က္ အတူစား။

ထိုသို႔ဆိုက ရင္ခတို႔က အလုပ္လုပ္ ေနရသည္ဟုပင္ မေအာက္ေမ့ေတာ့ဘဲ လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ေပ်ာ္ေနတတ္ၾကသည္။
လယ္ကြက္မ်ားထဲ အ႐ြယ္ မေရာက္ ေသးေသာ ရင္ခေလးမ်ားကိုလည္း ေတြ႕ရတတ္သည္။
ဆင္းရဲခ်ိဳ႕တဲ့သည့္ မိဘမ်ားအေန ျဖင့္ ၁၄၊ ၁၅ ႏွစ္အ႐ြယ္သားသမီးမ်ား အား လူႀကီးရင္ခမ်ားထက္ ထက္ဝက္ ေအာက္ ေလၽွာ႔နည္းသည့္ ႏႈန္းထားျဖင့္ (လူႀကီး ၂၅ တင္းရသည့္ ေနရာတြင္ ၁၀ တင္းခန္႔ျဖင့္) လယ္ပိုင္ရွင္မ်ားဆီ၌ အပ္ႏွံတတ္ၾကေၾကာင္း ၿမိတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ တုံးေဗ်ာေက်း႐ႊာမွ ဦးစိုးမင္းက ေျပာ ျပသည္။
“လယ္ပိုင္ရွင္ေတြက ကေလးအား နဲ႔မမၽွတဲ့ အလုပ္မ်ိဳးေတြ ခိုင္းေစတာမ်ိဳး လည္း ရွိတယ္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ကိုယ္ ခ်င္းစာၾကတယ္။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးအလုပ္ပဲ လုပ္ခိုင္းတယ္”ဟု ဦးစိုးမင္းက ေျပာ သည္။
လယ္ထြန္၊ ေဘာင္ပိတ္၊ ကန္သင္း ဆယ္၊ ပ်ိဳးႀကဲ စသည့္ ရင္ခတို႔အျပင္ စက္ယႏၲရားေပါလာသည့္ ေနာက္ပိုင္း တြင္ စက္ေမာင္းရင္ခပါ ထပ္တိုးလာသည္။

“စက္ေမာင္းရင္ခကေတာ့ လယ္ မလုပ္ရဘူး၊ ထြန္စက္နဲ႔ လယ္ထြန္ေပး။ ကိုယ့္စက္ပိုင္ရွင္ရဲ႕လယ္ၿပီး တာနဲ႔မၿပီး ဘူး။ စက္ပိုင္ရွင္လက္ခံထားတဲ့ လယ္ ေတြအားလုံး လိုက္ထြန္ေပးရတာ”ဟု ထားဝယ္ၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္ရပ္႐ြာမွ ရင္ခလုပ္သူ ဦးမ်ိဳးဝင္းက ေျပာသည္။
ထိုသို႔ အျခားလယ္မ်ားထြန္ေပးပါက စက္ေမာင္းရင္ခက လုပ္အားခအျဖစ္ စက္ပိုင္ရွင္ရသည့္ စက္ငွားခ၏ ၁၀ ပုံ ၃ ပုံ (စပါး ဆယ္တင္းရလၽွင္ သုံးတင္း) ရေၾကာင္း ဦးမ်ိဳးဝင္းက ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ထိုရင္ခတို႔ ယခုေတာ့ ရွားပါးလာေလၿပီ။

ထားဝယ္တြင္ ယခင္က ရင္ခတို႔က လယ္ရွင္တြင္ ရင္ခဝင္ပါရေစဟု အလုပ္ လိုက္စပ္ေနရေသာ္လည္း ယခုမူ လယ္ ပိုင္ရွင္က ရင္ခဝင္မည့္သူကို ဖုတ္ပူမီး တိုက္ လိုက္ရွာေနရၿပီဟု ထားဝယ္ လယ္ပိုင္ရွင္တို႔ႏွင့္ ရင္ခတို႔က ေျပာၾက သည္။
ၿမိတ္တြင္လည္း အလားတူပင္။
လယ္လုပ္ခ်ိန္၌ လူရွာမရသျဖင့္ ဒုကၡေရာက္ေနေၾကာင္း ၿမိတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေတာင္ဖီလာ႐ြာမွ လယ္ပိုင္ရွင္ ဦးအင္ထြန္း ေလးက ေျပာသည္။

ယခင္က ရင္ခဝင္ခ်င္ၾကသူမ်ားက လယ္ပိုင္ရွင္ဆီမွာ အလုအယက္၊ ယခုက လယ္ပိုင္ရွင္မ်ားက ရင္ခဝင္မည့္သူမ်ားထံ အလုအယက္ဟု ဦးအင္ထြန္းေလးက ေျပာသည္။
“ရွားလာတဲ့အဆင့္ဆို ေတာ္ေသး တယ္၊ ခုက ရွိကိုမရွိေတာ့ဘူး”ဟု ၎ က ဆိုသည္။
ရင္ခဝင္လၽွင္ မိုးထဲေရထဲလုပ္ရၿပီး တစ္ေန႔မွ စပါးတစ္တင္းႏႈန္းခန္႔ (ယင္း သည္ပင္ ေႏြစပါးသိမ္းသည့္ ေနာင္ ၄ ၅ လခန္႔ၾကမွ) ရသျဖင့္ တစ္ေန႔ ငါး ေထာင္မွ ၇၀၀၀ ေထာင္ခန္႔ထိရေသာ က်ပန္းအလုပ္မ်ားသာ လိုက္လုပ္ေန ၾကေတာ့ေၾကာင္း လယ္ပိုင္ရွင္မ်ားက ေျပာၾကသည္။

လယ္ထြန္ရင္ခအလုပ္ကို အသက္ ဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္ အ႐ြယ္မွစတင္လုပ္ကိုင္ လာသည္ဆိုေသာ ဦးေနာင္ပိန္သည္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ ၁၀ ႏွစ္မွစ ရင္ခ ဘ၀ကိုစြန္႔ ကာ ႐ြာကိုစြန္႔ကာ ၿမိတ္ၿမိဳ႕သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ ကုန္ထမ္းသမားလုပ္ခဲ့ရာမွ ယခု ေဘးတြဲ ဆိုင္ကယ္ ေမာင္းေနေလၿပီ။
သို႔ေသာ္ လယ္ရွင္တို႔ ငွားထားသည့္ ရင္ခတို႔က လယ္ထဲတြင္ ရွိေနဆဲျဖစ္ သည္။
ဆယ္ေက်ာ္သက္အ႐ြယ္မွစ လယ္ လုပ္ငန္းသာ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္ဆိုေသာ ပုေလာၿမိဳ႕နယ္၊ ဇရပ္ဆိပ္႐ြာသား ကိုမ်ိဳးေအာင္ကေတာ့ ေဆြမ်ိဳးမ်ားထံတြင္ ခုထိ ရင္ခဝင္ေနဆဲ။ ႏြားႏွစ္ေကာင္ျဖင့္ လယ္ထြန္ဆဲ။
“လယ္လုပ္ငန္းမွလြဲၿပီး အျခား အလုပ္က မရွိဘူးဆိုေတာ့ ဒီလိုပဲလုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေနရတယ္”ဟု ကိုမ်ိဳးေအာင္ က ေျပာသည္။

မည္သို႔ဆိုေစ..၊ ရင္ခတို႔ ပန္းပန္ သည့္ေခတ္သို႔ ေရာက္ခဲ့ေျခၿပီ။
အခ်ိဳ႕ ရင္ခတို႔က ကိုယ္ပိုင္လယ္ အိပ္မက္ မက္ေနၾကေလၿပီ။
“ကိုယ္ပိုင္လယ္ေလးနဲ႔ လုပ္ခ်င္ တယ္။ ကိုယ္ပိုင္အလုပ္ဆိုေတာ့ ပိုက္ဆံ လဲပိုရတယ္။ အလုပ္လုပ္ေနရင္း တန္း လန္းနဲ႔လည္း ထသြားလို႔ရတယ္။ သူမ်ားမွာလုပ္တာဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္ သေဘာမဟုတ္ေတာ့ဘူးေလ။ လယ္ပိုင္ ရွင္ သေဘာျဖစ္သြားၿပီေလ”ဟု ထားဝယ္ ၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္ရပ္႐ြာ အသက္ ၃၈ ႏွစ္ အ႐ြယ္ ဦးမ်ိဳးဝင္းက ဖြင့္ဟသည္။