ဆလုံလူမ်ိဳးတို႔က သူတို႔အေၾကာင္း အား လူတို႔ေခတ္အဆက္ဆက္ ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့သည္မ်ားထဲမွ လြဲမွားစြာေကာက္ ခ်ေရးသားေဖာ္ျပမႈအခ်ိဳ႕ကို ျငင္းပယ္ လိုက္ၾကသည္။
ၿမိတ္ခ႐ိုင္ႏွင့္ ေကာ့ေသာင္းခ႐ိုင္အ တြင္း ကၽြန္း ၈ ကၽြန္းမွ ဆလုံ႐ြာ ၁၀ ႐ြာမွ ဆလုံလူမ်ိဳးမ်ားအား သြားေရာက္ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းကာ ဆလုံတို႔၏ လူသိ လြဲမွားေနေသာအခ်က္မ်ား၊ လူသိနည္းပါးေသးေသာဓေလ့စ႐ိုက္မ်ားကို တင္ ဆက္လိုက္ပါသည္။
ဆလုံစစ္စစ္ ၁၂၀၀ ေက်ာ္ႏိုင္ေသး
ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး၏ ဆလုံ စစ္စစ္ ၆၀၀ ခန္႔သာ ရွိေတာ့သည္ဟူသည့္ ေျပာၾကားခ်က္ကို ဆလုံမ်ားႏွင့္ ဆလုံ အေရးေလ့လာေသာ ေဒသခံမ်ားက ျငင္း ၾကသည္။
တနသၤာရီတိုင္းတြင္ ဆလုံဦးေရ ၁၈၀၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး အေမဆလုံအေဖဆလုံမွ ေမြးသည့္ ဆလုံစစ္စစ္ ၁၂၀၀ ခန္႔ ရွိေသး သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ယင္းကိန္းဂဏန္း မွာ ကၽြန္းအသီးသီးရွိ ဆလုံအေရးေလ့လာ ကူညီေစာင့္ေရွာက္သူမ်ား အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ေကာက္ယူထားေသာ ကိန္း ဂဏန္းျဖစ္၍ ခိုင္မာေၾကာင္း မႀကဳံက လက္႐ြာမွ ဆလုံအေရးလႈပ္ရွားသူ ဦးခင္ေမာင္ေထြးက ေျပာသည္။
ဆလုံအမ်ားစု အ႐ြယ္မတိုင္မီ ေသဆုံးၾကျခင္း၏ အဓိကအေၾကာင္း အရင္းမွာ အမ်ိဳးသားမ်ားက မူးယစ္ေဆးဝါး ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက မီးဖြားခ်ိန္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအား နည္းျခင္းျခင္းေၾကာင့္ဟု ဖြင့္ဟၾကသည္။
“အရင္တုန္းက (အမ်ိဳးသားေတြက အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေအာင္) ဘိန္းသုံးၾက တယ္ေလ..၊ မိန္းမေတြက ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ဆုံးၾကတယ္”ဟု မႀကဳံကလက္႐ြာမွ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ေျပာသည္။
တစ္ဆင့္ႏွိမ့္ဆက္ဆံျခင္းကို မႀကိဳက္
ခရီးသြားအဖြဲ႕မ်ားလာၾကစဥ္ လမ္း ျပအခ်ိဳ႕က သူ႕အဖြဲ႕သားမ်ားအား ဆလုံမ်ားအနီးသို႔ မသြားရန္၊ သြားပါက မုန္႔ႏွင့္ေငြေၾကးမ်ား အတင္းေတာင္း တတ္ေၾကာင္း မွာသည္ကို ၾကားရေသာ အခါ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိရွက္မိေၾကာင္း ကၽြန္းစုၿမိဳ႕နယ္၊ ဒုံးေညာင္မႈိင္းကၽြန္းမွ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ရွိၿပီဟု ေျပာေသာ ေဒၚအေထြးက ေျပာသည္။
အမွန္မွာ ဆလုံတို႔ ယင္းသို႔ ေတာင္းရမ္းျခင္းမ်ိဳး မျပဳတတ္ေၾကာင္းႏွင့္ ခရီးသြားမ်ားက မုန္႔ႏွင့္ေငြေၾကး ေပးကမ္း ၿပီးပါကလည္း ဆလုံတို႔ အတင္းေတာင္း သည္ဟုမေျပာရန္ ခရီးသည္မ်ားအား ျပန္လည္မွာၾကားေလ့ရွိေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
“(ခရီးသြားေတြကို) ကၽြန္မေျပာ တယ္၊ ဒို႔ဦးတို႔ မုန္႔ေပးတယ္၊ မုန္႔ဖိုး ေပးတယ္၊ ေပးၿပီးရင္ မေျပာပါနဲ႔၊ ကၽြန္မ တို႔က ငတ္လို႔ယူတာမဟုတ္ပါဘူး၊ ဦး တို႔ကို အားနာလို႔ ယူတာပါလို႔” ေဒၚအေထြး က ဆိုသည္။
ခရီးသြားအခ်ိဳ႕က ဆလုံတို႔အား တခ်ိဳ႕ေမးခြန္းမ်ား ေမးျမန္းသည္ကို နယ္ ခံခရီးသြားအဖြဲ႕ လမ္းျပမ်ားမွ ဆလုံတို႔ ဘာမၽွနားမလည္ဟုဆိုကာ မေမးရန္ ႀကိဳပိတ္ျခင္း၊ အတင္းတားျခင္းမ်ိဳးရွိ၍ ႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံခံရမႈအတြက္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။
“သူတို႔(ဂိုက္)ေတြက မေမးခိုင္းဘူး။ သူတို႔ နားမလည္ဘူးတဲ့၊ သူတို႔ မတတ္ ဘူးတဲ့၊ သူတို႔အစကတည္းက ေက်ာင္း မရွိဘူးတဲ့၊ သူတို႔မွာ ဦးေႏွာက္မရွိဘူးတဲ့ ဒီလိုကို ေျပာတယ္။ သူတို႔က ဆလုံလူမ်ိဳး၊ သူတို႔မွာ စားေသာက္ဖို႔ မရွိ၊ ဦးေႏွာက္မရွိ နားမလည္ ကိုယ့္အသက္ကိုယ္မသိ။ သူ တို႔မွာ ဝိဥာဥ္ မရွိဘူးတဲ့ စဥ္းစားၾကည့္၊ ဘယ္ေလာက္ ရွက္စရာေကာင္းလဲလို႔၊ ေလာ္နဲ႔ေတာင္ေအာ္တာ” ဟု ေဒၚအေထြး က ဖြင့္ဟသည္။
တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ႐ိုးရာနတ္ပူေဇာ္ပြဲ
ယခင္က ဆလုံကၽြန္းမ်ား၌ ဆလုံ ႐ိုးရာနတ္ပြဲကို ေႏြရာသီအလုပ္စခန္း သိမ္းခ်ိန္တြင္ တစ္ႏွစ္တစ္ခါက်င္းပေလ့ ရွိသည္။ လက္ရွိတြင္မူ ဘိုခ်ိဳကၽြန္း၊ မႀကဳံကလက္႐ြာရွိ နတ္ဆရာႀကီး ကာရွားမွလြဲ၍ အျခားဆလုံကၽြန္းမ်ားတြင္ နတ္ဆရာမ်ား မရွိေတာ့သျဖင့္ နတ္ပြဲမ်ား မက်င္းပႏိုင္ေတာ့ေပ။
“နတ္နာမည္လည္း ေမ့သြားၿပီ၊ လူ ႀကီးေတြက နတ္ေတြအကုန္လုံး ေသ သြားၿပီတဲ့” ဟု ကၽြန္းစုၿမိဳ႕နယ္၊ သေရာသ တန္ႀကီးကၽြန္း၊ ပေရာဝါး(ဆလုံ)႐ြာမွ (အသက္ ၈၀) ခန္႔ရွိ ေဒၚေခ်ဝါးက ေျပာ သည္။
ပေရာဝါးႏွင့္ ဒုံးကၽြန္းအုပ္စုတစ္ဝိုက္ တြင္ နတ္ပြဲမက်င္းပေတာ့သည္မွာ ႏွစ္ ခ်ီၾကာေနၿပီ ျဖစ္သည္။
ဆလုံလူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕၏ မွတ္ပုံတင္ မ်ားတြင္ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာကို နတ္ ဟု ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။
နတ္ျဖင့္ ေဆးကုတတ္ျခင္း
နတ္ဆရာသည္ ၎တို႔၏ ေဆး ဆရာပင္ ျဖစ္သည္။ ေနမေကာင္းျဖစ္ တိုင္း နတ္ဆရာျဖင့္ ေဆးကုသေလ့ရွိၿပီး နတ္ဆရာက မန္းမႈတ္ကုသေပးသည္ဟု ဆိုၾကသည္။
“ဒီမွာအရင္က ဆရာဝန္မရွိဘူး။ ေနမေကာင္းျဖစ္ရင္ သူ႕(နတ္ဆရာကာ ရွား)နတ္အရင္ေခၚတယ္။ သူမကုႏိုင္ရင္ ေသေပါ့”ဟု မႀကဳံကလက္ေက်း႐ြာေန ဆလုံ အမ်ိဳးသမီးေဒၚမာလိက ေျပာသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္မူ နတ္ကိုင္ခံရ သည္ဟု ယူဆသည္မွအပ အျခားေရာ ဂါမ်ားကို လက္လွမ္းမီသည့္ ေခတ္မီေဆး ဝါး၊ ေဆးဆရာမ်ားျဖင့္ ကုသေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။
ဆလုံဟုေခၚသည္ကို အခ်ိဳ႕က မႀကိဳက္
တခ်ိဳ႕ဆလုံတို႔က ၎တို႔အား ဆလုံဟု ေခၚသည္ကို မႀကိဳက္ေပ။ ဆလုံ အေခၚခံရက တစ္စုံတစ္ရာ ျပန္မေျပာ ေသာ္လည္း ႏွိမ္၍အေခၚခံရသည္ဟု ယူ ဆၾကသည္။ နား႐ိုင္းၾကသည္။
မိမိတို႔ကို ဒုကၡေပးမည့္လူစိမ္းမ်ား ႐ြာသို႔ေရာက္လာပါက ၿခဳံပုတ္မ်ားထဲတြင္ လုံၿခဳံစြာ ပုန္းေအာင္းေနၾကရသည္ကို အေၾကာင္းျပဳကာ ၿခဳံလုံမွ “ခ်လုံ”၊ ယင္းမွတစ္ဆင့္”ဆလုံ”ဟု တြင္လာ ေသာေၾကာင့္ ဆလုံအေခၚခံရတိုင္း အၿမဲ တမ္းေၾကာက္ေနရေသာ လူမ်ိဳးစု၊ အဖိ ႏွိမ့္ခံမ်ားဟု ေခၚသကဲ့သို႔ ခံစားရေၾကာင္း ပေရာဝါး(ဆလုံ)႐ြာမွ ဆလုံအမ်ိဳးသား ဦးဖိုးေရွာ့က ေျပာသည္။
“ဆလုံလို႔ေခၚတာ နည္းနည္းနာ တယ္ေပါ့ေလ၊ စိတ္ထဲနည္းနည္း႐ိုင္း တယ္ေပါ့။ (ကိုယ့္ကိုကိုယ္ေတာ့)ေမာ္ ကင္းပဲ ေခၚတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ဆလုံလူမ်ိဳးမ်ားကို ေ႐ႊေမာ္ကင္းဟု ေခၚလၽွင္ ၎တို႔ အလြန္သေဘာက်သည္ ဟု ဆလုံအမ်ိဳးသမီးႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳ ထားသည့္ ဦးဝင္းေအာင္က ေျပာသည္။
“သူတို႔က ေ႐ႊလိုရွားတဲ့ လူမ်ိဳးဆိုၿပီး ေတာ့ေလ” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ကိုယ္ပိုင္အႏုပညာရွိ
ဆလုံတို႔တြင္ ကိုယ္ပိုင္သီခ်င္း ရွိသည္။ သူတို႔သည္ ေတြ႕ႀကဳံရသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို သီခ်င္းလုပ္ဆို တတ္ၾကသည္။
“တဲကုပ္မွာထိုင္ ေနရိပ္မွာ ထိုင္ တုန္း၊ ဆရာတို႔လည္း လာတယ္” ဟူ ေသာ သီခ်င္းကို ဆလုံမႀကီး ေဒၚေခ်ဝါး က ညည္းျပသည္။
သူတို႔သည္ ထမင္းအိုး၊ ေရပုံးတို႔ကို ဗုံအျဖစ္ တီးတတ္ၾကသည္။ သူတို႔၏ စည္းခ်က္မ်ား သီခ်င္းသံစဥ္မ်ားက သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ဟု ဆိုၾကသည္။
အထူးသျဖင့္ ဆလုံနတ္ပြဲမ်ားတြင္ သူတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္သီခ်င္းမ်ား၊ တီးကြက္မ်ားႏွင့္ ယိမ္းႏြဲ႕ယိုင္ထိုးေသာ ကကြက္မ်ားျဖင့္ ကၾကေလ့ရွိသည္။
သူတို႔(အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီး မ်ား)သည္ အားလပ္ခ်ိန္(နံနက္ေစာေစာ၊ ညေနခင္းေနဝင္ရီတေရာမ်ားတြင္) အိုး၊ ေရပုံးတစ္စုံတစ္ရာကို တီးကာ သီခ်င္း ညည္းတတ္ၾကသည္။
ကၽြန္းစုၿမိဳ႕နယ္ ဒုံဒဟြန္းကၽြန္းမွ ဆလုံအမ်ိဳးသမီး ေဒၚတ႐ုံးက ဆလုံသီ ခ်င္းတစ္ပုဒ္ညည္းကာ ေအာက္ပါအတိုင္း ဘာသာျပန္ျပေလသည္။
“ညအိပ္ရင္ အတူတူ အိပ္ရမယ္၊ ရန္မျဖစ္ရဘူး၊ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ေနရမယ္၊ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မဆူရဘူး ေနာ္”
