ဒီဇင္ဘာလဆန္းႏွင့္ လလယ္တြင္ အေတာ္ပင္ ခ်မ္းခဲ့သည္။ တစ္ႏွစ္ပတ္ လံုးတြင္ တစ္ပတ္မွ် ခ်မ္းျခင္း ျဖစ္ေပ သည္။ ထိုသည္ပင္ ႏွစ္စဥ္မဟုတ္။ ေလးငါးႏွစ္ၾကာမွ တစ္ခါႏွစ္ခါမွ်သာ။
ယင္းသို႔ ရံဖန္ရံခါ ခ်မ္းတိုင္း အသက္အ႐ြယ္ရသူတို႔က တစ္ခ်ိန္က ” ေဆာင္း”ကို သတိတရ တမ္းတၾက ေလသည္။
ငယ္႐ြယ္စဥ္ ငါးေျခာက္ေဈးသည္ ဘဝက မနက္ ၄ နာရီခန္႔ ကမ္းနားလမ္း ပလက္ေဖာင္းေပၚ မီးဖိုကာ အေႏြးထည္၊ ေခါင္းစြပ္ႏွင့္ မီးပံုနေဘး ေကြးအိပ္ ရသည္က ေပ်ာ္စရာေကာင္းခဲ့ေၾကာင္း ၿမိတ္ၿမိဳ႕၊ တပ္ျပင္ရပ္ေန အသက္ ၈၄ ႏွစ္ရွိ အဖြား ေဒၚျမေသြးက ေျပာသည္။
“ဟိုးတုန္းကေတာ့ ေဆာင္းရာသီ မနက္အေစာႀကီး အိမ္ေရွ႕မွာမီးပံုေလး ပံုၿပီး ပအုန္းရည္ငါးပိေဖ်ာ္၊ ငါးေျခာက္ ဖုတ္နဲ႔ ထမင္းပူပူေလးစားရတဲ့ အရသာ က မေမ့ဘူး”ဟု အဖြားျမေသြးက ဆိုသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ ၂၀ ခန္႔ထိ ေဆာင္းတြင္း မီးလံႈသည့္ အေလ့အထ ရွိခဲ့ေသးေၾကာင္း ၄င္းက ဆိုသည္။
အဖြားျမေသြးေျပာသည္ တစ္ခ်ိန္ က “ဆာင္း” တြင္ အခ်ိဳ႕ မိသားစုမ်ားက အိမ္ေပၚတြင္ ေစာင္၊ အေႏြးထည္ ကိုယ္စီျဖင့္ ညေနတိုင္း မီးပံုကို ဝိုင္းကာ မီးလံႈတတ္ၾကသည္။ ထမင္းကိုလည္း မီးပံုနေဘးတြင္ပင္ တိုးေဝွ႔ စားတတ္ၾက သည္။ ပိႏၷဲေစ့၊ ပီေလာပီနံဥ စသည္မ်ား မီးဖုတ္ကာ စားရင္း စကားေဖာင္ဖြဲ႕ တတ္ၾကသည္။
“ဦးေနဝင္းေခတ္ေကာင္းခ်ိန္ေပါ့၊ ၿမိဳ႕လယ္က ေဘာလံုးကြင္းမွာ မီးပံုႀကီး ဖိုၿပီး ဝိုင္းဖြဲ႕စားၾက ေသာက္ၾက ကခုန္ ၾကတာ မွတ္မိေသးတယ္”ဟု ၿမိတ္၊ ၿမိဳ႕သစ္ရပ္ေန အသက္ ၇၀ ေက်ာ္အ႐ြယ္ ဦးအင္ရွိန္က ေျပာသည္။
နံနက္ဆိုက ပတ္ဝန္းက်င္အိမ္ေတြ မ်ားႏွင့္ပါ စုေပါင္းကာ အိမ္ေရွ႕လမ္း နံေဘးတြင္ အမိႈက္ေျခာက္၊ ခြဲရခက္ေသာ ထင္းေခါင္းမ်ားျဖင့္ မီးပံုကာ မီးလံႈၾက သည္။ မီးပံုတြင္ပင္ ငါးေျခာက္ဖုတ္ကာ ထမင္းေရစိမ္ႏွင့္ စားတတ္ၾကသည္။
“ငယ္ငယ္တုန္းကဆိုရင္ ေကာက္ညႇင္း ေပါင္း လက္ဖက္ရည္ မီးပံုေဘးမွာ ထိုင္ ေသာက္ၾကတယ္၊ မိသားစုအလိုက္ေပါ့”ဟု ထားဝယ္ၿမိဳ႕ တလိုင္းမစု ရပ္ကြက္ေန အသက္ ၃၅ အ႐ြယ္ ေဒၚမီးျမတ္က ေျပာသည္။
ေဒၚမီးျမတ္ ငယ္စဥ္ တနသၤာရီၿမိဳ႕နယ္ တြင္ ေနစဥ္က ေဆာင္းနံနက္မ်ား ခ်မ္း လြန္းသျဖင့္ နံနက္ႏွစ္နာရီခန္႔မွစ မီးထဖို ရသည္ ဆို၏။
ထားဝယ္ၿမိဳ႕နယ္ ဝကုန္း႐ြာမွ အသက္ ၂၅ အ႐ြယ္ ကိုမ်ိဳးေဇာ္ ငယ္စဥ္ ကလည္း ႐ြာႏွင့္လယ္ နီးသျဖင့္ ေဆာင္း ရာတိုင္း လယ္ထဲမွ ေကာက္႐ိုးမ်ား သယ္ကာ ေကာက္႐ိုးမီးလံႈၾကသည္ ဆို၏။ စပါးသိမ္းခ်ိန္ဆိုက လယ္ကြက္ ထဲပံုထားသည့္မီးပံုတြင္ မီးလံႈရန္ သူငယ္ခ်င္းမ်ား လယ္ထဲသို႔ တကူးတက ဆင္းလာတတ္ၾကသည္ဟူ၏။
“မီးပံုၿပီးရင္ ထန္းရည္ခ်ိဳေတြ ဝယ္ လာၿပီးေတာ့ မီးပံုမွာ ေကာက္ညႇင္း ေပါင္းနဲ႔ စားၾကတယ္”ဟု ကိုမ်ိဳးေဇာ္က ေျပာသည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္ကား မီးလံႈသည့္ အေလ့အထ မေတြ႕ရသေလာက္ ရွားလာေလၿပီ။ ဒီဇင္ဘာလဆန္းက အေတာ္ခ်မ္းခဲ့ေသာ္လည္း မီးလံႈသူ မ်ားစြာမေတြ႕ေပ။
“အရင္ကဆို မနက္အိပ္ယာထ လိုက္တာနဲ႔ ဟိုဖက္ ဒီဖက္ ၾကည့္လို႔ မျမင္ရဘူး ႏွင္းေတြက်ေနတာ။ အခု အဲတာေတြ လိုက္ရွာလို႔ေတာင္ မရေတာ့ ဘူး။ ခ်မ္းလဲ မခ်မ္းေတာ့ဘူးဆိုေတာ့ ေနာက္ပိုင္း မီးမလံႈျဖစ္ေတာ့ဘူး” ဟု ကိုမ်ိဳးေဇာ္က ေျပာသည္။
ပုေလာၿမိဳ႕မွ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ အ႐ြယ္ မႏြယ္ကကလည္း ယခင္ ေဆာင္း ရာသီဆိုက ကာလအတိုင္းအတာတခုထိ မွ်မွ်တတေအးျခင္းမ်ိဳး ခံစားရၿပီး ယခု ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ားတြင္ အေအးဒဏ္ကို ခံစားရေသာ္လည္း ယခင္ကဲ့သို႔ မီးလံႈရ သည္အထိ မခ်မ္းေတာ့ဟု ေျပာသည္။
“ခ်မ္းတာထက္ အေအးပိုတဲ့ ဒဏ္ ကို ခံစားလာရတယ္၊ ပရမ္းပတာ အေအး ပိုၿပီး အခ်ိန္ေတြ တိုေတာင္းလာတယ္၊ အဆင္ေျပသလို အေႏြးထည္ကို ဝတ္ ထားလိုက္တယ္”ဟု မႏြယ္က ေျပာသည္။
ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕၊ ေရႊဇင္ေယာ္ရပ္ ကြက္မွ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူ မဝတ္ ရည္ၿဖိဳးကမူ ႏွစ္ကူးညမ်ားတြင္သာ မီးပံုပြဲ လုပ္ဖူးၿပီး ခ်မ္း၍ မီးလံႈျခင္းမ်ိဳး မရွိဖူးဟု ဆိုသည္။
“ဒီေလာက္ပူတဲ့ေနရာက ဘယ္သူ မီးလံႈ”ႏိုင္မလဲ၊ ခ်မ္းရင္လည္း အေႏြး ထည္ေလး ဝတ္လိုက္ရင္ကိုပဲ အဆင္ေျပ ေနၿပီေလ၊ မနက္အေစာႀကီး အဲလို တကူးတကလည္း လုပ္မအားဘူးေလ၊ ဒီမွာက မိုးလင္းၿပီဆို ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔ ကိုယ္ ျပာယာခတ္ေနၾကတာ”ဟု မဝတ္ရည္ၿဖိဳးက ေျပာသည္။
ၿမိတ္၊ ၿမိဳ႕သစ္ရပ္ေန အသက္ ႏွစ္အရြယ္ မကူကူးရိန္ကား ေဆာင္းမီး ပံုပြဲမ်ားကို အသာထား “ႏွင္း”ကိုပင္ ကိုးရီးယားဇါတ္ကားမ်ား၌သာ ျမင္ဖူးရ ေၾကာင္း ဆိုသည္။
ၿမိတ္သူႀကီး အဖြားျမေသြးကေတာ့ ေဆာင္းရာသီ မရွိေတာ့ဟု ဆိုသည္။
“မီးမလံႈရတာႏွစ္ ၂၀ နီးပါး ေလာက္ရွိၿပီ။ အားလံုးကေဖာက္ျပန္ ကုန္ၿပီေလ”ဟု အဖြားျမေသြးက ဆိုေလ သည္။
အဖြားျမေသြးအပါအဝင္ တနသၤာရီ အပတ္စဥ္မွ ေမးမိသူ အားလံုးနီးပါးက ေဆာင္းရာသီ ဆိုသည္မွာ မရွိေတာ့ဟု ဆိုလာၾကသည္။
“အခု အရင္ကလို ဘာလို႔ မခ်မ္း ေတာ့တာလဲ၊ အရမ္းသိခ်င္ေနတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ေဆာင္းရာသီကို သေဘာ က်တယ္”ဟု ထားဝယ္ ဝကုန္း႐ြာသား ကိုမ်ိဳးေဇာ္က ဖြင့္ဟသည္။
ကိုမ်ိဳးေဇာ္ သေဘာက်သည့္ ေဆာင္းေန႔ရက္မ်ား တစ္ေက်ာ့မျပန္ ႏိုင္ေတာ့ပါ။
တစ္ခ်ိန္က လက္ဖဝါးကို မီးကင္ ပါးမွာကပ္၊ ဖင္လိုက္လွည့္လံႈ၊ သတင္း ပုလင္း အစံုေျပာခဲ့ရသည့္ ေဆာင္းနံနက္ မ်ား တစ္ေက်ာ့ျပန္ရန္ မလြယ္ကူ ေတာ့ပါ။
လူႏွင့္ သဘာဝတရားတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ရာသီဥတု ေျပာင္း လဲမႈမ်ားက တနသၤာရီတိုင္းသားတို႔၏ မီးလံႈသည့္အေလ့အထကို ရိတ္သိမ္း သြားခဲ့ေလၿပီ။
