ၿမိတ္တြင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ငါးေလလံေဈး ျပန္လည္အေကာင္ အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ၾကန္႔ၾကာမႈ မ်ားရွိေနသည္။
ၿမိတ္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာငါးေလလံ ေဈးကို ၂၀၀၁ ခုႏွစ္က စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ ၿပီး ၂၀၀၃ ခုနစ္တြင္ လုပ္ငန္းရပ္နားခဲ့ သည္။ ထိုေနာက္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေမလတြင္ ကုမၸဏီ၏ ဒါ႐ိုက္တာဘုတ္အဖြဲ႕ ေခၚယူကာ လုပ္ငန္းျပန္လည္ပတ္ရန္စိုင္း ျပင္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ အခ်ိန္ ၁၈ လ ေက်ာ္အၾကာ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ လုပ္ငန္းျပန္လည္ ပတ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။
ၿမိတ္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာငါး ေလလံေဈး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး က အဘယ္ေၾကာင့္ ၾကန္႔ၾကာေနရ သနည္း။
ယင္းငါးေလလံေဈး အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရန္အတြက္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္းဝန္ႀကီးဌာန၏ခြင့္ျပဳခ်က္ အပိုင္းတြင္ ၾကန္႔ၾကာေနရျခင္းျဖစ္ ေၾကာင္း ငါးေလလံေဈး အေကာင္ အထည္ေဖာ္မည့္ MFIJV ကုမၸဏီ၏ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ေဒၚေဌးေဌးဝင္း က ေျပာသည္။
ယင္းသို႔ ၾကန္႔ၾကာေနရျခင္းမွာ ဥပေဒႏွင့္အညီ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ အတြက္ စိစစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ ေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္အေျခစိုက္ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္း ဝန္ႀကီးဌာနမွ ဒုတိယအၿမဲတမ္းအတြင္း ဝန္ ဦးလွထြန္းက ေျပာၾကားသည္။
“ဥပေဒနဲ႔အညီျဖစ္ေအာင္ စိစစ္ ေနလို႔ ၾကာေနတာပါ။ အေၾကာင္း အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဆြဲေနတာမဟုတ္ ပါဘူး” ဟု ဒုတိယအၿမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးလွထြန္းက ေျပာသည္။
ၿမိတ္ ငါးေလလံေဈးကိုMyanmar Fisheries International Joint Venture Limited (MFIJV Ltd) ကုမၸဏီက အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ယင္းကုမၸဏီတြင္ အစိုးရပိုင္ ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနက ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသားပိုင္Setraco Inter-national Limited က ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ႏွင့္ ရန္ကုန္အေျခစိုက္Asia Blue Line ကုမၸဏီက ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ထည့္ ဝင္ထားသည္။
အဆိုပါလုပ္ငန္းအတြက္ အေမရိ ကန္ေဒၚလာသန္း ၇၀ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ ခြင့္ရထားၿပီး ေျမျပင္တြင္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀ သန္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထား ၿပီးျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
လုပ္ငန္းထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ရန္ အေမရိကန္ ေဒၚလာသန္း ၂၀ အား ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ လႊဲပို႔ရန္ အသင့္ျဖစ္ေနၿပီး ေငြလႊဲခြင့္ရရန္ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈေကာ္မရွင္အား ေထာက္ခံတင္ျပရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း MFIJV Ltd ထံမွ သိရ သည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔က လုပ္ထုံးလုပ္ နည္းေတြ သက္ဆိုင္ရာဌာနေတြရဲ႕ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ကို ေတာင္းပါ တယ္။ ေတာင္းၿပီးေတာ့ စီးပြားေရးေကာ္ မတီကိုတင္ထားပါတယ္” ဟု ဒုတိယ အၿမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးလွထြန္းက ဆို သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာဝန္ယူထားသည့္ ဗဟိုစီးပြားေရး ေကာ္မတီထံသို႔ တင္ျပထားၿပီး ယင္း ေကာ္မတီက သက္ဆိုင္ရာဌာနအဖြဲ႕ အစည္းမ်ာကို သေဘာထားမွတ္ ခ်က္ေတာင္းရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးက အသင္းအဖြဲ႕စည္း မ်ဥ္းကို ျပင္ဆင္ရန္ေထာက္ျပထား သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။
ထပ္မံ လုပ္ကိုင္မည့္ လုပ္ငန္းတြင္ ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနက ပူးတြဲပါဝင္ လိုျခင္း မရွိေတာ့သည့္အတြက္ ငါးလုပ္ ငန္းဦးဌာနက ယင္းလုပ္ငန္းမွႏုတ္ ထြက္ရန္ အသင္းအဖြဲ႕စည္းမ်ဥ္းမ်ဥ္းကို ျပင္ရန္လိုအပ္သည့္အတြက္ ယင္းသို႔ ေထာက္ျပျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနက MFIJV Ltd မွ ႏုတ္ထြက္မည္ဆိုပါက ရွယ္ယာ မ်ားကို က်န္ကုမၸဏီႏွစ္ခုထံ လႊဲေျပာင္း ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း MFIJV Ltd ၏ အသင္းအဖြဲ႕စည္းမ်ဥ္း အရ ရွယ္ယာကို ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနက က်န္ကုမၸဏီႏွစ္ခုထံ လႊဲေျပာင္းခြင့္မရွိဘဲ ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနကသာ က်န္ကုမၸဏီ ႏွစ္ခု၏ ရွယ္ယာကို လႊဲေျပာင္းရယူခြင့္ ရွိသည္။
ယင္းအသင္းအဖြဲ႕စည္းမ်ဥ္းကို ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးႏွင့္ ငါးလုပ္ ငန္းဦးစီးဌာနတို႔ ေဆြးေႏြးၫွိႏႈိင္းကာ ျပင္ဆင္လၽွက္ရွိသည္ဟု ဦးလွထြန္းက ေျပာသည္။
ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနက MFIJV Ltdမွ ႏုတ္ထြက္မည္ဆိုပါက အသင္း အဖြဲ႕စည္းမ်ဥ္းတြင္ စာပိုဒ္တစ္ပိုဒ္ ထပ္ ျဖည့္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးက ယခုႏွစ္ မတ္လ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ သေဘာထား မွတ္ခ်က္ေပး ထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း MFIJV Ltd ၏ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာျဖစ္သူ ေဒၚေဌးေဌးဝင္းက ေျပာသည္။
၎အျပင္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္ (MIC) ႐ုံးတြင္ ျပဳလုပ္သည့္ အစည္းအေဝးတြင္လည္း ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးအေနျဖင့္ MIC ၏ ဥပေဒအတိုင္းဆက္လုပ္ရန္ သေဘာတူ မွတ္ခ်က္ေပးၿပီးျဖစ္သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။
“ဒါသည္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဥပေဒအႀကံ ေပးဌာန၏ အလုပ္မဟုတ္ပါဘူး။ MIC ရဲ႕သေဘာထားပါလို႔ အဲလိုမွတ္ခ်က္ ျပဳၿပီးသားပါ။ စာခ်ဳပ္ကိုျပင္လို႔ ၾကန္႔ၾကာတယ္ဆိုရင္ အခ်ိန္ ၁၈ လ ေလာက္ၾကာဖို႔လိုလား” ဟု ေဒၚေဌးေဌးဝင္း က ေမးခြန္းထုတ္သည္။
MFIJV ဖက္စပ္ကုမၸဏီ၏ သေဘာတူစာခ်ဳပ္အရ ငါးလုပ္ငန္း ဦးစီး ဌာနက လုပ္ငန္းအတြက္လိုအပ္ သည့္ ခြင့္ျပဳခ်က္အဆင့္ဆင့္ ရရွိရန္အတြက္ လည္းေကာင္း၊Setraco International Limited(SI Ltd)က ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈရွာေဖြရန္ အတြက္လည္းေကာင္း၊Asia Blue Line ကုမၸဏီက ငါးလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာနႏွင့္ SI Ltd အၾကား၊ ေဒသခံ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ေစ့စပ္ၫွိႏႈိင္း ရန္ တာဝန္ရွိေၾကာင္း ေဒၚေဌးေဌးဝင္းက ေျပာသည္။
ကုမၸဏီႏွစ္ခုမွာ တာဝန္ယူထား သည့္အပိုင္းမ်ားကို ေက်ႁပြန္ေသာ္လည္း လက္ရွိအခ်ိန္အထိ လိုအပ္သည့္ ခြင့္ျပဳ ခ်က္မ်ားမရေသးသည္က ငါးလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာနယူထားသည့္ တာဝန္မေက် ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။
ယင္းအခ်က္မ်ားအျပင္ ငါးေလလံ ေဈးကို စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့စဥ္က ေငြေၾကးကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ငါး လုပ္ငန္းဦးစီးဌာနႏွင့္ MFIJV အၾကား အျပန္အလွန္ တရားစြဲဆိုမႈမ်ား ရွိခဲ့ ေၾကာင္း သိရသည္။
သို႔ေသာ္ ယင္းသို႔ေသာ တရားစြဲ ဆိုမႈမ်ားက ဝန္ႀကီးဌာန၏ ေထာက္ခံ ခ်က္ရေရးတြင္ သက္ေရာက္မႈမရွိဟု ေဒၚေဌးေဌးဝင္းက ေျပာသည္။
ယင္းငါးေလလံေဈးႏွင့္ ပတ္သက္ ၍လည္း အျမန္လုပ္ေဆာင္ရန္ စိုက္ပ်ိဳး ေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္းဝန္ႀကီး ကလည္း တြန္းအားေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း ဒုတိယအၿမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးလွထြန္း က ဆိုသည္။
“အဲဒါ (စည္းမ်ဥ္းျပင္ျခင္း) ေျပလည္ မွာပါ။ ဒါကလည္း သိပ္မၾကာခင္ၿပီးႏိုင္ ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးတာခဏပါ။ ေျပ လည္ေအာင္လုပ္ေနပါတယ္” ဟု ဦးလွထြန္းက ဆိုသည္။
ၿမိတ္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ငါးေလလံ ေဈးသည္ MIC ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ရထား ၿပီးေသာ္လည္း ၾကန္႔ၾကာမႈမ်ားရွိေနသည့္ အေပၚ ၿမိဳ႕ခံလူထုကလည္း ေဝဖန္လၽွက္ ရွိသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ၾကန္႔ၾကာမႈမ်ား ရွိေနစဥ္ သရက္ေခ်ာင္း ငါးေလလံေဈး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး တနသၤာရီ တိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ အားတက္သေရာေဆာင္႐ြက္ေနသျဖင့္ ၿမိတ္ေဒသခံတို႔ အၾကား ေဆြးေႏြးစရာ ျဖစ္လာသည္။
တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း တြင္ ဥပေဒႏွင့္ အညီျပဳလုပ္ထားသည့္ ငါးေဈးကြက္ကို အစိုးရအေနႏွင့္ အျမန္ ဆုံးခြင့္ျပဳေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တရားမၽွတမႈ ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ား ေပါင္းစပ္ၫွိႏႈိင္းေရး အဖြဲ႕ခြဲ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး အဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ႏိုင္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ဥပေဒနဲ႔ ညီတယ္ဆိုတာ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈဥပေဒလည္းပါတယ္။ တည္ဆဲ ဥပေဒ နည္းဥပေဒေတြနဲ႔အညီ လုပ္ထား တဲ့ ငါးေဈးကြက္ကို ဆိုလိုတာပါ” ဟု ၎က ေျပာသည္။
သရက္ေခ်ာင္း ငါးေလလံေဈးသို႔ ဒုတိယသမၼတ လာေရာက္လည္ပတ္ ၿပီးေနာက္ ရက္အနည္းငယ္အၾကာတြင္ ပင္ ၿမိတ္တြင္ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခု ေပၚလာသည္။
ၿမိတ္ေဒသတြင္း ငါးေဈးကြက္ ဥပေဒႏွင့္ အညီ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေရးအတြက္ ၿမိတ္ အေျခစိုက္ ေရလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ငါး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္မ်ား၊ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ႏွင့္ ေဒသခံမ်ားပါဝင္သည့္ ေတြ႕ဆုံပြဲ တစ္ခုကို ဒီဇင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔က ၿမိတ္ ကမ္းနားလမ္းရွိ ပုလဲရတနာခန္းမ တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ယင္းေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အသံမ်ိဳးစုံ၊ ေဝဖန္မႈမ်ိဳးစုံ ေျပာဆို ျငင္းခုံ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကသည္။
“ငါးေလလံေဈး ဘယ္မွာပဲ လုပ္ လုပ္ပါ။ ေရာင္းခ်င္တဲ့သူက ေရာင္းပါ မယ္။ မေရာင္းခ်င္တဲ့ သူက မေရာင္းပါ ဘူး”ဟု ေဆြးေႏြးပြဲ တက္ေရာက္လာေသာ ေဒသခံတစ္ဦးက ဆိုေလသည္။
