“အာဏာရွင္လည္း ျဖစ္ရင္ ျဖစ္ေစ ဦးေတာ့၊ စစ္အာဏာရွင္ မျဖစ္ရင္ ေတာ္ၿပီ”
လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ မိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္ေရးတဲ့ ထင္ျမင္ခ်က္ကို ဖတ္ၿပီး အေတြးလႈိင္း ထန္ခဲ့တယ္။ ေတြးဆို . . . ေတြးလည္း ေတြးစရာကိုး။ အာဏာရွင္ဆိုတာ ဘာလဲ။ စစ္အာဏာ ရွင္ဆိုတာ ဘာလဲ။ အဲဒီႏွစ္ခုက။
ဘာေၾကာင့္ အာဏာရွင္က စစ္ အာဏာရွင္ထက္ေတာ့ ေကာင္းေသး တယ္လို႔ ေတြးေနၾကတာလဲ။ အဲလို ေတြးေနသူေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ မ်ားသလဲ စသျဖင့္ ေမးခြန္းေပါင္းမ်ားစြာ။
ဒါေၾကာင့္ အာဏာရွင္စနစ္၊ အာဏာရွင္ အစိုးရ (Dictatorship)ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ရွာဖတ္ၾကည့္တယ္။ ဟိုရွာဒီရွာ ရွာရင္းနဲ႔ BBC ရဲ႕ ဝက္ဘ္ဆိုက္မွာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ ေလ့လာသင္ယူမႈ အတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ က႑တစ္ခုျဖစ္တဲ့Bitesize ဆိုတဲ့ က႑ေအာက္မွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ အဓိက ကြာျခားခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပထား တာ ေတြ႕လိုက္ပါတယ္။
အာဏာရွင္စနစ္၊ အာဏာရွင္ အစိုးရဆိုတာက တစ္တိုင္းျပည္လုံးရဲ႕ အာဏာကို လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ တည္းက အလုံးစုံ ခ်ဴပ္ကိုင္ထားတယ္။ ၿပီးရင္ သူ႕ကို သူရဲေကာင္းသဖြယ္ ခ်ီးေျမႇာက္ ဝါဒျဖန္႔ၾကတယ္။
တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေရးအရာ ကိစၥ တိုင္းကို တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ထိန္းခ်ဴပ္ တယ္။ လူေတြ စုစု႐ုံး႐ုံးလုပ္တာ မ်ိဳးကို လည္း ထိန္းခ်ဴပ္တယ္၊ ႏိုင္ငံသား တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ အခြင့္အေရးကိုလည္း အသိအမွတ္မျပဳဘူး စသျဖင့္ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။
အျခားအခ်က္ေတြလည္း မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။
ဒီေနရာမွ လွစ္ျပလိုတာက အာဏာ ရွင္စနစ္၊ အာဏာရွင္ အစိုးရဆိုတာရဲ႕ သ႐ုပ္သကန္ကိုပါ။
ခ်ဴပ္ေျပာရရင္ေတာ့ တစ္စုံ တစ္ ေယာက္က အျခားသူေတြရဲ႕ အခြင့္ အေရး၊ အျမင္အေတြး၊ အိပ္မက္၊ ေမၽွာ္ လင့္ခ်က္၊ စိတ္ကူး စိတ္သန္း၊ ပါဝင္ ပူးေပါင္းမႈ စတာေတြကို နားမေထာင္ဘဲ (သို႔မဟုတ္) ထည့္သြင္းမစဥ္းစားဘဲ ကိုယ့္တစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္းရဲ႕ သေဘာဆႏၵနဲ႔ လုပ္ၿပီဆိုရင္ အာဏာရွင္ ဆန္တယ္လို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆိုရင္ စစ္အာဏာရွင္ျဖစ္ျဖစ္၊ လူအာဏာရွင္ျဖစ္ျဖစ္၊ မိဘ အာဏာရွင္ ျဖစ္ျဖစ္၊ ခင္ပြန္းအာဏာရွင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဇနီးအာဏာရွင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဆရာအာဏာ ရွင္ျဖစ္ျဖစ္ အာဏာရွင္သည္ အာဏာ ရွင္သာျဖစ္ၿပီး အာဏာရွင္တို႔ရဲ႕ လုပ္ နည္းလုပ္စဥ္အတိုင္း အနည္းနဲ႔ အမ်ား လုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆိုလိုတာက ဘယ္သူကိုမဆို အာဏာရွင္ေတြလုပ္တဲ့ လုပ္နည္းလုပ္စဥ္ အတိုင္းလုပ္သူ၊ ေတြးနည္းေတြးစဥ္ အတိုင္း ေတြးသူတိုင္းကို အာဏာရွင္လို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကိုယ့္သေဘာထား၊ စိတ္ကူး စိတ္သန္းေတြကို ေျပာခြင့္ေဆြးေႏြးခြင့္ မရဘဲ မိဘရဲ႕ သေဘာဆႏၵတိုင္း မျဖစ္ မေန လုပ္ရတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ “အေဖတို႔ အေမတို႔က အာဏာရွင္ဆန္တယ္”လို႔ ေျပာဖူးတာကို မွတ္မိၾကမယ္ ထင္ပါ တယ္။
ေက်ာင္းမွာျဖစ္ျဖစ္၊ အိမ္ေထာင္ေရး ဘ၀မွာ ျဖစ္ျဖစ္၊ အလုပ္မွာ ျဖစ္ျဖစ္ ႀကဳံဖူးတာကို မွတ္မိမယ္ ထင္ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ အာဏာရွင္စနစ္၊ အာဏာရွင္ရဲ႕ လုပ္နည္းလုပ္စဥ္ကို ကန္႔ ကြက္ေနတာပါလဲ။
အေၾကာင္းမ်ားစြာ ရွိမယ္။
အဲဒီအနက္က အေျပာင္းအလဲကို ေဖာ္ေဆာင္တဲ့အခါ ေအာင္ျမင္မႈမေအာင္ ျမင္မႈ ႐ႈေထာင့္ကေနၿပီး အာဏာရွင္ ဆန္မႈကို ခ်ဥ္းကပ္ျပခ်င္ပါတယ္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၊ ဩဂုတ္လ ၁၇ ရက္ ထုတ္၊ တနသၤာရီ အပတ္စဥ္ အတြဲ ၅ အမွတ္ ၄ မွာေတာ့ “၂၀၂၀ အတြက္ ျပင္ေနၿပီလ”ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အေျပာင္း အလဲကို ေဖာ္ေဆာင္တဲ့အခါ လိုအပ္တဲ့၊ မျဖစ္မေန ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ေတြ အေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီေဆာင္းပါးထဲက အခ်က္ေတြ ကို ျပန္ေကာက္ရမယ္ဆိုရင္ အေျပာင္း အလဲတစ္ခုျဖစ္ဖို႔အတြက္ အနာဂတ္ အျမင္ရွိမႈ၊ တစ္စုတစ္စည္းတည္း ျဖစ္မႈ(တစ္နည္း) အမ်ားဆႏၵျဖစ္မႈ၊ ကၽြမ္းက်င္လိမၼာမႈ၊ မက္လုံး၊ လူ/ ပစၥည္း အရင္းအျမစ္၊ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ အဲဒီအခ်က္ေတြက ေထာက္ကန္ေပးပါ တယ္။
ဆိုလၽွင္ အကယ္၍ အာဏာရွင္ ဆန္ဆန္ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုကို လုပ္ၿပီဆိုရင္ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့၊ ေထာက္ကန္ေပးတဲ့ အခ်က္ ေတြထဲက ဘယ္ဟာေတြကို ထုတ္ပယ္ လိုက္သလို ျဖစ္ပါသလဲ။
အာဏာရွင္ဆန္တဲ့အခါ အမ်ားဆႏၵ ကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြ၊ အနာဂတ္အျမင္ ေတြဟာ စုစည္းထားတဲ့ ဘုံဆန္တဲ့ဟာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္က ေကာင္းမယ္ထင္လို႔ စီစဥ္တဲ့ဟာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အာဏာရွင္တစ္ေယာက္ ေယာက္ရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ (သို႔မဟုတ္) အာဏာရွင္တစ္ေယာက္ေယာက္နဲ႔ တြဲၿပီး အလုပ္လုပ္ရတဲ့အခါ ကိုယ္ေတြရဲ႕ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားခံရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဆိုေတာ့ စုစည္းထားမႈ မရွိဘူးလို႔ ေကာက္ခ်က္ခ် ႏိုင္တယ္။
ဆိုေတာ့ လုပ္ေနတာေတြက ကိုယ္ လုပ္ခ်င္တာ၊ ကိုယ့္စိတ္နဲ႔ ၿငိတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္၊ ကိုယ့္ရဲ႕ အထက္လူႀကီးက ေကာင္းမယ္ ထင္လို႔ လုပ္ခိုင္းတဲ့ဟာမ်ိဳး၊ မိုးေပၚက က်လာတဲ့ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ေတြကိုပဲ လုပ္ေနရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ပါဝင္ ပတ္သက္သူအမ်ားစုရဲ႕ အနာဂတ္အျမင္ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်လို႔ရတယ္။
အေပၚက ခိုင္းတာကိုပဲ လုပ္ေန ရၿပီး ကိုယ့္ရဲ႕ စိတ္ကူးစိတ္သန္းနဲ႔ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ လုပ္လို႔မရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ စိတ္ အားထက္သန္မႈလည္း မရွိဘူး။
စိတ္အားထက္သန္မႈ မရွိတာ၊ ကိုယ့္စိတ္ကူးနဲ႔ ကိုယ္မလုပ္ရဲတာက ကၽြမ္းက်င္လိမၼာမႈကို ထိခိုက္ပါတယ္။ ဆိုရင္ အေျပာင္းအလဲကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ အာဏာရွင္ဆန္မႈက မဖယ္ထုတ္တာ ဘာက်န္ပါေသးသလဲ။
မက္လုံးနဲ႔ လူ/ပစၥည္းအရင္း အျမစ္ပဲ က်န္ပါတယ္။ ဒါေတာင္ သိပ္မေသခ်ာ။ မက္လုံးလို႔ ဆိုရာမွာ ေငြေရးေၾကးေရးအရ မက္လုံးတစ္ခုတည္းမဟုတ္ဘဲ စိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာအရ လုံၿခဳံေပ်ာ္႐ြင္မႈ မက္လုံး၊ သင္ယူခြင့္၊ ကိုယ့္အရည္အေသြးကို ျပပိုင္ခြင့္ စတာေတြပါတာျဖစ္တဲ့အတြက္ မက္လုံးကိုလည္း အာဏာရွင္ဆန္မႈက ဖယ္ထုတ္လိုက္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါ တယ္။
လူ/ပစၥည္းအရင္းအျမစ္ဆိုတာ မ်ိဳးကလည္း ကိုယ္ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာ ကိုယ္သိမွ ျပင္ဆင္ႏိုင္၊ ျဖည့္ဆည္း ႏိုင္တာမ်ိဳး ျဖစ္တဲ့အတြက္ မိုးေပၚက က်လာတဲ့ အစီအစဥ္ေတြပဲ ေစာင့္ေနရ မယ္ဆိုရင္ လူ/ပစၥည္း အရင္းအျမစ္ လုံေလာက္မႈအတြက္ကလည္း ရင္ေလး စရာပါပဲ။ ဘာလို႔ဆို “အားလုံးေကာင္း ပါသည္ ခင္ဗ်ား”ေတြ ဘာေတြက လာဦးမယ္ မဟုတ္လား။
ဒါဆို အေျပာင္းအလဲကို ေဖာ္ေဆာင္ ဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြ ဘာက်န္ဘာေသးလဲ။
ဘာမွ မက်န္ေတာ့ သေလာက္ပါပဲ။
“ေျပာင္းလဲခ်ိန္ တန္ၿပီ”လို႔ ေျပာခဲ့ ၾကသူေတြကို မဲေပးခဲ့ၾကတယ္။
ေျပာင္းလဲၾကမယ္လို႔ အားခဲခဲ့ ၾကတယ္။
အေျပာင္းအလဲကို ေမၽွာ္လင့္ၾကတယ္။
ႏို႔ . . . ဘာေၾကာင့္
“အာဏာရွင္ လည္း ျဖစ္ရင္ ျဖစ္ေစဦးေတာ့ စစ္အာဏာရွင္ မျဖစ္ရင္ ေတာ္ၿပီ” ဆိုတဲ့အေတြးက ရွိေနရေသး တာလဲ။
