လိုင္စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္မ်ားကို စက္ တင္ဘာလ ပထမအပတ္မွစၿပီး ေဒသ လိုင္စင္ျပဳလုပ္ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး ကုန္းလမ္းပို႔ ေဆာင္ေရးၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန (ကညန) ထံမွ သိရသည္။
ျပဳလုပ္ေပးမည့္ ဆိုင္ကယ္လိုင္စင္ မွာ တနသၤာရီတိုင္းအတြင္းသာ စီးနင္း ခြင့္ရွိမည့္ ေဒသလိုင္စင္ (TNI) နံပါတ္ မ်ား ျဖစ္သည္။
စက္တင္ဘာလ ပထမအပတ္မွ စကာ တစ္ပတ္လၽွင္ တစ္ရက္ႏႈန္းျဖင့္ အပတ္စဥ္ ဗုဒၶဟူးေန႔တိုင္း ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ေနာက္ဆုံးအပတ္အထိ ျပဳလုပ္ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကညန တိုင္းေဒသႀကီးဦးစီးမႉး ဦးထင္ေပၚက ဆိုသည္။
ကညန႐ုံးရွိသည့္ ခ႐ိုင္ၿမိဳ႕ႀကီး မ်ားတြင္ ေန႔ခ်င္းၿပီး လုပ္ေပးသြားမည္ ျဖစ္ၿပီး အေကာက္ခြန္၊ အာမခံ၊ ျမန္မာ့ စီးပြားေရးဘဏ္ အစရွိသည့္ ဌာနမ်ားပါ ဝင္သည့္ One Stop Service အေနျဖင့္ လုပ္ေပးသြားမည္ဟု သိရသည္။
“One Stop Service အေနနဲ႔ ကေတာ့ မနက္လုပ္ ညေနၿပီးႏိုင္တယ္၊ အေျခအေနအေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ေနာက္တစ္ေန႔ မနက္ဆို ရသြားႏိုင္တယ္”ဟု ကညန တိုင္းေဒသႀကီးဦးစီးမႉး ဦးထင္ေပၚက ေျပာသည္။
ေဒသလိုင္စင္အတြက္ ဆိုင္ကယ္ တစ္စီး၏ က်သင့္ေငြမွာ ထုတ္လုပ္သည့္ ႏိုင္ငံ၊ ထုတ္လုပ္သည့္ ခုႏွစ္(ေမာ္ဒယ္)၊ အင္ဂ်င္ပါဝါ အစရွိသည္မ်ားအေပၚ မူတည္ကာ ကြာျခားမည္ျဖစ္ၿပီး ေဈးႏႈန္း က်သင့္ေငြ ပမာဏကို ဗီႏိုင္းမ်ားျဖင့္ ႏွစ္ ပတ္ခန္႔ ႀကိဳတင္ေၾကညာေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကညန တိုင္းဦးစီးမႉးက ဆိုသည္။
ေဈးႏႈန္း အေသးစိတ္ကိုမူ လက္ရွိ မထုတ္ျပန္ေသးေပ။
ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ အျခားတိုင္း / ျပည္နယ္အခ်ိဳ႕တြင္လည္း လိုင္စင္မဲ့ ဆိုင္ကယ္မ်ားကို ေဒသလိုင္စင္ ထုတ္ ေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
ယခုႏွစ္အတြင္း ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ လိုင္စင္ထုတ္ေပးခဲ့ရာ ဆိုင္ကယ္တစ္စီး လၽွင္ အနည္းဆုံး က်ပ္ သုံးေသာင္းဝန္း က်င္မွ အမ်ားဆုံး က်ပ္ သုံးသိန္းခြဲခန္႔ အထိ က်သင့္ခဲ့သည္။
ကညန တိုင္းဦးစီးမႉးကမူ လက္ရွိ ျပဳလုပ္ေပးမည့္ လိုင္စင္ေၾကးမွာ နမူနာ အားျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံထုတ္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေမာ္ဒယ္ ၁၁၀ ဃဃ ဆိုင္ကယ္ တစ္စီး လၽွင္ က်ပ္သုံးသိန္းဝန္းက်င္ခန္႔ က်သင့္ ႏိုင္သည္ဟု ခန္႔မွန္း ေျပာဆိုသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ တနသၤာရီ တိုင္းတြင္ ဆိုင္ကယ္လိုင္စင္ ျပဳလုပ္ေပး ခဲ့စဥ္က အျမင့္ဆုံး လိုင္စင္ေၾကးမွာ ေငြက်ပ္ ႏွစ္သိန္းဝန္းက်င္သာ က်သင့္ သည္။
လက္ရွိတြင္ လိုင္စင္ရွိေသာ ဆိုင္ ကယ္ႏွင့္ လိုင္စင္မရွိေသာ ဆိုင္ကယ္ အျမင့္ဆုံး ေဈးကြာျခားခ်က္မွာ က်ပ္ သုံးသိန္းဝန္းက်င္ရွိသည္ဟု ထားဝယ္ ဆိုင္ကယ္ေဈးကြက္အတြင္းမွ သိရသည္။
ဆိုင္ကယ္ ေရာင္းဝယ္ေရးဆိုင္မ်ား ကမူ ယခုျပဳလုပ္ေပးမည့္ လိုင္စင္မွာ တိုင္းအတြင္းသာ သြားလာခြင့္ရွိသည္ ဟူသည့္ ကန္႔သတ္ခ်က္ရွိၿပီး တစ္ႏိုင္ငံ လုံးသြားလာျခင္း ေရာင္းဝယ္ျခင္း ျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္ (ယ) နံပါတ္ မဟုတ္ သည့္အတြက္ ေဈးကြက္တြင္ လူႀကိဳက္ နည္းႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ယခုျပဳလုပ္ေပးမည့္လိုင္ စင္ေၾကးကို အနည္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ သတ္ မွတ္ေပးသင့္ေၾကာင္း ၎တို႔က မွတ္ ခ်က္ျပဳၾကသည္။
ထားဝယ္ၿမိဳ႕ ခုံဝင္းဒပ္ရပ္ကြက္ေန လိုင္စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္စီးသည့္ အသက္ ၂၇ ႏွစ္အ႐ြယ္ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးက ဆိုင္ကယ္လိုင္စင္ လုပ္လိုေသာ္လည္း က်သင့္ေငြ ပမာဏမ်ားေနမည္ ဆိုလၽွင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္မည္မဟုတ္ဘဲ တက္ႏိုင္သည့္ က်သင့္ေငြ က်ပ္ႏွစ္သိန္းဝန္းက်င္ ဆို ပါက လိုင္စင္လုပ္ျဖစ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။
“အခုက without (လိုင္စင္မဲ့) စီး ေနရတာဆိုေတာ့ လမ္းထြက္ရင္ ေက်ာ မလုံဘူးလို႔ ခံစားေနရတယ္၊ ဆိုင္ကယ္ ဦးထုပ္ေဆာင္းထားေပမယ့္ ယာဥ္ထိန္းရဲ ေတြကို ေရွာင္ကြင္းၿပီး သြားေနရတာက အလုပ္တစ္ခု ျဖစ္ေနတယ္”ဟု ၎က ေျပာသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ တိုင္းအတြင္း လိုင္စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္ဖမ္းမိပါက သက္ ဆိုင္ရာဌာနမ်ား ပါဝင္ေသာ ရာျဖတ္ အဖြဲ႕က ဆုံးျဖတ္သည့္ ဆိုင္ကယ္တန္ဖိုး ၏ ၅၀ရာခိုင္ႏႈန္းကို အခြန္ဒဏ္ေၾကး အျဖစ္ ေပးေဆာင္ေစၿပီးမွသာ ေဒသ လိုင္စင္ ထုတ္ေပးလ်က္ ရွိသည္။
လိုင္စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္ အမ်ားစုကို ဆိုင္ကယ္အေရာင္းဆိုင္(Show Room) အခ်ိဳ႕က ေရာင္းခ်ေနၾကၿပီး ၎ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္အတြက္ လိုင္ စင္ထုတ္ေပးရန္ စီစဥ္ရျခင္း ျဖစ္ ေၾကာင္း တိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ လဲ့လဲ့ေမာ္က တနသၤာရီ အပတ္စဥ္ကို ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။
တိုင္းအတြင္း လိုင္စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္ စီးနင္း အသုံးျပဳမႈ က်ယ္ျပန္႔စြာ ရွိေန သည့္အခ်ိန္တြင္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုး ရက ယင္းကဲ့သို႔ ေဒသလိုင္စင္ ျပဳလုပ္ ေပးရန္ စီစဥ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
လိုင္စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္မ်ား ေလ်ာ့ နည္းပေပ်ာက္ေစရန္အတြက္ ဆိုင္ကယ္ အေရာင္းဆိုင္မ်ားကို အဓိကၾကပ္မတ္ ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ဆိုင္ကယ္အေရာင္း အဝယ္ အက်ိဳးေဆာင္ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ထားဝယ္ၿမိဳ႕ ဘုေမၼာ္ရပ္ကြက္ ေနအသက္ ၅၀ ႏွစ္အ႐ြယ္ရွိ အမ်ိဳးသား တစ္ဦးက ဆိုသည္။
“အေရာင္းဆိုင္မွာ ဝယ္ဖို႔သြား ေမးတာနဲ႔ ဘလိုင္း(လိုင္စင္မဲ့) ယူမလား၊ နံပါတ္ဘီး ယူမလားလို႔ ေမးတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ကလည္း ေဒသလိုင္စင္အျဖစ္ ခ႐ိုင္အလိုက္ ထ၀၊ မမ၊ ကသ နံပါတ္မ်ား ထုတ္ေပးခဲ့ဖူးၿပီး အဆိုပါ ဆိုင္ကယ္မ်ားကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္မွစ၍ “ယ”နံပါတ္မ်ားအျဖစ္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ ထုတ္ေပးခဲ့ဖူးသည္။
ယ၊ ၃ယ၊ ၂၇ယ၊ ၄၅ယ အစရွိသည့္ “ယ” နံပါတ္မ်ားမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကဲ့သို႔ တားျမစ္ထားသည့္ ေနရာမွလြဲ၍ ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးတြင္ စီးနင္းခြင့္ရွိသည္။
စီမံခ်က္အရ ေဒသလိုင္စင္ ျပဳလုပ္ ေပးၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ လိုင္စင္မဲ့ ဆိုင္ ကယ္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အဖြဲ႕မ်ားက အေရးယူစစ္ေဆး ဖမ္းဆီး ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကညန တိုင္းဦးစီးမႉး ဦးထင္ေပၚက ဆိုသည္။
ထားဝယ္ခ႐ိုင္တြင္ လိုင္စင္ရွိ ဆိုင္ကယ္အစီးေရ ကိုးေသာင္းေက်ာ္ (၉၃၇၀၇စီး)၊ ၿမိတ္ခ႐ိုင္တြင္ ရွစ္ေသာင္း ခန္႔ (၇၉၉၁၆စီး)ႏွင့္ ေကာ့ေသာင္းခ႐ိုင္ တြင္ ႏွစ္ေသာင္းနီးပါး(၁၉၅၉၆စီး)ရွိ ေၾကာင္း တိုင္းေဒသႀကီး ကုန္းလမ္း ပို႔ေဆာင္ေရး ၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန စာရင္း မ်ားအရ သိရသည္။
