တနသၤာရီတိုင္းအတြင္းရွိ လိုင္စင္ မဲ့ဆိုင္ကယ္မ်ားကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ေဒသလိုင္စင္လုပ္ေပးရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ ထံမွ သိရသည္။လိုင္စင္မဲ့ ဆိုင္ကယ္မ်ားျဖင့္ ဥပေဒ ေဖာက္ဖ်က္မႈတစ္ခုခု က်ဴးလြန္ပါက ဖမ္းဆီးအေရးယူမႈ လြယ္ကူၿပီး တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈရွိေစရန္ ယင္းကဲ့သို႔ စီစဥ္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း တိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ဆိုသည္။
ကုန္းလမ္းပို႔ေဆာင္ေရးၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန(ကညန)ကို ေဒသလိုင္စင္ လုပ္ေပးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် လုပ္ငန္းအစီအမံမ်ားကို အစီရင္ခံစာ တင္ခိုင္းထားေၾကာင္း တိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာလဲ့လဲ့ေမာ္က ဆို သည္။” ကညနဘက္က စီမံခ်က္ တင္လာ လို႔ရွိရင္ ကၽြန္မတို႔ဘက္က မၾကာပါဘူး” ဟု ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ လဲ့လဲ့ေမာ္က ေျပာသည္။
အခ်က္အလက္မ်ား စုေဆာင္း ေနသည္မွာ ၿပီးသေလာက္နီးပါး ရွိေန ၿပီျဖစ္သည့္အတြက္ စီမံခ်က္မူၾကမ္းကို လာမည့္အပတ္တြင္ တိုင္းအစိုးရထံ တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တနသၤာရီ တိုင္းေဒသႀကီး ကုန္းလမ္းပို႔ေဆာင္ေရး ၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန(ကညန) ဦးစီးမႉး က ဆိုသည္။
” ဒီလိုင္စင္က တိုင္းထဲမွာပဲ သြား လာခြင့္ရတဲ့ လိုင္စင္ပါ”ဟု ကညန တိုင္းေဒသႀကီးဦးစီးမႉး ဦးေက်ာ္စိန္က ေျပာသည္။ယခုလုပ္ေပးရန္ စီစဥ္ေနသည့္ လိုင္စင္အကၡရာမွာ “TNI” ျဖစ္လာႏိုင္ သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။အခြန္ႏႈန္းထား သတ္မွတ္ရန္ အတြက္ လက္ရွိလိုင္စင္ထုတ္ေပးေန သည့္ ရွမ္းျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ ၫွိႏႈိင္း လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ လဲ့လဲ့ေမာ္ က ေျပာသည္။ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း လိုင္စင္ ထုတ္ေပးရာတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထုတ္ ဆိုင္ကယ္တစ္စီးလၽွင္ အနည္းဆုံး ၃ ေသာင္းဝန္းက်င္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံထုတ္ ဆိုင္ကယ္တစ္စီးလၽွင္ အမ်ားဆုံး သုံးသိန္းခြဲခန္႔ က်သင့္ေၾကာင္း မတ္လ ၆ ရက္ေန႔ထုတ္ The Voice ေန႔စဥ္ သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
လက္ရွိတြင္မူ တနသၤာရီတိုင္းတြင္ လိုင္စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္မ်ား ဖမ္းမိပါက ရာျဖတ္အဖြဲ႕က သတ္မွတ္သည့္ ေပါက္ ေဈး၏ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို အခြန္ ဒဏ္ေၾကးအျဖစ္ ေပးသြင္းရၿပီး ကညန ႐ုံးတြင္ TNI အကၡရာျဖင့္ ေဒသတြင္း လိုင္စင္ ထုတ္ေပးလ်က္ရွိသည္။ထုတ္ေပးမည့္ ေဒသလိုင္စင္မ်ား ကိုမူ ရာျဖတ္အဖြဲ႕က သတ္မွတ္သည့္ ေပါက္ေဈး၏ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္ရန္ ေမၽွာ္မွန္းထားသည္ဟု ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ဆိုသည္။၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဆိုင္ကယ္လိုင္စင္ ျပဳလုပ္ေပးစဥ္က အျမင့္ဆုံး ဆိုင္ကယ္ လိုင္စင္ေၾကးမွာ ၁ သိန္းက်ပ္ခြဲသာ က်သင့္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ယခုျပဳလုပ္ေပးမည့္ေဒသ ေပါက္ လိုင္စင္အတြက္မူ ရာျဖတ္ေဈး၏ တစ္ဝက္နီးနီးဆိုပါက ၅ သိန္းက်ပ္ ဝန္းက်င္က်သင့္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ေဈးမ်ား လြန္းသည္ဟု ထားဝယ္ၿမိဳ႕ခံ ဆိုင္ကယ္ ပြဲစားတစ္ဦးက ဆိုသည္။” ေငြမတတ္ႏိုင္တဲ့လူေတြပဲ ဘလိုင္း (လိုင္စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္) ဝယ္စီးၾကတာ ေလ၊ ဒါကို လိုင္စင္ေၾကးမ်ားမ်ား ေဆာင္ခိုင္းရင္ လာမလုပ္ၾကမွာ စိုးရတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ဆိုင္ကယ္အေရာင္းကုမၸဏီမ်ားက ျပဳလုပ္ေပးေနရသည့္ လိုင္စင္ေၾကးမွာ ထားဝယ္တြင္ အေရာင္းအသြက္ဆုံး ၂၀၁၇ ေနာက္ဆုံးေပၚ ထိုင္းကလစ္ ဆိုင္ကယ္တစ္စီးလၽွင္ ၄ သိန္းေအာက္ ကုန္က်ေၾကာင္း ထားဝယ္ဆိုင္ကယ္ ေဈးကြက္အတြင္းမွ သိရသည္။ ” ႏွစ္သိန္း ႏွစ္သိန္းခြဲေလာက္ပဲ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ေလးငါးသိန္း ဆိုရင္ ေတာ့ လုပ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး” ဟု လိုင္စင္မဲ့ ဃူငခု ဆိုင္ကယ္စီးေနသည့္ ၿမိဳ႕ခံ လူငယ္တစ္ဦးက ဆိုသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ လိုင္စင္မဲ့ ဆိုင္ ကယ္အမ်ားစုကို ဆိုင္ကယ္ အေရာင္း ဆိုင္မ်ားက ေရာင္းခ်ေနၾကၿပီး ၎ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္အတြက္ လိုင္စင္ထုတ္ ေပးရန္စီစဥ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ က ဆိုသည္။လိုင္စင္ ထုတ္ေပးၿပီးပါက လိုင္စင္မဲ့ ေရာင္းခ်ေနသည့္ ဆိုင္မ်ားကို စိစစ္အေရး ယူသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။ဆိုင္ကယ္ အေရာင္းဆိုင္ႀကီး အမ်ား စုကမူ လိုင္စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္ တင္မေရာင္း ဟု ဆိုၾကသည္။
“လက္ရွိက ဆိုင္ကယ္ Show Room အႀကီးေတြ နာမည္ကို အသုံး ခ်ၿပီး ဆိုင္ကယ္အေရာင္းဆိုင္ ေသးေသး ေလးေတြက ဘလိုင္း (လိုင္စင္မဲ့ ဆိုင္ကယ္) ေတြ အႀကီး အက်ယ္ ျဖန္႔ျဖဴးေနတယ္” ဟု TZA ဆိုင္ကယ္ အေရာင္းဆိုင္ တာဝန္ရွိသူက ေျပာသည္။တနသၤာရီတိုင္းအတြင္းသို႔ ၿမိတ္ ေမာေတာင္လမ္း၊ ေရးလမ္းတို႔မွ လိုင္ စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္မ်ား ဝင္ေရာက္လ်က္ရွိၿပီး ထီးခီးလမ္းကလည္း အနည္းငယ္ ဝင္ သည္ဟု ဆိုင္ကယ္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေျပာသည္။
လိုင္စင္ေဈး အနည္း အမ်ားေပၚ မူတည္ကာ လိုင္စင္မဲ့ဆိုင္ကယ္ေဈး အတက္အက် ကစားႏိုင္ေၾကာင္း ပြဲစား မ်ားက သုံးသပ္ၾကသည္။
တိုင္းအတြင္း လိုင္စင္မဲ့ ဆိုင္ကယ္ မ်ားကို ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ခ႐ိုင္အလိုက္ ထ၀၊ မမ ၊ ကသ ဟူ၍ လုပ္ေပးခဲ့ဖူးၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝန္း စီးခြင့္ရွိသည့္ ” ယ” အကၡရာကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ျပင္ဆင္ထုတ္ေပးခဲ့ေၾကာင္း ကညန႐ုံးမွ သိရသည္။
တိုင္းအတြင္း လိုင္စင္ရွိဆိုင္ကယ္ ႏွစ္သိန္းနီးပါးရွိၿပီး ထားဝယ္ခ႐ိုင္တြင္ ၉၂၄၃၆ စီး၊ ၿမိတ္ခ႐ိုင္တြင္ ၇၈၈၉၉စီး ႏွင့္ ေကာ့ေသာင္းခ႐ိုင္တြင္ ၁၉၅၃၁ စီးရွိေၾကာင္း တိုင္းေဒသႀကီး ကုန္းလမ္း ပို႔ေဆာင္ေရးၫႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာနထံမွ သိရသည္။
