တနသၤာရီတိုင္းသားမ်ား အသံၿပိဳင္ ေအာ္ခဲ့ဖူးၾကသည္။
” ဒို႔သယံဇာတ ဒို႔အတြက္”
တစစ္စစ္ ကိုက္ခဲနာက်င္ခဲ့ရေသာ ခံစားခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ရင္နာနာျဖင့္ ေမးခြန္းလည္း ထုတ္ဖူးၾကသည္။
” ဒို႔တိုင္းသားေတြက ဒုတိယတန္း စား၊ တတိယတန္းစား ႏိုင္ငံသားမ်ား ေလာ..”
ယခု တရားဝင္ ေတာင္းဆိုခြင့္ရ ေလၿပီ။ ” အမ်ိဳးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ” မ်ား တိုင္းအတြင္း၌ က်င္းပ ေနေလၿပီ။
ဖက္ဒရယ္စနစ္၏ အေျခခံမူပါ ႏိုင္ငံသားတိုင္း၏ တန္းတူအခြင့္အေရး အတြက္..၊ သာတူညီမၽွေရးအတြက္..၊ သယံဇာတႏွင့္ အာဏာခြဲေဝမႈအတြက္၊ ေနာက္ဆုံး ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီး ခြင့္အတြက္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ေသာအခြင့္ အလမ္းတိုင္းသားမ်ားထံ ေရာက္လာ ပါၿပီ။ ရေတာင့္ရခဲ အခြင့္အလမ္း ျဖစ္ သည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို အေျခခံသည့္ ျပည္ေထာင္စု တည္ ေဆာက္ႏိုင္ေရးအတြက္ တိုင္းတြင္းသား အားလုံး ပါဝင္ခြင့္ရေစေသာ ပထမဆုံးပြဲ ျဖစ္သည္။
ယခုပြဲမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံတြင္ တိုင္းတြင္း သား အားလုံး၏ဆႏၵေဖာ္ျပခြင့္ရမည့္ ပြဲျဖစ္ပါသည္။ ယခု က်င္းပ ေနေသာ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြး ပြဲမ်ားမွ ခ်မွတ္လိုက္ေသာ မူဝါဒမ်ား သည္ တစ္ခ်ိန္တြင္ တိုင္းတြင္းသား အားလုံးလိုက္နာ လက္ခံက်င့္သုံး ရမည့္ စနစ္တစ္ခု ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။ယင္းသို႔ ျပည္သူတိုင္းစနစ္တစ္ခု ေရးဆြဲရာတြင္ (တိုင္းတြင္းသားမ်ား အပါ အဝင္) ျပည္သူတိုင္း ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ခြင့္ ရသည့္ အခင္းအက်င္းဆီသို႔ ေရာက္ရန္ မလြယ္ခဲ့။
ယင္း အခြင့္အေရးအတြက္ ပုံ သဏၭာန္မ်ိဳးစုံျဖင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကရ သည္။ ညီေနာင္အခ်င္းခ်င္း စစ္ခင္းၾက ရသည္အထိ။
ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္မ်ား အႀကိမ္ ႀကိမ္ ေတြ႕ဆုံၾကသည္။ တိုင္းျပည္ ကံၾကမၼာက ခ်ိဳတစ္လွည့္ ခါးတစ္လွည့္ ျဖင့္ စားပြဲဝိုင္းမ်ားထက္မွ မဆင္း။ ျပည္ သူတို႔ ရင္တမမျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္႐ုံမွအပ မတတ္ႏိုင္ခဲ့။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အႀကီးမား ဆုံး ေအာင္ျမင္မႈအျဖင့္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူ စာခ်ဳပ္(ၾဃဗ) လက္မွတ္ထိုးႏိုင္ခဲ့ သည္။အစိုးရသစ္ လက္ထက္တြင္ ႏိုင္ငံ ေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ခပ္စိပ္စိပ္က်င္းပ ခဲ့သည္။
“ေခတ္အဆက္ဆက္ အျမစ္တြယ္ ရွင္သန္ခဲ့ေသာ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ မ်ားကို လက္နက္ကိုင္နည္း လမ္းျဖင့္ ေျဖရွင္း ေအာင္ျမင္ႏိုင္မည္မဟုတ္”
” ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္းျဖင့္ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြး ၫွိႏႈိင္း အေျဖရွာမွသာ ေရရွည္ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္”
” ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွသာ ဒီမိုကေရ စီႏွင့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို အေျခခံသည့္ ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ ”
ယင္းတို႔သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ကိုင္စြဲထားေသာ မူဝါဒမ်ား ျဖစ္ ၏။
သမိုင္းတြင္မည့္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ- ၂၁ ရာစုပင္လုံ ပထမအစည္းအေဝးကို ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ အတြင္း ဩဂုတ္ ၃၀ မွ စက္တင္ဘာ ၃ ရက္အထိ က်င္းပသည္။ ၂၁ ရာစု ပင္လုံ ပထမအစည္း အေဝးတြင္ ျပည္သူတို႔ တိုက္႐ိုက္ပါဝင္ခြင့္ မရေသး။ အဖြဲ႕အစည္းကိုယ္စားျပဳတို႔ တက္ေရာက္ကာ လြတ္လပ္စြာ အသံ ထုတ္ခြင့္ရၾကသည္။ တခ်ိဳ႕က ေလ့လာ ခြင့္သာ ရၾကသည္။ အစည္းအေဝး အၿပီး တြင္လည္း ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ဆက္တိုက္ က်င္းပခဲ့သည္။
ယင္းေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ျပည္သူ တို႔ တိုက္႐ိုက္ ပါဝင္ခြင့္ရမည့္ ေဆြးေႏြး ပြဲမ်ား က်င္းပႏိုင္ေရးကိုလည္း ေဆြးေႏြး ျဖစ္ၾကသည္။
” ပါဝင္သင့္ ပါဝင္ထိုက္သူ အားလုံး ပါဝင္ေသာ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပေရး ” ျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ခရီးအတြက္ ေဒသအလိုက္၊ လူမ်ိဳးအလိုက္၊ အ ေၾကာင္းအရာအလိုက္ ပါဝင္သင့္ ပါဝင္ ထိုက္သူ အားလုံး ပါဝင္ႏိုင္ေရး ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပေတာ့မည္ ျဖစ္ သည္။
တနသၤာရီတိုင္းတြင္ ေဒသအလိုက္၊ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ လူမ်ိဴးအလိုက္၊ ေနျပည္ေတာ္တြင္ အေၾကာင္းအရာ အလိုက္ က်င္းပမည့္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအတြက္ ႀကီးၾကပ္မႈ ေကာ္မတီမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းေၾကာင္း ယခု ႏွစ္မကုန္မီ ဒီဇင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔ ရက္စြဲျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ (UPDJC – ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈ ပူးတြဲေကာ္မတီ ဥကၠ႒)မွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ၿပီးေလၿပီ။
လုပ္ငန္းလမ္းၫႊန္ခ်က္အရ ယင္း ေဆြးေႏြးပြဲအား တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရမွ ေခၚယူက်င္းပရမည္ျဖစ္ၿပီး (UPDJC )မွ အသိအမွတ္ ျပဳရမည္ ျဖစ္သည္။ ေဗြေဆာ္ဦးအျဖစ္ ေဒသအလိုက္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအား တနသၤာရီတိုင္းတြင္ ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္တြင္ ပထမဆုံးက်င္းပရန္ တိုင္း အစိုးရအဖြဲ႕မွ ဆုံးျဖတ္လိုက္သည္။
ယင္းအတြက္ ခ႐ိုင္အလိုက္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ၿမိဳ႕နယ္လိုက္ေသာ္ လည္းေကာင္း အႀကိဳေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပေနၾကသည္။ ထားဝယ္ခ႐ိုင္တြင္ အႀကိဳ ေဆြးေႏြးပြဲအျဖစ္ ဇန္နဝါရီ ၂ ရက္၊ ၅ ရက္ႏွင့္ ၆ ရက္တို႔တြင္ က်င္းပ ခဲ့သည္။
ၿမိတ္ႏွင့္ ေကာ့ေသာင္းတို႔တြင္ အေျခအေန မည္သို႔ ရွိမည္မသိ။
ထားဝယ္ အႀကိဳပြဲတြင္ အားနည္း ခ်က္အခ်ိဳ႕ ေတြ႕ခဲ့ရသည္။
၁။ ဖိတ္ၾကားမႈ အားနည္းျခင္း
ေဆြးေႏြးပြဲ တက္ေရာက္သူ အမ်ား စုမွာ ေဆြးေႏြးပြဲ ရွိေၾကာင္း မီဒီယာမ်ားမွ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစ္ဆင့္စကား တစ္ဆင့္နားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေရာက္လာသူက ပိုမ်ားေနပါသည္။ တခ်ိဳ႕က အခ်ိန္ အလြန္နီးကပ္မွ တယ္ လီဖုန္းျဖင့္ဖိတ္ၾကားျခင္း ခံရသည္ဟု ညည္းတြား ၾကသည္။
ပြဲစီစဥ္သူမ်ား တက္သုတ္႐ိုက္ လုပ္ေဆာင္ရမႈေၾကာင့္ဟု နားလည္ႏိုင္ပါ သည္။ သို႔ေသာ္ တိုင္း၏ ေရွ႕ေရးအား အဆုံးအျဖတ္ ျဖစ္ႏိုင္သည့္ပြဲ၊ တစ္သက္ တစ္ခါ ႀကဳံေတာင့္ႀကဳံခဲပြဲ ျဖစ္ပါသည္။ ဖိတ္ၾကားခံရသူမ်ား၊ ပါဝင္သင့္ ပါဝင္ ထိုက္သူမ်ားဘက္မွ အဖြဲ႕အစည္းအလိုက္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစ္သီးပုဂၢလေသာ္ လည္းေကာင္း ႀကိဳတင္စုေဝးတိုင္ပင္ရန္ ျပင္ဆင္ရန္ အခ်ိန္ လိုပါသည္။
ဖိတ္ၾကားရာတြင္လည္း အစည္း အေဝးအစီအစဥ္ ႀကိဳမသိရျခင္းက တက္ေရာက္သူမ်ားအတြက္ မ်ားစြာ ကသိကေအာက္ ျဖစ္ေစပါသည္။
ယခုကဲ့သို႔ေသာ ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ခု အတြက္ဆိုပါက ႏိုင္ငံတကာတြင္ ရက္မည္မၽွခြာ ႀကိဳဖိတ္ေလ့ရွိေၾကာင္း ပြဲစီစဥ္သူမ်ား သိၿပီး ျဖစ္ခ်ိမ့္မည္။ ေနာင္တြင္ သတိခ်ပ္ေစခ်င္ပါသည္။
၂။ ပြဲစီစဥ္သူမ်ား အခ်ိန္ယူ လြန္းျခင္း
သိေစခ်င္ေသာ ေစတနာအား နား လည္ပါသည္။ ပြဲ ရည္႐ြယ္ရင္း ေဘး မေခ်ာ္ရန္ ႀကီးၾကပ္ရမည္ကို သေဘာ ေပါက္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ” ေဆြးေႏြးပြဲ ေလာ၊ စာေပေဟာေျပာပြဲေလာ ” ဟု ေမးခြန္းထုတ္ရသည္အထိ မျဖစ္သင့္ပါ။ ပြဲတစ္ပြဲသည္ ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ အညီသာ ျဖစ္သင့္ပါသည္။ ယင္းသို႔ ေမးခြန္း ထုတ္ရသည္မွာ အစည္းအေဝးအစီအစဥ္ ႀကိဳမေဝမိ၍လည္း ျဖစ္ပါသည္။
၃။ ေဆြးေႏြးရန္အခ်ိန္ နည္းလြန္းျခင္း
ေဆြးေႏြးခြင့္ရသည့္ရက္က နည္း လြန္းၿပီး တိုင္းတြင္းသားတို႔ ရင္တြင္းမွ ေျပာစရာက မ်ားေနဟန္ တူပါသည္။ (၂) အခ်က္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနပါသည္။ ပြဲစီစဥ္သူမ်ား အခ်ိန္ယူလြန္းသျဖင့္ အေထြေထြေဆြးေႏြးရန္ အခ်ိန္ေပးႏိုင္မႈ နည္းသြားသည္။ စာတမ္းဖတ္ရန္ ၁၀ မိနစ္၊ အေထြေထြ ေဆြးေႏြးလိုသူအတြက္ ၃ မိနစ္ ပြဲစီစဥ္ႀကီးၾကပ္တစ္ဦး ေဟာ ေျပာရွင္းလင္းရန္ အခ်ိန္ ၁နာရီ ဝန္းက်င္ က မျဖစ္သင့္ပါ။
(ကရင္အမ်ိဳးသားတစ္ဦး ဘာသာစကား အခက္အခဲေၾကာင့္ဟု (၃)မိနစ္ထက္ နည္းနည္းပိုေပးရန္ ေတာင္းဆိုေသာ္လည္း မရခဲ့ပါ။)
ေက်နပ္ရသည္က စားေသာက္ ေနထိုင္ေရးႏွင့္၊ ဖိတ္ၾကားေရးတို႔တြင္ ခ်ိဳ႕ယြင္းခဲ့ပါက သူ၏ အားနည္းခ်က္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ေတာင္ပန္း သြားသည္ကို ျဖစ္ပါသည္။ ” အခက္အခဲ ျပႆနာ တစ္စုံတစ္ရာ ရွိခဲ့ရင္ ကၽြန္မရဲ႕ အားနည္း ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ မ်ားသာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ကၽြန္မအေနနဲ႔ ေတာင္းပန္ခ်င္ပါတယ္ ” ဟူ၏။
တာဝန္ခံမႈႏွင့္ ေတာင္းပန္တတ္မႈကို ခ်ီးက်ဴးပါသည္။ ပြဲအၿပီးတြင္ သက္ဆိုင္ ရာက႑အလိုက္ စာတမ္းမ်ား ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ ထည့္သြင္းလိုပါက ဇန္နဝါရီလ ၂၀ ရက္အထိ တင္သြင္းႏိုင္ေၾကာင္း လမ္းဖြင့္ေပးသည့္အတြက္လည္း ေက်နပ္ ရပါသည္။
လာမည့္ ဇန္နဝါရီ ၂၃ ရက္တြင္ က်င္းပမည့္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ယခုကဲ့ သို႔ေသာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္မ်ား မျဖစ္ေစလိုပါ။
တိုင္းတြင္းသားတို႔၏ တူညီေသာ သေဘာထား အျမင္မ်ားႏွင့္ မတူညီေသာ သေဘာထားအျမင္မ်ားကို စုစည္းကာ မၾကာမီ က်င္းပမည့္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးညီလာခံ ၂၁ ရာစုပင္လုံ ဒုတိယ အစည္းအေဝးသို႔ ေခ်ာေမြ႕စြာ တင္ျပ ႏိုင္ရန္ လိုသည္။
တိုင္းတြင္းသားမ်ားအားလည္း တိုင္း
