စာေမးပြဲဆိုတဲ့အသံကို ေက်ာင္း သားတိုင္းလိုလို ၾကားခ်င္ၾကမွာ မဟုတ္ ပါဘူး။ စာေမးပြဲဆိုတဲ့ အသံဟာ ေက်ာင္း သားေတြအတြက္ေတာ့ ငွက္ဆိုးထိုးသံ ပါပဲ။ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ေက်ာင္း တက္ရတာ အပန္းမႀကီးေပမယ့္လည္း စာေမးပြဲဆိုတာႀကီးကေတာ့ မရွိေလ ေကာင္းေလပါပဲ။ စာက်က္ရတာ ေပ်ာ္ တယ္ဆိုတဲ့ ေက်ာင္းသားကေတာ့ ရွိလိမ့္ မယ္မထင္။ စာေမးပြဲေတြ ခဏခဏ စစ္ ေနၾကတဲ့ ဆရာေတြကေရာ စာက်က္ ရတာကို ႀကိဳက္ၾကပါရဲ႕လား။ ရာထူးတိုး စာေမးပြဲကိုေတာင္ ေျဖခ်င္ၾကတာ မဟုတ္ဘူး။
စာေမးပြဲရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္က ေက်ာင္းသားရဲ႕တတ္ေျမာက္မႈကို အကဲ ျဖတ္ဖို႔ပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ သင္ယူ ေလ့လာထားတဲ့ ဘာသာရပ္အေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဘာေတြထပ္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာဖို႔ လိုေသး လဲဆိုတာကို သိေစဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္လည္းပဲ သင္ခန္းစာတစ္ခု ၿပီးဆုံး တိုင္း ျပန္လည္စစ္ေဆးတဲ့ Chapter End Test စာေမးပြဲေတြကို စစ္ရပါတယ္။ အခန္းဆုံး စစ္တဲ့ေနရာမွာ စာေမးပြဲ ပုံစံ မ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ အခန္းထဲမွာပဲ စစ္ရ ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ေက်ာင္းသားနဲ႔ စာသင္ခန္း အခ်ိဳးမညီလို႔ စာသင္ခုံ တစ္ ခုံမွာ ငါးေယာက္ကေန ေျခာက္ေယာက္ ေလာက္အထိ ထိုင္ၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခန္းဆုံးစစ္တဲ့အခါ လူခြဲ ထုတ္လိုက္ေတာ့ စာေမးပြဲပုံစံ ျဖစ္သြား ပါေတာ့တယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ ေက်ာင္းသားတစ္ ေယာက္ကို ခုံတစ္ခုံ ႏႈန္းဆိုေတာ့ အားလုံးအဆင္ ေျပပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာက အခု ခ်ိန္ထိ ခုံရွည္ ေတြကို အသုံး ျပဳၾကရတာ မ်ားပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ တုန္းကေတာ့ တစ္ ႏွစ္မွာမွ စာေမးပြဲ သုံးႀကိမ္ေလာက္ပဲ ေျဖၾကရပါတယ္။ အခုေခတ္ ကေလးေတြ မွာေတာ့ စာေမးပြဲက မ်ားလြန္းလို႔ စာေမး ပြဲေၾကာက္ေရာဂါေတာင္ ရသြားႏိုင္ပါ တယ္။ မူလတန္း အထက္ဆင့္ကေန ကိုးတန္းအထိကို အနည္းဆုံးစာေမးပြဲ ငါးႀကိမ္ေလာက္ ေျဖၾကရပါတယ္။ ဆယ္တန္း ေက်ာင္းသားေတြဆိုရင္ေတာ့ အခန္းဆုံးစာေမးပြဲ၊ ပႏွစ္ဝက္စာေမးပြဲ ေတြအျပင္ စမန-အႏ်အ သုံးနာရီေမးခြန္း က သုံးႀကိမ္ေလာက္ ေျဖဆိုၾကရပါတယ္။ မတ္လအတန္းတင္စာေမးပြဲႀကီး ေျဖဆို ၿပီးေတာ့မွပဲ စာေမးပြဲရာသီႀကီး ၿပီးဆုံးပါ ေတာ့တယ္။
အရင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာဆို စာေမးပြဲက အခုထက္ပိုမ်ားပါေသးတယ္။ ႏွစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္စာေမးပြဲ၊ အခန္းဆုံး စာေမးပြဲ(သို႔မဟုတ္) လပတ္စာေမးပြဲ၊ ပႏွစ္ဝက္ စာေမးပြဲေတြအျပင္ pre-test စာေမးပြဲ၊ အရည္ခ်င္း စစ္စာေမးပြဲ၊ ထူး ခၽြန္စာေမးပြဲနဲ႔ ေနာက္ဆုံးအတန္းတင္ စာေမးပြဲ ေျဖဆိုတဲ့အခ်ိန္ထိဆို ေျဖလိုက္ ရတဲ့ စာေမးပြဲက ေၾကာက္ဖို႔ေတာင္ ေကာင္းသား။ ဒီၾကားထဲ ကုစားစာေမးပြဲ ဆိုတာလည္း ပါလိုက္ပါေသးတယ္။ လပတ္စာေမးပြဲမွာ က်တဲ့ေက်ာင္းသား ေတြကို ျပန္လည္ကုစားသင္ေပးၿပီး ျပန္ ေျဖခိုင္းတာပါ။ ကုစားစာေမးပြဲမွာ ထပ္ၿပီးေတာ့ က်တဲ့သူဆိုရင္ေတာ့ ႏွစ္ထပ္ကြမ္း ကုစားရပါတယ္။ ႏွစ္ထပ္ ကြမ္းကုစားရတဲ့ ေက်ာင္းသား ဆိုရင္ ေတာ့ အရည္အခ်င္း ဘယ္ေလာက္ညံ့ သလဲဆိုတာ စဥ္းစားသာ ၾကည့္ေပေတာ့။ အဲဒီေလာက္ စာေမးပြဲေတြ မ်ားေပမယ့္ ေက်ာင္းသားေတြမွာ ပိုၿပီးတိုးတက္လာ သလားဆိုေတာ့ ဒုံရင္းကဒုံရင္းပါပဲ။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြမွာ ေမးခြန္းထုတ္၊ အေျဖလႊာစစ္၊ အမွတ္စာရင္းသြင္းနဲ႔ လုံးခ်ာလိုက္ေနေတာ့တာပဲ။ အမွတ္ စာရင္း ေတြဆိုလည္း အခ်ိန္မီပို႔ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရေတာ့ သင္ၾကားေရးအတြက္ အခ်ိန္က မလုံေလာက္ေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ဆုံးေက်ာင္းသားေတြက အျပင္ က်ဴရွင္ကိုပဲ အားကိုးဖို႔ရွိပါေတာ့ တယ္။ အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ ေက်ာင္းသား ေတြလည္း စာေမးပြဲေတြကိုၿငီးေငြ႕၊ ဆရာ ဆရာမေတြမွာလည္း သင္ၾကား ေရးေတြ ထိခိုက္တာပဲ အဖတ္တင္ ပါတယ္။
အရင္တုန္းကေတာ့ ကိုးတန္း အထိကေတာ့ မေအာင္မရွိ ငါ့တပည့္ပါပဲ။ အရမ္းအေျခအေနဆိုးတဲ့ ေက်ာင္းသား ေတြေလာက္သာ စာေမးပြဲက်ေလ့ရွိ ပါတယ္။ အဲဒီလိုအေျခအေနကေန ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ပညာသင္ႏွစ္က စၿပီးေတာ့ စတုတၳတန္းနဲ႔ အ႒မတန္းေတြကို အရင္တုန္းကလို အစိုးရစစ္စာေမးပြဲ ျပန္စစ္မယ္ၾကားေတာ့ ပညာေရးကို စိတ္ပါဝင္စားသူေတြ အားလုံးကႀကိဳ ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း ေအာင္စာရင္းေတြ ထြက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ကုစားျပန္ေျဖရ မယ္ၾကားေတာ့ အားလုံးစိတ္ပ်က္ ၾကရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ ပထမ ေအာင္စာရင္းမွာေတာင္ A,B,C ဆိုၿပီးေတာ့ အဆင့္သုံးဆင့္ နဲ႔အတန္းတင္ ေပးထားပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ C အဆင့္ဆိုတာ အနည္းဆုံး သုံးဘာသာ ေလာက္က်ဖို႔ရွိ တဲ့သူေတြပါ။ စာေမးပြဲမွာ က်တဲ့သူေတြဆိုတာ ဘာသာစုံနီးပါး က်သူေတြပါ။ အဲဒီလိုေက်ာင္းသားေတြကို ျပန္မေျဖခိုင္းတာ အေကာင္းဆုံးလို႔ ထင္ ပါတယ္။ အရည္အခ်င္း မျပည့္မီဘဲ အတန္းတင္ေပးလို႔လည္း သိပ္ မထူးပါ ဘူး။ ကိုးတန္းေရာက္လို႔ စာမလိုက္ႏိုင္ရင္ စိတ္ဓာတ္က်ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းထြက္ခ်င္ စိတ္ေတာင္ ေပါက္သြားႏိုင္တယ္။ ယခု ႏွစ္စာေမးပြဲမွာ ကုစားစာေမးပြဲ မရွိေတာ့ ဘူးၾကားလို႔ အားလုံးဝမ္းသာခဲ့ရေပမယ့္ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ကုစားစာေမးပြဲရွိတယ္လို႔ ၾကားသိေနရပါတယ္။
အခုႏွစ္အေျခအေနက ပိုဆိုးပါ တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ လည္းဆိုေတာ့ ကုစား မရွိေတာ့ဘူးေျပာလို႔ အမွတ္ဖ်က္(စာစစ္) တဲ့ ေနရာမွာ အထက္လူႀကီးရဲ႕ၫႊန္ၾကား ခ်က္နဲ႔ မ်က္စိမွိတ္ၿပီးေတာ့ မျခစ္ယုံတ မယ္ အေျဖလႊာေတြကို စစ္ခဲ့ရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီေလာက္အေန အထား စစ္ထားတာေတာင္က်ေနေသးတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို ကုစား ျပန္ေျဖခိုင္း မယ္ဆိုေတာ့ အခုႏွစ္ကိုးတန္းသင္ရမယ့္ ဆရာဆရာမေတြ အတြက္ေတာ့ ရင္ေလး စရာပါပဲ။ အဲဒီေက်ာင္းသားေတြကို အတန္းတင္ မေပးဘဲ အ႒မတန္းစာကို ေက်ညက္ေအာင္ ျပန္လည္သင္ယူေစ တာက သူတို႔အတြက္ ပိုေကာင္းမယ္ ထင္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ အခုလိုေျပာရတာက သားသမီးခ်င္း ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ မရွိလို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေလး ေတြကို ျမင္ေတြ႕ခ်င္လို႔ပါပဲ။
အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့ ေက်ာင္းသား ေတြကို ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္မွ အနာဂတ္ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ေရးမွာ တစ္ဖက္တစ္လမ္းက အကူအညီေပးႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါလား။ ေနာက္ ဆုံး ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ တစ္ခုကေတာ့ အခုလိုမ်ိဳး ၾကက္တူေ႐ြး က်က္ က်က္ၿပီး ေတာ့ေျဖေနရတဲ့ စာေမးပြဲ စနစ္အစား ဒီထက္ေကာင္းမြန္ တဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ တတ္ေျမာက္မႈကို ဆန္းစစ္ သတ္မွတ္ေပးႏိုင္မယ့္ အျမန္ဆုံး ေပၚေပါက္လာေစခ်င္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ပညာေရးစနစ္မ်ိဳးစနစ္ အျမန္ဆုံး ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ လိုပါမယ္။ ျမန္မာ ေက်ာင္းသားလူငယ္အေပါင္း စာေမးပြဲ ေဘးကေနၿပီး အျမန္ဆုံးကင္း ေဝးႏိုင္ၾကပါေစ။
