တစ္ခါက အာရွ၏ လမ္းျပတ္မ်ား ရွိရာႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္သည့္ ျမန္မာတြင္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ လမ္းေဖာက္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား စတင္လာၿပီျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေၾကာင့္ သာမက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား ႏွင့္ အပစ္ရပ္ႏိုင္မႈေၾကာင့္ စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳး ေရးဆိုသည့္ အျမင္ျဖင့္ လမ္းေတြကို ခပ္ ျမန္ျမန္ပဲ ေဖာက္ေနသည္။
အေလာသုံးဆယ္ ေဖာက္ေနေသာ လမ္းမ်ားသည္ ထိုင္းႏွင့္ျမန္မာကို အဓိက ခ်ိတ္ဆက္ေပးမည္ျဖစ္ၿပီး ကုန္စည္မ်ား ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးသာမက တိုင္း ျပည္အတြင္း ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး ကိုပါ ျမႇင့္တင္ေပးမည္ျဖစ္သည္။
ပထဝီအေနအထားအရ အေရးပါလွ ေသာ ေနရာတြင္တည္ရွိသည့္ ျမန္မာမွာ လမ္းမ်ား တိုးေဖာက္ ခ်ိတ္ဆက္ ဆက္ သြယ္ျခင္းမွ တဆင့္ ပိုမို လမ္းပြင့္လာေတာ့ မည္ျဖစ္သည္။
လမ္းေၾကာင္းသစ္ ကရင္ျပည္နယ္ ေကာ့ကရိတ္ခ႐ိုင္ အတြင္းရွိ ႏွစ္လမ္းသြား လမ္းေၾကာင္း တစ္ေလၽွာက္ မတ္ေစာက္ေသာ လမ္းမ်ား တည္ရွိၿပီး ကုန္တင္ကားႀကီးမ်ား ေႏွး ေကြးစြာ ဘရိတ္အုပ္သြားရန္လိုသည္။ ယင္းလမ္းသည္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ဒါနန္း ဆိပ္ကမ္းမွ လာအို၊ ထိုင္း တို႔ကို ျဖတ္ ေက်ာ္ကာျမန္မာသို႔ခ်ိတ္ဆက္မည့္ အေရွ႕ အေနာက္ စီးပြားေရးစႀကၤန္ တစ္ေၾကာတြင္ အၿပီးမသတ္ႏိုင္ေသးေသာ လက္က်န္ လမ္းပိုင္းတစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။
ယင္းလမ္းပိုင္းမွာ အေတာ့ကို ဆိုး ဝါးေသာ အေနအထားရွိခဲ့ၿပီး ျမ၀တီႏွင့္ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕အၾကား ကီလိုမီတာ ၅၀ ရွိသည္။ ယင္းကိုစႀကၤန္လမ္းပိုင္း၏ အ ဆိုးဝါးဆုံး တစ္ဆို႔ေနေသာ ေနရာဟု ေခၚဆိုေလ့ရွိသည္။ ယင္းလမ္းကို ၂၀၁၂ တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ အကူအညီျဖင့္ အသစ္ ေဖာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး ယမန္ႏွစ္ေႏြရာသီတြင္ အၿပီးသတ္ခဲ့သည္။ လမ္းၿပီးေျမာက္ၿပီး တစ္ႏွစ္မျပည့္မီတြင္ပင္ ထိုလမ္းသစ္ႀကီး မွာ စီးပြားေရးလမ္းပိုင္းတစ္ရပ္ အျဖစ္ အသုံးေတာ္ခံေနၿပီျဖစ္သည္။
ယင္းမတိုင္မီ ေတာင္ေပၚလမ္း ေဟာင္းကို စစ္အစိုးရေခတ္ကေဖာက္ လုပ္ခဲ့ၿပီး အေတာ့ကို က်ဥ္းေျမာင္း ပါသည္။ တစ္လမ္းေမာင္းသာ သြားႏိုင္ၿပီး အဆင္းတစ္ရက္ အတက္တစ္ရက္ သတ္ မွတ္ထားသည္။ ယာဥ္မ်ားကို တစ္နာရီ ကီလိုမီတာ ၃၀ ထက္ ပိုမေမာင္းႏိုင္ပါ။
ယခုလမ္းသစ္ေၾကာင့္ တစ္နာရီ ၈၀ ကီလိုမီတာ ေက်ာ္ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ၿပီး ယခင္ထက္ အခ်ိန္ ငါးဆ ပိုမိုသက္သာ သြားၿပီျဖစ္သည္။
“လမ္းသစ္က ၾကမ္းေပမဲ့ သက္ ေတာင့္သက္သာနဲ႔ ေမာင္းႏိုင္တယ္။ ကၽြန္ ေတာ္စီးပြားပိုျဖစ္လာေစတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုတာ့ ျမ၀တီကို ေန႔ခ်င္းျပန္သြား ႏိုင္ၿပီကိုး” ဟု သစ္သီး၀လံႏွင့္ ဟင္းသီး ဟင္း႐ြက္မ်ား သယ္ယူေရာင္းခ်ေနေသာ ကုန္သည္တစ္ဦးက ဆိုသည္။
လမ္းပိုင္းက အမွန္တကယ္ပင္ စီးပြားေရး အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမႈကို ျဖစ္ေစ သည္။ လမ္းေဖာက္လုပ္ၿပီးေနာက္ ခ်က္ ခ်င္းပင္ ကုန္သြယ္မႈတိုးလာခဲ့ၿပီး ျမန္မာ ဘ႑ာေရးႏွစ္ ပထမႏွစ္ဝက္ (ဧၿပီ-စက္တင္ဘာ) အတြင္း ထိုင္းမွ ျမန္မာသို႔ ကုန္ပစၥည္းတင္ပို႔မႈ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္း တက္ လာခဲ့သည္။
ျမ၀တီနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးသည္ ထိုင္းႏွင့္ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး၏ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိရာ ၂၀၁၅-၁၆ ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္ကုန္တြင္ အက်ိဳးအျမတ္ ႀကီးမားစြာ ရလာဖြယ္ရွိေနသည္။
အဦးအစ ထိုင္းႏွင့္ ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံအတြင္း အျခားအဓိကက်ေသာ လမ္းပိုင္းမ်ားစြာ ေဖာက္လုပ္ရန္ က်န္ရွိပါေသးသည္။ ျမ၀တီႏွင့္ မဲေဆာက္ကို နယ္ျခားထား သည့္ ေသာင္ရင္းျမစ္ကို ျဖတ္ကာ ဒုတိယေျမာက္ ခ်စ္ၾကည္ေရး တံတား တစ္စင္း ထပ္ေဖာက္ရန္ ယမန္ႏွစ္က လုပ္ ငန္းစတင္လ်က္ရွိသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ တံတားတစ္စင္းသာရွိရာ ကုန္သြယ္ေရး တြင္ အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာမႈမ်ား ရွိလာသျဖင့္ ယင္းတံတားကို ကုန္ခ်ိန္ပိုမို တင္ေဆာင္ သြားလာႏိုင္ရန္ ဒီဇိုင္းခ်ထားသည္။
ျမန္မာ့ အႀကီးဆုံးၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္ ႏွင့္ ျမ၀တီၿမိဳ႕သို႔ ဆက္သြယ္ထားေသာ လမ္းပိုင္းရွိ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း တံတားသုံးစင္းျပင္ဆင္ရန္ ေခ်းေငြေပးရန္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတကာ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး ေအဂ်င္စီ (JICA) က ေငြေခ်းမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း ယမန္ႏွစ္က ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ် ခဲ့သည္။
ထားဝယ္ေဒသတြင္လည္း ကန္ခ် နဘူရီၿမိဳ႕ႏွင့္ ထားဝယ္ၿမိဳ႕တို႔ကို ဆက္ သြယ္မည့္ ကီလိုမီတာ ၁၅၀ အရွည္ရွိ လမ္းတစ္ခုကို ထိုင္းေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီအီတာလ်ံ-ထိုင္းက ေဖာက္လုပ္ လ်က္ရွိသည္။ ယင္းလမ္းသည္ အေရွ႕ ေတာင္အာရွ ကုန္းမႀကီးကို ခ်ိတ္ဆက္ ဆက္သြယ္လ်က္ ေတာင္ပိုင္းစီးပြားေရး စႀကၤန္ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရးလမ္း ေၾကာင္းကို ခ်ိတ္ဆက္ေပးႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းလမ္းၿပီးစီးပါက ကနဦး တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ေကာ့ကရိတ္လမ္းပိုင္း ကဲ့သို႔ပင္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ကုန္သြယ္ ေရးအေပၚမ်ားစြာ သက္ေရာက္မႈ ရွိမည္ ျဖစ္သည္။
ယခင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ယခုကဲ့ သို႔လမ္းေဖာက္လုပ္ရန္ ေတြးပင္ မ ေတြးရဲစရာပင္။ ႏိုင္ငံတကာက အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း စစ္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ အေျခခံ အေဆာက္အဦမ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ရပ္တန္႔ခဲ့သည္။ ကရင္တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ အစိုးရတို႔ အၾကား စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္လည္း လမ္းမ်ားမွာ ပိတ္လိုက္ဖြင့္လိုက္ရွိေနသည္။ ေကာ့က ရိတ္မွာ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ုံး (KNU) ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအက်ိဳးျပဳ ကရင္ တပ္မေတာ္ (DKBA) တို႔၏ လႊမ္းမိုးမႈ ေအာက္တြင္တည္ရွိသည္။
၂၀၁၁ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမို ကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ား စတင္ၿပီးေနာက္ အေျပာင္းအလဲမ်ား ေရာက္ရွိလာသည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း သို႔ ျပန္ဝင္ဆန္႔လာေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားအကူအညီမ်ား ျပန္ ေပးလာသည္။ ကမၻာ့ဘဏ္၊ အာရွ ဖြံၿဖိဳး ေရးဘဏ္ စသည့္ ႏိုင္ငံတကာ ေခ်းေငြ အဖြဲ႕မ်ား၏ ေခ်းေငြမ်ားျဖင့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦ လုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္ လာသည္။
ယခုအခါ အၿပီးသတ္ခဲ့ေသာလမ္း မ်ားတြင္ သစ္သီး၀လံမ်ား၊ ဟင္းသီး ဟင္း႐ြက္မ်ား၊ စားသုံးကုန္မ်ား၊ စီးပြား ေရး တက္လာသည္ႏွင့္ အညီလိုအပ္လာ ေသာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းသုံးပစၥည္း မ်ား တင္ေဆာင္ထားေသာ ကုန္တင္ကား မ်ား ဥဒဟိုသြားလာေနႀကီ ျဖစ္သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္သမားလိုအပ္ ခ်က္မ်ားၿပီး လုပ္ခလစာလည္း ျမန္မာ ထက္မ်ားစြာ ပိုေပးရသည္။ ျမန္မာတြင္ ကား အလုပ္သမားမ်ား ပိုေန (အလုပ္ လက္မဲ့ျဖစ္ေန) ၿပီး လုပ္ခလည္း ေဈး သက္သာသည္။ ခရီးလမ္းပန္းပိုေကာင္း လာသည္ႏွင့္အမၽွ ထိုင္းရွိ စက္မႈဇုန္မ်ားကို ျမန္မာနယ္စပ္သို႔ ေ႐ြ႕လာဖြယ္ရွိေနသည္။ ျမ၀တီတြင္ စက္မႈဇုန္ေထာင္ကာ လုပ္ငန္း လည္ပတ္ရန္ပင္ စတင္ျပင္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕စက္႐ုံမ်ားမွာ အထည္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ေရာ္ ဘာလုပ္ငန္းမ်ား လည္ပတ္ရန္ စက္႐ုံမ်ား ပင္ စေဆာက္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔ႏွင့္ မတူျခား နားစြာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေမာ္ေတာ္ကား စက္႐ုံႏွင့္ လၽွပ္စစ္ပစၥည္းစက္႐ုံမ်ား မရွိ ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ အစားအစာ၊ စားသုံးကုန္ စသည္တို႔ ျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္း စားသုံးမႈ အတြက္ အဓိကထုတ္လုပ္သည္။
လမ္းပန္း ခရီးေကာင္းလာသည္ႏွင့္ အမၽွ ထိုင္းအေျခစိုက္ လုပ္ငန္းမ်ား ျမန္မာသို႔ တိုးခ်ဲ႕လာမည့္ အလားအလာ မ်ားစြာရွိေနသည္။
ဂ်ပန္ Nippon Express ကုမၸဏီ သည္ အေရွ႕-အေနာက္ စီးပြားေရး စႀကၤန္ကိုအသုံးျပဳလ်က္ ထိုင္းႏွင့္ ျမန္မာ အၾကား သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ဝန္ေဆာင္ မႈလုပ္ငန္းကို စတင္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ယင္း လမ္းေၾကာင္းမွ ပို႔ေဆာင္ပါက ရန္ကုန္ ႏွင့္ ဘန္ေကာက္အၾကား သုံးရက္သာ ၾကာျမင့္ၿပီး စင္ကာပူအနီး မလကၠာ ေရလက္ၾကား မွ တဆင့္ ကုန္စည္ပို႔ ေဆာင္ပါက ၾကာျမင့္သည့္ ႏွစ္ပတ္ သုံး ပတ္ထက္ မ်ားစြာ သက္သာလာ ၿပီျဖစ္သည္။
ယင္း လုပ္ငန္းအေၾကာင္း မ်ားစြာ လူသိမမ်ားလွေသးသျဖင့္ တစ္ရက္ ကုန္ တင္ကား တစ္စီးမွႏွစ္စီးသာ ေျပး ဆြဲႏိုင္ ေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ေနာင္တြင္ နယ္စပ္ ျဖတ္ေက်ာ္ပို႔ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းအသားက်အသုံးမ်ားလာပါက ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔လာမည္ဟု မွန္း ထားသည္။
ထိုင္းနယ္စပ္သာမက မႏၲေလး၊ တ႐ုတ္နယ္စပ္တို႔ႏွင့္လည္း လမ္းခရီး ခ်ိတ္ဆက္ အသုံးမ်ားလာေစရန္ တ႐ုတ္ အေထာက္အပံ့ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေနသည္။ ယင္းအျပင္ စစ္ကိုင္းတိုင္းႏွင့္ ထိစပ္ေနေသာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယ္စပ္တြင္လည္း အိႏၵိယ အစိုးရ၏ အကူအညီျဖင့္ လမ္းေဖာက္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိ သည္။ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးေဈးကြက္ႀကီးႏွင့္ အခ်ိတ္အဆက္မရွိဘဲ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အေမွာင္ေခတ္အတြင္း ေနခဲ့ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာရွတိုက္၏ လမ္းျပတ္ႀကီးအျဖစ္ ေခၚေဝၚခဲ့သည္။ ယခု အခုအခါ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ အာရွတိုက္သို႔ျပန္လည္ ခ်ိတ္ဆက္ ရန္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီျဖစ္သည္။
တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ ႏွင့္ အာဆီယံ သည္ကမၻာ့လူဦးေရ၏ ထက္ဝက္ မၽွရွိၿပီး ယင္းတို႔၏ ဝင္ထြက္ေပါက္ျဖစ္လာရန္ ျမန္မာ့ပထဝီအေန အထားက အထာက်ေနသည္။ ကမၻာ့အႀကီးဆုံး ေဈးကြက္ႀကီး သုံးခုၾကားရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံတကာလမ္းေၾကာင္းမ်ား ခ်ိတ္ဆက္ တည္ ေဆာက္လာမႈႏွင့္အတူ အာရွ၏ဗဟိုခ်က္ ျဖစ္လာရန္ အလား အလာမ်ားစြာ ရွိလာၿပီ ျဖစ္သည္။
(မတ္လ ၃ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္အေျခစိုက္ Nikkei Asian Review သတင္းစာ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Roads can convert Myanmar from economic void to hub ေဆာင္းပါးကို ဖစု ျမန္မာဘာသာျဖင့္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ျပန္လည္ ေရးသားထားသည္)
