လန္ဒန္အေျခစုိက္ Global Witness အဖြဲ႕မွ ထုတ္ျပန္လုိက္ေသာ ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္း လုပ္ငန္းအေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမွာ လြဲမွားေနေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပခံရေသာ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးေဇာ္ဘုိခန္႔က တုန္႔ျပန္ေျပာဆုိသည္။
ေက်ာက္စိမ္း: ‘ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ မဟာလွ်ိဴ႕၀ွက္ခ်က္ႀကီး’ (Jade: Myanmar’s ‘Big State Secret’) အမည္ရ အစီရင္ခံစာကုိ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ၊ လန္ဒန္အေျခစိုက္ Global Witness အဖြဲ႕မွ ၁၂ လၾကာ စုံစမ္းေထာက္လွမ္းျပဳစုထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ အာဏာရွင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္း ဦးသန္းေရႊႏွင့္ မိသားစု၀င္မ်ား၊ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၊ အစုိးရႏွင့္ နီးစပ္ေသာ ခရုိနီလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ မူးယစ္ရာဇာမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္မ်ား ကခ်င္ျပည္နယ္ ေက်ာက္စိမ္းထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမွ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ေဒၚလာ ၁၂ ဘီလီယံမွ ၃၁ ဘီလီယံအထိ ၀င္ေငြရရွိေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
အစီရင္ခံစာတြင္ (၁) ဦးသန္းေရႊႏွင့္ မိသားစု၀င္မ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းကြန္ရက္ ဇယား၊ (၂) ဦးေအာင္ကုိ၀င္း၏ ကေမၻာဇအုပ္စု၊ ဦးေက်ာ္၀င္း၏ Sky Net အုပ္စု တုိ႔ ဆက္ႏြယ္ပါ၀င္ေနေသာ ျမန္မာ့အႀကီးမားဆုံး ေက်ာက္စိမ္းထုတ္လုပ္သည့္ လုပ္ငန္းစုဟု ယူဆရသည့္ Ever Winner အုပ္စု၏ လုပ္ငန္းကြန္ရက္ဇယားႏွင့္ (၃) ၀ ျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္ (UWSA)၊ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) တုိ႔ ပါ၀င္ေနေသာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္မ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ အမည္ပ်က္စာရင္း၀င္ မူးယစ္ရာဇာတုိ႔ ပါ၀င္ဆက္ႏႊယ္ေနေသာ လုပ္ငန္းကြန္ရက္တုိ႔ကုိ ေဖာ္ထုတ္ထားသည္။
တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္တပ္ႏွင့္ မူးယစ္ရာဇာ ေ၀ဆူးက်န္တုိ႔၏ ကြက္ရက္အတြင္း ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေဇာ္ဘိုခန္႔၏ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈကုိ အစီရင္ခံတြင္ ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။
ဦးေဇာ္ဘုိခန္႔မွာ ေ၀ဆူးက်န္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္ဟု Global Witness မွ ယူဆထားသည့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းစုတစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ျမန္မာတေကာင္း ကုမၸဏီ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဒါရုိက္တာျဖစ္ၿပီး ျမန္ေရႊျပည္ (MSP) သတၱဳတြင္း ကုမၸဏီတြင္ ဒါရုိက္တာႏွင့္ အစုရွယ္ယာ၀င္ တစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္း အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ေရးသားထားေသာ အစီရင္ခံစာ စာမ်က္ႏွာ ၇၁ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
MSP မွာ CAT (Caterpillar Inc.) တံဆိပ္ စက္ယႏၱရားႀကီးမ်ားကုိ တင္သြင္းေနေသာ ျမန္မာျပည္ ကုိယ္စားလွယ္ျဖစ္ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
လက္ရွိတြင္ ျမန္မာတေကာင္းႏွင့္ MSP ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဒါရုိက္တာ အျဖစ္တာ၀န္ယူထားၿပီး ျမန္မာတေကာင္းမွာ ကုိယ္ပုိင္လုပ္ငန္းျဖစ္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေဇာ္ဘုိခန္႔က ဆုိသည္။
“ျမန္မာတေကာင္းက ေ၀ဆူးက်န္နဲ႕ မဆိုင္ပါဘူး။ ကၽြန္တာ္ပိုင္တာ ကၽြန္ေတာ့္ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ ေျပာတာ အစီရင္ခံစာထဲမွာ လဲြေနတယ္လို႔”ဟု ၎က ျငင္းဆုိသည္။
အေမရိကန္၏ ဆုေငြေဒၚလာ ႏွစ္သန္း ထုတ္ထားျခင္းခံထားရေသာ ေ၀ဆူးက်န္ႏွင့္ UWSA တုိ႔မွာ အေမရိကန္စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ စာရင္းတြင္ ပါ၀င္ေနၿပီး ယင္းကုိ ေရွာင္လႊားရန္ နာမည္ခံ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ အသုံးျပဳေနေၾကာင္း ခိုင္မာသည့္ သက္ေသမ်ားရွိေၾကာင္း Global Witness က ဆုိသည္။ ယင္းေၾကာင့္ UWSA ႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ လက္ငင္းအေနအထားတြင္ အေမရိကန္စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ထားေသာ စာရင္းတြင္ ရွိမေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းကဆုိသည္။
အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ကြန္ရက္ဇယားအရ ဦးေဇာ္ဘုိခန္႔မွာ ဆူေ၀က်န္း၏ အေမရိကန္က စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ခံထားရေသာ ဟုန္ပန္း ကုမၸဏီတြင္ မန္ေနဂ်ာအျဖစ္ အလုပ္လုပ္ခဲ့ဖူးသည္။
ၿပီးခ့ဲသည့္ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔က ဟန္ပန္းလမ္းေဖာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီတြင္ မႏၱေလး – မိတၳိလာလမ္းပိုင္း လမ္းေဖာက္လုပ္ေရးတြင္ လုပ္ကုိင္ခဲ့ဖူးျခင္းျဖစ္ၿပီး ဆူေ၀က်န္းႏွင့္ အျခား ဆက္စပ္မႈမရွိေၾကာင္း ဦးေဇာ္ဘုိခန္႔က ေျပာၾကားသည္။
“အဲဒါနဲ႕ ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ ေရးထားတာ”ဟု ၎ကဆုိသည္။
ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္သည့္ ကုမၸဏီေပါင္း ေထာင္ခ်ီရွိသည့္ ဖားကန္႔တြင္ MSP မွ တင္သြင္းေနေသာ CAT ကဲ့သုိ႔ေသာ စက္ယႏၱရား ကုမၸဏီ အနည္ဆုံး ငါးခုရွိၿပီး CAT အမွတ္တံဆိပ္ စက္ယႏၱရားမ်ားကုိ အမ်ားဆုံးအသုံးျပဳေၾကာင္း ဖားကန္႔တြင္ ႏွစ္ခ်ီ အလုပ္လုပ္ကုိင္ဖူးသည့္ အင္ဂ်င္နီယာ တစ္ဦးက တနသၤာရီအပတ္စဥ္သုိ႔ ေျပာၾကားသည္။
ထား၀ယ္ၿမိဳ႕ဇာတိျဖစ္ၿပီး ရန္ကုန္နည္းပညာတကၠသိုလ္ (YIT) မွ အင္ဂ်င္နီယာ ဘြဲ႕ရခဲ့သူ ဦးေဇာ္ဘုိခန္႔မွာ ထား၀ယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအမ်ားပုိင္ ကုမၸဏီလီမီတက္ (DDPC) ၏ ဘုတ္အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦး အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ယခု အခါႏုတ္ထြက္သြားၿပီျဖစ္သည္။
“ထြက္သြားတာၾကာၿပီ။ ရွယ္ယာေရာင္းၿပီးထြက္သြားတာ ၂ ႏွစ္ရိွပါၿပီ”ဟု DDPC မွ ဒါရုိက္တာ တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း အမႈေဆာင္ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာတေကာင္းအမည္ျဖင့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ကုမၸဏီတစ္ခုလည္း ထူေထာင္ထားသူ အသက္ ၄၂ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ဦးေဇာ္ဘုိခန္႔မွာ လက္ရွိတြင္ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ထား၀ယ္အသင္း အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္လည္း တာ၀န္ယူထားသည္။
ထား၀ယ္အသင္း၏ လက္ရွိ ဥကၠ႒မွာ အဏ၀ါလႊမ္းႏွင့္ Apex ေလေၾကာင္းလိုင္း အႀကီးအကဲ ဦးခင္စုိးျဖစ္သည္။
Global Witness က ၎ကုိ လာေရာက္ေမးျမန္းဖူးေသာ္လည္း ေ၀ဆူးက်န္၊ ဦးလီျမင့္၊ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္တုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လုပ္ငန္းကြန္ရက္ အေၾကာင္း မေမးျမန္းခဲ့ေၾကာင္း ဦးေဇာ္ဘုိခန္႔က ဆုိသည္။
လုပ္ငန္းကြန္ရက္တြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ားမွာ လြဲမွားေနၿပီး ၎လုပ္ပုိင္ခြင့္ရေသာ ေက်ာက္စိမ္း လုပ္ကြက္မ်ား လုပ္ကုိင္ရန္ ဦးလီျမင့္ကုိ ပုတ္ျပန္အပ္ႏွံထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သူက ရွင္းျပသည္။
“ဆိုလိုတာက ကိုယ္က လုပ္ကြက္စိုက္ သူကတူးေဖာ္ေရး စရိတ္ စိုက္။ ရ ရွိတဲ ့ ဝင္ေငြ အေပၚ အစိုးရကို အခြန္ ေဆာင္ၿပီး ၊ က်န္တာ ရာခိုင္နွုန္း နဲ ့ ခဲြယူၾကတဲ ့ စနစ္ပါ၊ ဖားကန္႔ မွာ လုပ္ရိုး လုပ္စဥ္ပါပဲ”ဟု ၎ကဆုိသည္။
အစီရင္ခံစာပါ ၎ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာအခ်က္မ်ားမွာလြဲမွားေနၿပီး အျခားတဖက္စကားျဖင့္သာ ေရးသားထားေၾကာင္း ဦးေဇာ္ဘုိခန္႔ကဆုိသည္။
“ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လဲြေနတယ္။ တစ္ဖက္တည္းက လူေတြရဲ႕ စကားနဲ႕ ေရးထားတာ။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ေမးထားတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ လုပ္ငန္း အဆင္မေျပတဲ့သူေတြက ေျပာတဲ့ တစ္ဘက္သတ္ ၾကားထားတာကိုပဲ ေရးထားတယ္”
