တခါတေလ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မုန္႔ေဝတဲ့အခ်ိန္ တန္းမစီမိဘဲ တုတ္ (ဒုတ္)ေဝတဲ့ အခ်ိန္မွာမ်ား တန္းစီ မိေနသလားဟု မၾကာခဏ စဥ္းစား မိသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေနာက္က် ေသာ ႏိုင္ငံတစ္ခုသည္ အျခားသူမ်ား၏ အေတြ႕အႀကဳံမ်ားမွ ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္ ေတြ သင္ခန္းစာ ယူႏိုင္သည္။
ယခု တစ္ပတ္ဖတ္လိုက္ရေသာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္တြင္ ကမၻာမွာ လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ေတြ သူတို႔ အဆြယ္အပြားေတြႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ ေနၿပီး အမ်ားစုက ႀကိဳးပမ္းရက်ိဳး မနပ္ ဟု သုံးသပ္ထားသည္ကို ေတြ႕ရ သည္။
၁၉၅၉ က ပထမဆုံး ေခတ္မီ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ကို ရွႏြန္ ေလဆိပ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့ရာ လူသိ မမ်ားလွ။ ယခုအခါ လူအမ်ားက အထူးစီးပြားေရး ဇုံေတြကို ဝိုင္းဝန္းေထာမနာျပဳ ေနၾကသည္။ ထိုဇုန္မ်ားတြင္ အခြန္ႏွင့္ သြင္းကုန္ခြန္ သက္သာခြင့္ေတြေပး၊ အေကာက္ခြန္စနစ္ လြယ္ကူျမန္ဆန္ ေအာင္ လုပ္ေပးထားကာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြကလည္း သက္သာ ေခ်ာင္ခ်ိ လွသည္။ႏိုင္ငံမ်ား၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အနည္းဆုံး အထူးစီးပြားေရးဇုန္ တခုစီ ရွိၾကသည္။ ယခုအခါကမၻာေပၚတြင္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ၄၃၀၀ ရွိရာ ထပ္မံ၍လည္း တိုးပြားေနသည္။ ျမန္မာႏွင့္ ကာတာတို႔က ဇုန္အသစ္ေတြ တည္ေထာင္ရန္ ႀကိဳးစားေနၾကသည္။ အိႏၵိယ အရာရွိႀကီးမ်ားက စီးပြားေရးဇုန္ တည္ေထာင္ေရး ရည္မွန္းခ်က္ကို ေတာ္လွန္ေရး တခုလို သေဘာထား သည္။ ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က အထူး မဟာဗ်ဴဟာ ဇုန္သည္ ျပဳျပင္ ေျပာင္း လဲေရး အစီအစဥ္၏ တစိတ္တေဒသ ျဖစ္သည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။
အထူး စီးပြားေရးဇုန္ကို သေဘာက် သူေတြ အေနျဖင့္ ေအာင္ျမင္မႈေတြ အေၾကာင္းကို အမ်ားႀကီး ေျပာႏိုင္ ၾကသည္။ ေဟာင္ေကာင္အနီး ၁၉၈၀ က ရွန္ဇန္းဇုန္ကို စမ္းသပ္ တည္ေထာင္ ခဲ့သည္။ စစခ်င္း တစ္ႏိုင္ငံလုံး စီးပြားေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ ျပဳလုပ္ရမည္ကို ဝန္ေလးေသာ တ႐ုတ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ က ေျမစမ္းခရမ္း ပ်ိဳးသည့္အေနျဖင့္ လုပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံသူ ေထာင္ခ်ီ၍ ဝင္ေရာက္လာ ၿပီးေနာက္ ဤဇုန္တြင္ စမ္းသပ္က်င့္သုံး ေသာ စီးပြားေရး မူဝါဒမ်ားကို အျခား ေဒသမ်ား၌ပါ က်င့္သုံး ပ်ံ႕ႏွံ႔လာခဲ့သည္။သို႔ေသာ္လည္း အစိုးရေတြက စီးပြားေရးဇုန္ ေထာင္ရလြယ္သည္။ ေၾကညာထုတ္၊ ေျမနည္းနည္း ခ်န္ထား အခြန္ သက္သာခြင့္ေပးလိုက္လၽွင္ ေနာက္က်ေနေသာ ေဒသမ်ား ႐ုန္းကန္ ေနရေသာ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား ထူထူ ေထာင္ေထာင္ ျဖစ္လာမည္ဟု ယုံၾကည္ လာၾကသည္။တကယ္ေတာ့ နာမည္ႀကီး သေလာက္ မလြယ္။
အာဖရိက၌ မေအာင္ျမင္ေသာ ဇုန္ေတြ တပုံတေခါင္း။ အိႏၵိယ၌ ရာခ်ီ ရွိသည္။ မၾကာမီ ႏွစ္မ်ားအတြင္း မဟာ ရွပ္ၾတာျပည္နယ္ တခုတည္း၌ပင္ ေျခာက္ဆယ္ခန္႔ ရွိသည္။
ၿပီးေတာ့ အလကားရသည့္ ကိစၥ လည္း မဟုတ္။ အခြန္သက္သာ ခြင့္ေတြ ေပးရသျဖင့္ ေရတိုတြင္ အခြန္ နစ္နာသည္။ အခ်ိဳ႕ေနရာ တိုးတက္ၿပီး က်န္ေနရာ ေနာက္က်မႈကို ျဖစ္ေစသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကြက္မလုပ္ဘဲ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အတြက္ ေျဖေလၽွာ႔ေပးျခင္းက ေကာင္းသည္ ဟု ေဝဖန္ၾကသည္။ ေငြမည္း ခဝါခ်စရာ ေနရာျဖစ္သြားမည္ ကိုလည္း မလိုလား ၾက။ ပို႔ကုန္တန္ဖိုး ေတြကို စာရင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းၿပီး ျပႏိုင္သည္။ တစ္ဘက္ က ဆုံး႐ႈံးမႈေတြကို ကာမိမည့္ အလုပ္အကိုင္ ရရွိမႈေတြ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ရရွိေစရန္ အတြက္ အစိုးရမ်ားသည္ အျခားဇုန္ မ်ားမွ ျပႆနာမ်ားကို သင္ခန္းစာယူရ မည္။
ပထမဦးစြာ ေငြေၾကးမက္လုံး တခုတည္း ေပးျခင္းသည္ အေထာက္ အကူ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေရရွည္ မေအာင္ ျမင္ႏိုင္ေၾကာင္း သိရွိထားရမည္။ ေအာင္ျမင္ေသာ စီးပြားေရးဇုန္မ်ားသည္ ျပည္တြင္း စီးပြားေရးႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ ထားေသာ ဇုန္မ်ား ျဖစ္သည္။ ဥပမာ ေတာင္ကိုးရီးယားသည္ ျပည္တြင္းမွ ကုန္ေပးသြင္းသူမ်ားကို ခ်ိတ္ဆက္ရန္ အားေပးသည္။ ဇုန္ေတြက ကမၻာ့ ေဈးကြက္ႏွင့္ ခ်ိတ္ထားရမည္။ ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ အခြန္ သက္သာ ခြင့္ထက္ အေျခခံ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ ေရး ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္ေပးထားလၽွင္ အက်ိဳးပို ႀကီးမားသည္။ လမ္းေတြ ရထားလမ္းေတြ ဆိပ္ကမ္းေတြ ပိုေကာင္း လာေအာင္ လုပ္ေပးကာ ကုန္ပစၥည္းမ်ား မ်ား သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ ႏိုင္ေရးအတြက္ ျပည္သူ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈေတြ အကုန္အက် ခံကာ လုပ္ေပးရမည္။ အာဖရိက၌ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ အေတာ္မ်ားမ်ား မေအာင္ျမင္ရျခင္းမွာ ထိုသို႔ေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ မရွိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ သည္။ လၽွပ္စစ္မီး အၿမဲ မရျခင္း ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ ေဝးျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ဇုံသစ္ အေတာ္မ်ားမ်ား ဒုကၡ ေရာက္ၾက ရသည္။
ဒုတိယ အခ်က္အေနျဖင့္ တစ္ဘက္ တြင္ ႏိုင္ငံေရးအရ လုံေလာက္ေသာ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈ ရွိရန္ လိုအပ္ၿပီး အျခားတဘက္တြင္ အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲယား ႏွင့္ ကင္းလြတ္မႈ ရွိရသည္။ ဗဟိုမွ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ လြန္ကဲလၽွင္ စမ္းသပ္ တီထြင္မႈေတြ ေလ်ာ့နည္း သြားေစ ႏိုင္သည္။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ စက္မႈဇုန္သစ္ေတြ မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ႏိုင္ရျခင္းမွာ ဗဟို အစိုးရ အရာရွိႀကီးမ်ားက ေျဖေလၽွာ႔ ေပးလိုက္လၽွင္ အခ်ိဳ႕ေသာ အက်ိဳး စီးပြားေတြကို ထိခိုက္မည္စိုးၿပီး ျငင္းပယ္ၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၏ အေတြ႕အႀကဳံအရ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ဇုံလည္ ပတ္ခြင့္ ျပဳလိုက္လၽွင္ အက်ိဳးရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ရည္မွန္း ခ်က္ ႀကီးမားလြန္းၿပီး ၿမိဳ႕သစ္မ်ား အနီးတဝိုက္တြင္ မိမိဥပေဒႏွင့္ မိမိဇုန္ သစ္မ်ား တည္ေထာင္ခြင့္ျပဳလိုက္လၽွင္ လြန္ရာ ေရာက္မည္။
သေဘာတရား အရလည္း အား နည္းခ်က္မ်ား ရွိသည္။ ပို႔ကုန္ကို အဓိကထား၍ တည္ေထာင္ေသာ စက္မႈ ဇုန္မ်ားသည္ အဆင့္နိမ့္ စက္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္သာ အဆင္ေျပသည္။ ထို႔အျပင္ ဘဂၤလားေဒ့ အထည္ခ်ဳပ္ လုပ္ငန္းမ်ားကဲ့သို႔ သြင္းကုန္ခြန္ ျမႇင့္ၿပီး အကာအကြယ္ ေပးမွလည္း အက်ိဳး ရွိႏိုင္သည္။ ေငြေရးေၾကးေရး ဝန္ေဆာင္ မႈမ်ားကို အဓိကထားေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ရွန္ဟိုင္းရွိ စက္မႈဇုန္သစ္ကို စိတ္ဝင္ စားမႈ အားနည္းၾကသည္။ ႏိုင္ငံျခားေငြ ေရာင္းဝယ္ေရး ကဲ့သို႔ေသာ လုပ္ငန္း မ်ိဳးကို တစ္ဝက္တစ္ပ်က္ လႊတ္ေပး လိုက္လၽွင္ ရပ္ခိုင္းရန္ ခက္ၿပီး မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ အျခား နည္းျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ ခက္ခဲ ေသာ စီးပြားေရး အေဆာက္အအုံ မ်ားတြင္ စမ္းသပ္ ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားကို အားေပးလၽွင္ အထူး စီးပြားေရးဇုန္မ်ား သည္ အသုံးဝင္သည္။ ရွန္ဇန္းပုံစံ စီးပြားေရးဇုန္တခု ျဖစ္လာခဲ့လၽွင္ ထိခိုက္ ဆုံး႐ႈံးမႈေတြရွိေသာ္လည္း ေပးရ က်ိဳးနပ္သည္။
သို႔ေသာ္ စိတ္ရွည္ ရန္ ေသေသ ခ်ာခ်ာ စီမံရန္ လိုအပ္ပါသည္။
တကယ္ေတာ့ အခြန္အေကာက္ေတြ ေလၽွာ႔ခ်ကာ ၿပိဳင္ဆိုင္ႏိုင္စြမ္း ျမင့္မားေစ ရန္ ေဆာင္႐ြက္ေပးေသာ တစ္ႏိုင္ငံလုံး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ျခင္းက ပို၍ ေကာင္းမြန္သည္။အထူးစီးပြားေရးဇုန္ေတြ လုံး၀ ထူေထာင္ရန္ မလိုအပ္ေသာ ႏိုင္ငံေတြ ကေတာ့ တကယ္ကို ထူးျခားသည့္ ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္သည္ဟု Thန နခသညသာင်အ မဂၢဇင္းႀကီးက သုံးသပ္ ထားပါသည္။
