၀ယ္လင္တန္ေက်ာင္းသား အပုိင္း (၃)
ရည္းစားစကား ေျပာၿပီးမွ မိတ္ဆက္သလိုျဖစ္သြားပါက ေတာင္းပန္ပါ၏။ ၀ယ္လင္တန္ေက်ာင္းသား အခန္းဆက္ ေရးေနသည္မွာ ႏွစ္ပတ္ရွိၿပီ။ ၀ယ္လင္တန္ဆုိသည္မွာကား ဘယ္လို အရာတုန္း။
(က)
တကယ္ေတာ့ ထား၀ယ္ၿမိဳ႕တည္ၿပီးသည့္အခ်ိန္၊ တနသၤာရီကမ္းရုိးတမ္းလည္းရွိေနသည့္အခ်ိန္၊ ယင္းအခ်ိန္ထိ ထိုနယ္ေလး ျဖစ္မလာေသး။ ရခုိင္ႏွင့္ တနသၤာရီကုိ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ သိမ္းၿပီးသည့္ ၁၈၂၀ ေက်ာ္ ခုႏွစ္မ်ားအထိပင္ ထိုနယ္ကေလးမွာ ၀ယ္လင္တန္ျဖစ္မလာေသး။ နယူးဇီလန္ ျဖစ္မလာေသး။
ကမၻာေပၚတြင္ လူသားတုိ႔ ေနာက္အက်ဆုံးေျခခ်ခဲ့ရာေနရာဟု ယူဆၾကေသာ ထုိကၽြန္းကေလးေပၚတြင္ ထုိအခ်ိန္ထိ မြာရီဟုေခၚေသာ ကၽြန္းေနတုိင္းရင္းသားတုိ႔သာ ရွိေသးသည္။
ထုံးစံအတုိင္း ၁၈၄၀ ေက်ာ္ခန္႔တြင္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ကၽြန္းေတြကုိ သိမ္း (ကုိလုိနီျပဳ) သည္။ ထုိေနာက္ ကၽြန္းသား တုိ႔ႏွင့္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ အၾကား ၀ုိင္ထန္ငီ ဟုေခၚေသာ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္သည္။
စာခ်ဳပ္အရ ယခုနယူးဇီလန္ ျဖစ္လာေသာေနရာကုိ ၿဗိတိသွ် ဘုရင္မႀကီး၏ နယ္ေျမအျဖစ္ ကၽြန္းသားတုိ႔က အသိအမွတ္ျပဳသည္။ ဘုရင္မႀကီး အေနႏွင့္လည္း ကၽြန္းသားတုိ႔ ကၽြန္းကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ စီမံခြင့္ျပဳသည္။ ေျမယာမ်ား မတရား သိမ္းဆည္းျခင္း မျပဳရ စသည့္ အခ်က္မ်ား ပါ၀င္သည္။ (တကယ္ေတာ့ ထုိမွ် မရုိးရွင္းပါ။ အေသးစိတ္ကုိ ေနာက္ပုိင္း အခန္းမ်ားတြင္ ဆက္ေရးပါမည္)
ထုိအခ်ိန္မွ စကာ နယူးဇီလန္ျဖစ္လာေတာ့သည္။
ယခုအခ်ိန္ သုိးႏွင့္ ႏြားမ်ား အဓိက ေမြးျမဴထားရာ နယ္ေျမရုိင္းႀကီးမွာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဘာေတြမ်ား ရွိေနမည္နည္း စိတ္ကူးၾကည့္သည္။ အသိမ္းပုိက္ခံ မြာရီတုိင္းရင္းသားတုိ႔ ရင္ထဲမွာကား ဘာေတြ ရွိမည္နည္း စိတ္ကူးၾကည့္သည္။
ကုိယ္ေတြကုိ ၿဗိတိသွ်ေတြ လာသိမ္းတုန္းကလို တုိက္ပြဲမ်ား နည္းနည္းပါးပါး ရွိမည္ေလာ၊ လူေတြေကာ အထိန္႔တလန္႔ရွိမည္ေလာ၊ ေျမာက္ျဖဴေတြလို႔ သူတုိ႔တေတြကုိ ေခၚၾကမည္ေလာ။
နယူးဇီလန္ဟု ဆိုလိုက္လွ်င္ ခဏခဏ ေနာက္ေျပာင္ေလ့ရွိၾကတဲ့ ‘လန္’ အုပ္စု၀င္ ဖင္လန္၊ အဂၤလန္၊ နယ္သာလန္တုိ႔ နားမွာ ရွိတာလား ေတြးမိတတ္ၾကသည္။
တကယ္ေတာ့ အဲဒီရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ အရပ္မွာဆုိ ပုိနီးပါသည္။ ကမၻာ့ေျမပုံ ေအာက္ဆုံး အေရွ႕ဘက္စြန္းသုိ႔သာ သြားလိုက္ပါ။ ၾသစေတးလ်တုိက္ အေရွ႕ေတာင္ဘက္တြင္ ဂဏန္းလက္မပုိင္းက်ိဳးေလးကဲ့သုိ႔ေသာ ကၽြန္းတန္းကေလး ေတြ႕လိမ့္မည္။ ယင္းသည္ နယူးဇီလန္ပင္ျဖစ္သည္။
နယူးဇီလန္သားေတြကုိ ကီ၀ီဟု ေခၚေလ့ရွိသည္။ ကီ၀ီဆုိသည္မွာ နယူးဇီလန္ ကၽြန္းဖြား ငွက္တစ္မ်ိဳးကလာျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းငွက္သည္ပင္ ႏုိင္ငံ၏ သေကၤတျဖစ္ရာ နယူးဇီလန္ဒါေတြကုိ ကီ၀ီဟု ေခၚၾကသည္။
နယူးဇီလန္တြင္ ယခုေတာ့ ေရြ႕ေျပာင္းအျဖဴေတြ မ်ားေနေလၿပီ။ ႏုိင္ငံ၏ ၆၅ အထိပင္ရွိေနေပၿပီ။ မြာရီတုိင္းရင္းသားကေတာ့ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါး၊ အာရွသား ၁၂ ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါး၊ ပစိဖိတ္သား ၇.၅ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိသည္။ က်န္တာကေတာ့ ေရာရာ။ ခ်င္း၊ ရခုိင္၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကယားစသည့္ ျမန္မာမွလာသူ ေတြလည္း ေထာင္ဂဏန္းရွိသည္။ ၁၉၈၈ ေနာက္ပုိင္း ေရာက္လာေသာ ထား၀ယ္ေတြလည္း နည္းနည္းပါးပါးရွိသည္။
(ခ)
၀ယ္လင္တန္မွာ နယူးဇီလန္၏ လက္ရွိ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည္။ ပင္လယ္ပတ္လည္၀ုိင္းေနေသာ ေတာင္ကုန္းမ်ားေပၚတြင္ အဓိကတည္ထားေသာ ၿမိဳ႕ကေလးတြင္ ဂုဏ္ပုဒ္မ်ားစြာရွိသည္။ ကမၻာ့ေတာင္ဘက္ အက်ဆုံး တုိင္းျပည္ ၿမိဳ႕ေတာ္၊ ကမၻာ့အေအးဆုံး တုိင္းျပည္ၿမိဳ႕ေတာ္ အနည္းငယ္ စာရင္းေပါက္သူ၊ စစ္တမ္းေတြအရ ေနထုိင္ရန္ အေကာင္းဆုံး ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားစာရင္းလည္း ၀င္သူ၊ သြားလည္ဖုိ႔ အေကာင္းဆုံးၿမိဳ႕ေတာ္မ်ား စာရင္းလည္း ေပါက္သူ၊ ေလသန္႔သန္႔၊ ေရသန္႔သန္႔ရွိေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ . . . စသည္ျဖင့္။ (ဘုံဘုိင္ေခါင္းမွေရကုိ တစ္ၿမိဳ႕လုံး ေသာက္ၾကသည္)
အျမင့္ဘယ္ေနရာက ၾကည့္ၾကည့္ မရုိးႏုိင္ေသာ ရႈခင္းကုိ ေတြ႕ရတတ္သည္။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ကုိ ပင္လယ္၀ုိင္းထားသလိုမ်ိဳးေလး။ သုိ႔ေသာ္ ေတာင္ႀကီးႏွင့္ နည္းနည္းကြာသည္က ၀ယ္လင္တန္မွာက ေတာင္ရုိးေတာင္တန္းမ်ားေပၚ ပုိ အေျခခံထားသည္။ ေတာင္ႀကီးက ေတာ္ေပၚက ေျမျပားကုိ ပုိ အေျခခံထားသလိုမ်ိဳးေလး။
တုိင္းျပည္တစ္ခု၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ဆုိေသာ္လည္း လူဦးေရက ခပ္ပါးပါး။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ ႕ႏွစ္ဆေလာက္ လူဦးေရရွိသည္။ ထား၀ယ္ၿမိဳ႕ လူဦးေရထက္ေတာ့ သုံးဆေက်ာ္ရွိမည္။ လူဦးေရကား ေလးသိန္း၀န္းက်င္သာ။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ငါးသန္းေသာ လူဦးေရႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ႏုိင္သည္။
ကားမၾကပ္၊ လုိင္းကားမ်ား အေတာင္အသင့္ အခ်ိန္မွန္၊ စက္ဘီးစီးလိုက ရသည္၊ ဆုိင္ကယ္ေရြးခ်င္လည္း ရသည္။ လမ္းေလွ်ာက္ခ်င္လည္း သေဘာ။
တုိက္ခန္းေတြက ခပ္နည္းနည္း၊ လုံးခ်င္းေနအိမ္မ်ားသာမ်ားသည္၊ ၿမိဳ႕တြင္းဟုေခၚေသာ ေနရာ အခ်ိဳ႕တြင္သာ အထပ္ျမင့္တုိက္ အခ်ိဳ႕ရွိသည္။ က်န္တာကေတာ့ ခ်စ္စရာ လုံးခ်င္းအိမ္မ်ားျဖစ္သည္။
တကယ္ေတာ့ ၀ယ္လင္တန္မွာ ၿမိဳ႕ေတာ္ဆုိေသာ္လည္း နယူးဇီလန္၏ အႀကီးဆုံးၿမိဳ႕မွာ ေအာ့ကလန္ျဖစ္သည္။ ၀ယ္လင္တန္၏ ေျမာက္ဘက္တြင္ တည္ရွိသည္။ လူဦးေရ တစ္သန္းခြဲခန္႔ရွိသည္။ ေအာ့ကလန္မွာ နယူးဇီလန္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ၁၈၆၅ ခုႏွစ္မွ ၀ယ္လင္တန္ကုိ ၿမိဳ႕ေတာ္ အျဖစ္ေျပာင္းလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
အဓိက ကၽြန္ႀကီး ႏွစ္ကၽြန္းျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ နယူးဇီလန္တြင္ ဗဟုိပုိက်ေသာ ၀ယ္လင္တန္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးၿမိဳ႕ေတာ္ အျဖစ္ေရြးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္မွာ ၂၀၀၅ တုန္းက ေနျပည္ေတာ္ကုိ ေရြ႕လိုက္သလိုမ်ိဳးလား စဥ္းစားမိသည္။ ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ ထပ္မေျပာင္းေတာ့။
ျမန္မာျပည္မွာလည္း ေျပာင္းလိုက္ၾကတာ၊ အင္း၀၊ အမရပူရ၊ ဒါမွ အခု မႏၱေလးျဖစ္ေနတဲ့ ရတနာပုံ။
ထား၀ယ္မွာေကာဘာထူးလဲ။ ေျပာင္းၾကတာပဲ။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ အခု ၿမိဳ႕ေဟာင္းျဖစ္ေနတဲ့ သာဂရကေန အခု ထား၀ယ္ျဖစ္ေနတဲ့ သာယာ၀တီဆုိၿပီး ေျပာင္းခဲ့တာပဲ မဟုတ္လား။
ေနျပည္ေတာ္ အေျပာင္းအေရြ႕ေတြက လူ႔သမုိင္းနဲ႕ အတူတူပါလာတာပဲ ထင္ပါရဲ႕ေလ။
၀ယ္လင္တန္ကုိေတာ့ ၿဗိတိသွ်စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ တစ္ဦးနာမည္ကေန ဆင္းသက္လာသည္ဟု ဆိုၾကသည္။
အင္း . . . ၿမိဳ႕ေတြကုိ လူနာမည္ေပးၾကတာပဲ။ ကုိယ္ေတြဆီမွာေတာ့ ခပ္ရွားရွားရယ္ေလ။ အဂၤလိပ္ေခတ္တုန္းကေတာ့ ေပးေလ့ေပးထရွိတတ္ၾကသည္။ ဥပမာ ေမၿမိဳ႕လိုမ်ိဳးေပါ့။ အခုေတာ့ ျပင္ဦးလြင္ျဖစ္သြားေရာ။
လူနာမည္ကုိ ၿမိဳ႕နာမည္ေပးထားတာ ဘယ္ေလာက္ ရွိလဲ အေတြးနယ္ခ်ဲ႕မိသည္။ အင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဆုိရင္ေကာ။ ရွိပါ့။ ေအာင္ဆန္းၿမိဳ႕သစ္။ ဒါေပမဲ့ ယင္းၿမိဳ႕ကေလးက ရန္ကုန္၏ အရိပ္ေအာက္ ျပားျပား၀ပ္ေနရရွာသည္။ တကုိယ္တည္း မားမားမတ္မတ္နဲ႕ ထည္ထည္၀ါ၀ါ မဟုတ္။
ေနာက္တစ္ၿမိဳ႕ စဥ္းစားမိသည္က ဗထူးၿမိဳ႕သစ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းက တပ္ၿမိဳ႕ကေလး။ အခုေတာ့ ျပင္ပမွ လာေနသူ ခပ္ပါးပါးရွိေနၿပီ ၾကားမိသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ေတာင္ဘက္တစ္ေၾကာမွာေတာ့ ၿမိဳ႕ေတြကုိ လူထူးလူခၽြန္ေတြ နာမည္ေပးဖုိ႔ မေျပာလင့္ ၿမိဳ႕ကုိ တည္ခဲ့တဲ့၊ ၿမိဳ႕ကုိ ေစာင့္ခဲ့တဲ့သူေတြေတာင္မွပဲ ခပ္ေမ့ေမ့ရယ္ေလ။
ဥပမာ မင္းနဲလွ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမသိၾကပါ။ ထား၀ယ္ၿမိဳ႕အေျခစုိက္ ၿမိဳ႕ျပႏုိင္ငံတည္ခ့ဲသူ၊ ကလိန္ေအာင္မွာ အေလာင္းဘုရား ကြပ္မ်က္လို႔ က်သြားခဲ့ရသူ။
ဦးျမတ္ကေလး။ ၿမိတ္ၿမိဳ႕စား။ ၿဗိတိသွ်ေတြကုိ ေတာ္လွန္ခဲ့သူ။
(ဂ)
ထုိသုိ႔ေသာ ကမၻာ့ေျမပုံ ေအာက္ပုိင္းက ဂဏန္းလက္မႏုိင္ငံေလးသုိ႔ ျမန္မာျပည္တစ္နံတလ်ားမွ ေက်ာင္းသားတစ္သုိက္နဲ႕ အတူ ဒီႏွစ္တြင္ ပါလာသည္။ ထား၀ယ္က ႏွစ္ေယာက္ပါသည္။ တစ္ဦးက ကံေပါက္သား။ ထား၀ယ္ငါးမူးပါၿပီး အျခား လူမ်ိဳးႏွစ္ခု တစ္မတ္စီစပ္ထားေၾကာင္း အၿမဲေျပာေလ့ရွိသူ။ က်န္သည့္ မိႆဟာမ်ားကေတာ့ ရန္ကုန္၊ ရွမ္း၊ ကယား၊ ခ်င္းတုိ႔မွ ျဖစ္သည္။
စုစုေပါင္း ေျခာက္လေနရမည္။ ပထမသုံးလက သုံးေဆာင္းေခၚ အဂၤလိပ္စာ၊ ေနာက္သုံးလကေတာ့ အခု ေခတ္အစားဆုံး စကားလုံး ဒီမုိကေရစီစနစ္ တည္ေဆာက္ပုံ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား အေၾကာင္း သင္ရမည္။
ဆုိေတာ့ ယင္းအစီအစဥ္အရ ကီ၀ီတုိ႔ေနရာ နယူးဇီလန္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ ၀ယ္လင္တန္ရွိ အျမင္ဆုံး တကၠသိုလ္ (အျမင့္ဆုံး ဆုိလို႔ တမ်ိဳးမထင္လင့္၊ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ဟု ယူကလည္းရႏုိင္သည္၊ ေတာင္ေပၚတြင္ တည္ထားသည္၊ တရက္တရက္ ေတာင္တက္ရ မသက္သာ) တြင္ ေျခာက္လတာ တပ္အပ္ေသာ အဌာရသ ပညာမ်ား သင္ရမည္။ ၁၈ ရပ္ျပည့္ခ်င္မွ ျပည့္ေပမဲ့ အခု ေခတ္စားေနေသာ အီးႏွင့္ ဒီ ပညာရပ္မ်ား သင္ရမည္ဆုိေတာ့ မဆုိးလင့္။ အီးကား အဂၤလိပ္စာ ျဖစ္ၿပီး ဒီကား ဒီမုိကေရစီ ျဖစ္ေပခ်ိမ့္။
အဓိကအားျဖင့္ ကမၻာ့ႀကီးေပၚႏွင့္ အထီးတည္းကၽြန္းေသးေသးေလးေပၚရွိ အျဖစ္သနစ္မ်ားကုိ တင္ဆက္ႏုိင္ရန္ ရည္ရြယ္ရင္းျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ားေရးျဖစ္သည္။
ဤကား ၀ယ္လင္တန္ေက်ာင္းသား ျဖစ္လာသည့္ အေၾကာင္းတည္း။
ရည္းစားစကား ေျပာၿပီးမွ မိတ္ဆက္သလိုျဖစ္သြားပါက ေတာင္းပန္ပါ၏။
ဖစု
မတ္လ ၂၇ ရက္၊
၀ယ္လင္တန္၊ နယူးဇီလန္။
